การทำหมันหญิง คือ วิธีการคุมกำเนิดประเภทหนึ่งสำหรับเพศหญิง โดยเป็นการคุมกำเนิดแบบถาวรที่ได้ผล และยังอาจช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็งรังไข่ จึงเป็นทางเลือกยอดนิยมสำหรับเพศหญิงที่ไม่ต้องการมีบุตร หรือไม่ต้องการมีบุตรเพิ่ม
[embed-health-tool-ovulation]
การทำหมันหญิง คืออะไร
การทำหมันหญิง (Tubal ligation หรือ Tubal Sterilization) คือ วิธีการคุมกำเนิดประเภทหนึ่งสำหรับเพศหญิง เป็นการคุมกำเนิดแบบถาวร โดยการตัดหรืออุดท่อนำไข่ทั้ง 2 ข้าง ป้องกันอสุจิเดินทางมาปฏิสนธิกับไข่ ลดโอกาสในการตั้งครรภ์ 100% อย่างไรก็ตาม การทำหมันนี้ไม่สามารถป้องกันจากโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้ จึงควรสวมถุงยางอนามัยทุกครั้งเมื่อเพศสัมพันธ์เพื่อป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
การทำหมันหญิงนอกจากจะสามารถคุมกำเนิดได้อย่างถาวรแล้ว ยังอาจช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็งรังไข่ได้อีกด้วย จึงเป็นทางเลือกยอดนิยม สำหรับผู้ที่ไม่ต้องการมีบุตร หรือไม่ต้องมีบุตรเพิ่ม
การทำหมันหญิงประเภทต่าง ๆ
การทำหมันหญิงแบ่งออกตามช่วงเวลาที่ทำหมันออกเป็นประเภทต่าง ๆ ต่อไปนี้
- การทำหมันเปียก หรือเรียกอีกอย่างว่า การทำหมันหลังคลอด หมายถึง การทำหมันทันทีหลังจากคลอดบุตร ไม่ว่าจะคลอดตามธรรมชาติ หรือทำการผ่าคลอด โดยปกติแล้วคุณหมอจะเริ่มทำหมันให้ภายใน 24-48 ชั่วโมงหลังจากคลอดลูก เนื่องจากเป็นช่วงที่ผนังหน้าท้องมีความยืดหยุ่นสูง ทำให้สามารถผ่าตัดได้อย่างสะดวก สามารถเย็บปิดแผลได้อย่างมิดชิดสวยงามมากกว่า นอกจากนี้ ยังเป็นช่วงเวลาที่ผ่านการอดน้ำอดอาหารมาพร้อมแล้ว ทำให้สามารถลงมือทำหมันได้ทันที ไม่ต้องเสียเวลาอดน้ำอดอาหารเพิ่ม
- การทำหมันแห้ง หมายถึง การทำหมันในช่วงเวลาอื่น ที่ไม่ใช่ช่วงเวลาหลังคลอด หรือทำหมันหลังจากคลอดไปแล้ว 6 สัปดาห์ขึ้นไป
- การทำหมันหลังแท้ง หมายถึง การทำหมันหลังจากที่แท้ง หรือมีการขูดมดลูก สามารถทำได้ทันทีหลังขูดมดลูก
การทำหมันหญิงมีความเสี่ยงอะไรบ้าง
การทำหมันหญิงอาจมีความเสี่ยงต่อสุขภาพ ดังต่อไปนี้
- เกิดการติดเชื้อหลังจากการผ่าตัดทำหมัน
- ปวดท้องอย่างรุนแรง
- วิงเวียนศีรษะ
- เหนื่อยล้า
- ปวดแผล
- ยาสลบที่ใช้ในการผ่าตัดอาจส่งผลกระทบต่อการทำงานของสมองได้
- ลำไส้ กระเพาะปัสสาวะ หรือเส้นเลือดใหญ่เกิดความเสียหาย ในระหว่างกระบวนการผ่าตัดทำหมัน
- หากกระบวนการทำหมันผิดพลาด เช่น อุดท่อนำไข่ไม่ดี จนเชือกที่ผูกเพื่อปิดท่อนำไข่นั้นหลุด ก็อาจส่งผลให้เกิดการตั้งครรภ์ได้
นอกจากนี้ การทำหมันหญิงอาจจะก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงได้ หากมีอาการดังต่อไปนี้ ควรรีบติดต่อคุณหมอในทันที
- เป็นไข้สูง
- มีเลือดไหลออกจากแผลผ่าตัด
- ปวดท้องอย่างรุนแรง และปวดตลอดเวลา
- หน้ามืดบ่อย ๆ
ทั้งนี้ การทำหมันนั้นเป็นเพียงวิธีการคุมกำเนิดเท่านั้น ไม่สามารถป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้ ดังนั้น ควรหาวิธีอื่นในการป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เช่น การสวมถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์
การเตรียมตัวก่อนทำหมันหญิง
ก่อนทำหมันหญิงควรปรึกษาคุณหมอเกี่ยวกับข้อมูลและขั้นตอนต่าง ๆ เพื่อเตรียมตัวก่อนการผ่าตัด ได้แก่
- สอบถามรายละเอียดให้มากที่สุดเกี่ยวกับการทำหมันหญิง ไม่ว่าจะเป็นประโยชน์ของการทำหมัน และความเสี่ยงที่อาจจะเกิดขึ้น และขั้นตอนการผ่าตัด เพื่อเตรียมสภาพจิตใจและร่างกายให้พร้อม
- ปรึกษาเกี่ยวกับสาเหตุที่จะทำหมัน เนื่องจากการทำหมันหญิงนี้จะเป็นการคุมกำเนิดแบบถาวร และไม่สามารถแก้กลับให้เป็นเหมือนเดิมได้ในภายหลัง หรือหากแก้กลับมาได้ ก็จะต้องใช้กระบวนการที่ซับซ้อนและยุ่งยากมาก หากไม่แน่ใจควรปรึกษาคุณหมอเพื่อความมั่นใจ
- ปรึกษาเกี่ยวกับวิธีป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เนื่องจากการทำหมันนี้ไม่สามารถป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้
- เลือกช่วงเวลาที่เหมาะสมที่สุดสำหรับการทำหมัน เช่น หลังจากคลอดลูก หรือหลังจากการผ่าตัดทางช่องท้องอื่น ๆ หรือช่วงเวลาที่ตนเองสะดวกที่สุด
หากไม่ได้ทำหมันทันทีหลังจากคลอดลูก ในระหว่างรอการทำหมัน ควรคุมกำเนิดด้วยวิธีการที่ได้ผล และเมื่อใกล้จะถึงเวลาทำหมัน ควรตรวจครรภ์ให้เรียบร้อยก่อน เพื่อให้แน่ใจว่าไม่ได้ตั้งครรภ์ก่อนการทำหมัน
