วัคซีนโรตา คือวัคซีนที่มีไว้สำหรับป้องกัน ไวรัสโรตา (Rotavirus) ซึ่งเป็นไวรัสที่อาจส่งผลให้ทารกและเด็กเล็กมีอาการท้องเสีย อาเจียน เป็นไข้ ซึ่งเป็นวัคซีนที่พบได้ในอุจจาระและสามารถแพร่กระจายได้ผ่านทางพื้นผิวต่าง ๆ เช่น ลูกบิดประตู โต๊ะ ประตู ของเล่น ดังนั้น จึงควรศึกษาเกี่ยวกับข้อดีและข้อเสียของการฉีดวัคซีนโรตา หรือปรึกษาคุณหมอก่อนฉีดวัคซีน
[embed-health-tool-bmi]
วัคซีนโรตา สำคัญอย่างไร
วัคซีนโรตาหรือวัคซีนป้องกันไวรัสโรตานั้น มีจุดประสงค์หลักคือการป้องกันร่างกายของผู้รับวัคซีน ไม่ให้ติดเชื้อไวรัสโรตา ไวรัสที่อาจทำให้ทารกและเด็กเล็ก เกิดอาการท้องเสียและอาเจียน ซึ่งอาจนำไปสู่การเกิดภาวะขาดน้ำ (Dehydration) และมีไข้สูงได้ หากไม่ได้รับการรักษาดูแลอย่างถูกต้องและทันท่วงที
ไวรัสโรตา (Rotavirus) นั้นเป็นไวรัสที่แพร่กระจายได้อย่างรวดเร็วมาก โดยเรามักจะสามารถพบไวรัสเหล่านี้ได้ในอุจจาระของผู้ที่ติดเชื้อ และอาจไม่ระวังเรื่องความสะอาด อาจทำให้เชื้อโรคนี้ปนเปื้อนไปสู่พื้นผิวต่างๆ เช่น โต๊ะ ประตู ลูกบิด และของเล่นเด็ก ที่เด็กอาจจะนำเข้าสู่ปาก ทำให้ติดเชื้อเป็นรายต่อไปได้
ทั่วโลกนั้นจะพบผู้ป่วยฉุกเฉินที่ติดเชื้อไวรัสโรตากว่า 2 ล้านราย และส่งผลให้เด็กที่มีอายุต่ำกว่า 5 ปี ต้องเสียชีวิตจากการติดเชื้อไวรัสโรตานี้ไม่ต่ำกว่า 500,000 รายต่อปี ในทางกลับกัน เด็กโต วัยรุ่น และผู้ใหญ่ที่ติดเชื้อไวรัสโรตา อาจจะมีอาการที่รุนแรงน้อยกว่า แต่ก็ยังสามารถแพร่กระจายเชื้อไวรัสไปให้ผู้อื่นได้อยู่ดี
ศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคติดต่อ (Centers for Disease Control and Prevention หรือ CDC) ได้ให้คำแนะนำว่า เด็กทารกควรจะได้รับวัคซีนโรตาเพื่อป้องกันการติดเชื้อไวรัสโรตา โดยมักจะเริ่มต้นให้วัคซีนเมื่อทารกมีอายุครบ 2 เดือน แล้วอาจจะต้องให้เพิ่มอีก 2-3 ครั้ง ขึ้นอยู่กับชนิดของวัคซีนโรตา
ผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นจากวัคซีนโรตา
โดยปกติแล้ว เด็กทารกส่วนใหญ่ที่ได้รับวัคซีนโรตานั้นจะไม่มีผลข้างเคียงอะไร แต่บางคนก็อาจจะเกิดผลข้างเคียงในระดับเบา และมักจะหายไปได้เองโดยไม่จำเป็นต้องทำการรักษาแต่อย่างใด ส่วนในกรณีหายาก ก็อาจจะเกิดผลข้างเคียงที่รุนแรงได้
ผลข้างเคียงในระดับเบา
- มีอาการหงุดหงิด งุ่นง่าน อยู่ไม่สุข
- ท้องเสียเล็กน้อย
- อาเจียน
ผลข้างเคียงในระดับรุนแรง
- โรคลำไส้กลืนกัน (Intussusception) เป็นภาวะลำไส้อุดตันชนิดหนึ่ง จำเป็นต้องรับการรักษาที่โรงพยาบาล และอาจต้องรักษาด้วยการผ่าตัด
ความเสี่ยงในการเกิดผลข้างเคียงที่รุนแรง อย่างภาวะลำไส้กลืนกันนั้นมีค่อนข้างน้อย โดยปกติแล้วมักจะเกิดภายใน 1 สัปดาห์ หลังจากได้รับวัคซีนโรตาครั้งที่ 1 หรือครั้งที่ 2 โดยมีความเสี่ยงที่ประมาณ 1 ใน 20,000-100,000 คน
ใครบ้างที่ไม่ควรได้รับวัคซีนนี้
แม้ว่าวัคซีนโรตานี้จะเป็นวัคซีนสำคัญ ที่ทารกส่วนใหญ่ควรได้รับ แต่ก็มีบางเงื่อนไขที่อาจทำให้ทารกคนนั้นไม่เหมาะกับการได้รับวัคซีนโรตาได้ ก่อนพาลูกไปรับวัคซีนโรตา อย่าลืมปรึกษาแพทย์ก่อนว่าลูกของคุณเหมาะที่จะได้รับวัคซีนโรตาหรือไม่
ทารกที่ไม่ควรได้รับวัคซีนโรตา มีดังต่อไปนี้
- ผู้ที่มีอาการแพ้อย่างรุนแรง หลังจากได้รับวัคซีนโรตาในรอบแรก
- ผู้ที่มีโรคภูมิแพ้อย่างรุนแรง ต่อส่วนประกอบในวัคซีนโรตา เช่น แพ้ยาง โปรดแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนรับวัคซีนโรตาว่าลูกของคุณมีอาการแพ้อะไรบ้าง
- หากทารกนั้นมีระบบภูมิคุ้มกันที่อ่อนแอหรือผิดปกติ เช่น มีเชื้อเอชไอวี หรือใช้ยาสเตียรอยด์ เป็นต้น
- หากทารกคนนั้นเคยมีภาวะลำไส้กลืนกันมาก่อน
ทารกที่กำลังป่วยหนัก หรือป่วยรุนแรงในระดับปานกลาง ควรรอให้หายดีก่อนแล้วจึงค่อยรับวัคซีน ทารกที่มีอาการป่วยในระดับเบาสามารถรับวัคซีนได้ตามปกติ