ภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ เป็นโรคที่เกิดจากความไม่สมดุลทางฮอร์โมนในผู้หญิง ที่ร่างกายผลิตฮอร์โมนเพศชายมากกว่าฮอร์โมนเพศหญิง ทำให้เกิดซีสต์ในรังไข่จำนวนมาก และเกิดปัญหากับรอบเดือน และอื่นๆ
คำจำกัดความ
ภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบคืออะไร
ภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ (Polycystic Ovary Syndromr: PCOS) เป็นโรคเกี่ยวกับฮอร์โมน ผู้หญิงที่มีภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบจะมีซีสต์ในรังไข่เป็นจำนวนมาก ซีสต์เหล่านี้เต็มไปด้วยของเหลวและไข่ที่จะไม่สุก หากคุณมีภาวะดังกล่าว รังไข่ของคุณจะขยายใหญ่
ภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบทำให้เกิดปัญหากับรอบเดือน ความสามารถในการมีบุตร การทำงานของหัวใจ รวมถึงรูปร่างหน้าตา คุณอาจมีประจำเดือนมามาก และน้ำหนักเกิน และขนขึ้นบริเวณหน้า เนื่องจากโรคทำให้ร่างกายผลิตฮอร์โมนเพศชายมากกว่าฮอร์โมนเพศหญิง
ภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบพบบ่อยแค่ไหน
โรคนี้เป็นโรคที่พบได้บ่อย ผู้หญิงที่อยู่ในช่วงที่พร้อมมีบุตร 1 ใน 10 และ 1 ใน 20 คน มีภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ การควบคุมโรคทำได้โดยการลดปัจจัยเสี่ยง ควรปรึกษาแพทย์สำหรับข้อมูลเพิ่มเติม
อาการ
อาการของภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ
อาการที่พบได้บ่อยของภาวะนี้ได้แก่
- สิว
- น้ำหนักเพิ่มและลดยาก
- ขนขึ้นที่ลำตัวและหน้า ส่วนใหญ่ขนจะขึ้นดกและหนาบริเวณหน้าอก ท้อง และหลัง
- เสียงทุ้ม
- ผมบาง
- ประจำเดือนมาไม่ปกติ
- ปัญหาในการมีบุตร
- ซึมเศร้า
ระดับฮอร์โมนที่ไม่สมดุลในผู้ที่มีภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ อาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพอื่นๆ เช่น เบาหวานชนิดที่ 2 และโรคหัวใจและหลอดเลือด
อาจมีอาการอื่นของโรคที่ไม่ได้ระบุไว้ข้างต้น หากคุณมีปัญหาที่เกี่ยวข้องกับอาการของโรค ควรติดต่อแพทย์
ควรพบหมอเมื่อใด
ควรพบหมอหากเกิดสัญญาณของโรค ร่างกายของแต่ละคนแสดงอาการได้แตกต่างกัน วิธีที่ดีสุดคือการเข้าพบหมอ
สาเหตุ
สาเหตุของภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ
ยังไม่ทราบสาเหตุของการเกิดภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบที่แน่ชัด อย่างไรก็ตาม บางคนเสนอแนะว่าพันธุกรรมอาจเป็นสาเหตุ เช่น ผู้หญิงที่มารดาหรือพี่สาวเคยเป็นโรคนี้ อาจมีโอกาสเป็นโรคนี้เช่นเดียวกัน
การอักเสบเรื้อรังอาจเกี่ยวข้องกับการกระตุ้นให้ถุงน้ำรังไข่ผลิตแอนโดรเจน ปริมาณอินซูลินที่มากเกินไปอาจส่งผลต่อรังไข่ โดยเพิ่มการผลิตแอนโดนเจน ซึ่งรบกวนความสามารถของรังไข่ในช่วงไข่ตก
ปัจจัยเสี่ยง
ปัจจัยเสี่ยงในการเกิดภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ
ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ มีดังนี้
- ความเสี่ยงการเกิดโรคจะสูงขึ้น หากมีสมาชิกในครอบครัวเป็นโรคนี้
- เป็นโรคอื่นๆ ที่ส่งผลกระทบต่อสมดุลฮอร์โมนในร่างกาย
การวินิจฉัยและการรักษา
ข้อมูลเหล่านี้ไม่สามารถใช้แทนคำปรึกษาทางการแพทย์ ควรปรึกษาแพทย์สำหรับข้อมูลเพิ่มเติม
การวินิจฉัยภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ
ยังไม่มีการทดสอบใดๆ เพื่อประเมินภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ ส่วนใหญ่แพทย์จะซักถามอาการ และประวัติการเคยเป็นโรคนี้ในครอบครัวของคุณ หรือคุณกำลังรักษาโรคหรืออาการใดอยู่หรือไม่
เพื่อการวินิจฉัยที่แน่นอน แพทย์อาจให้สั่งการทดสอบดังนี้
- การตรวจเลือด เพื่อหาระดับฮอร์โมนโดยทั่วไป
- การตรวจไทรอยด์ เพื่อตรวจว่ามีภาวะขาดไทรอยด์ฮอร์โมนหรือต่อมไทรอยด์ทำงานเกินหรือไม่
- การวัดค่ากลูโคส เพื่อวัดการต่อต้านอินซูลิน
- การตรวจไขมันในเลือด ภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบอาจทำให้ระดับคอเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์อยู่ในระดับที่ผิดปกติ
อาจมีการตรวจด้วยการฉายภาพ (ซีทีสแกน หรืออัลตราซาวนด์) เพื่อตรวจดูขนาดของรังไข่ หากแพทย์สงสัยถึงการเติบโตใดๆ การตรวจผ่านกล้องทางนรีเวชจะแสดงถึงปัญหาในการเติบโต อาจมีการตัดชิ้นเนื้อไปตรวจ เพื่อดูว่ามีเซลล์ที่เป็นมะเร็งหรือไม่
การรักษาภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ
จุดมุ่งหมายในการรักษาภาวะนี้คือ การควบคุมอาการและป้องกันการเติบโตของรังไข่ วิธีการรักษาอาจะแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับอาการ
- เพื่อควบคุมประจำเดือน คุณอาจต้องใช้ยาคุมกำเนิด ซึ่งมีทั้งฮอร์โมนแอนโดรเจนและโปรเจสติน หากคุณประสงค์ที่จะตั้งครรภ์ อาจจำเป็นต้องได้รับความช่วยเหลือทางการแพทย์
- สำหรับผู้หญิงบางคน การผ่าตัดอาจเป็นวิธีที่แนะนำ เพื่อกระตุ้นการตกไข่และลดฮอร์โมนเพศชาย การผ่าตัดเรียกว่า การผ่าตัดจี้รังไข่ ซึ่งแพทย์จะเจาะเข้าไปที่รังไข่ แต่วิธีการนี้ได้ผลเพียงชั่วคราวเท่านั้น
- การรักษาสิวและขนขึ้น คุณอาจใช้ยาปรับฮอร์โมนเพศชาย (anti-androgens) เพื่อควบคุมระดับฮอร์โมนเพศชาย
- การปรับสมดุลระดับอินซูลินและน้ำตาล การใช้ยาโรคเบาหวานเป็นสิ่งจำเป็น
การเปลี่ยนไลฟ์สไตล์และการเยียวยาตนเอง
การเปลี่ยนไลฟ์สไตล์หรือการเยียวยาตนเองที่ช่วยจัดการกับภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ
การเปลี่ยนพฤติกรรมหรือการเยียวยาภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบด้วยตนเอง ที่อาจช่วยคุณได้มีดังนี้
- ควบคุมน้ำหนัก โดยลดอาหารจำพวกคาร์โบไฮเดรต
- ออกกำลังกาย เพื่อให้ร่างกายผลิตอินซูลิน
- เลิกสูบบุหรี่
