แผลหนอง หรือ แผลเป็นหนอง อาการ สาเหตุ และวิธีรักษา

แผลหนอง แผลเป็นหนอง หรือแผลอักเสบ เป็นลักษณะแผลติดเชื้อที่อาจมีน้ำหนองสีขาว สีเหลือง สีเขียว หรือสีน้ำตาล ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของการติดเชื้อ ผิวหนังบริเวณรอบ ๆ แผลอาจเป็นรอยแดง มีอาการปวดและบวม หรือบางคนอาจมีไข้ร่วมด้วย อย่างไรก็ตาม การรักษาการติดเชื้อบริเวณแผลอย่างถูกวิธีอาจช่วยป้องกันการเกิดแผลหนองและช่วยบรรเทาอาการได้

[embed-health-tool-bmr]

คำจำกัดความ

แผลหนอง คืออะไร

แผลหนอง หรือแผลเป็นหนอง คือ บาดแผลที่มีการติดเชื้อจนอักเสบและลุกลามเป็นบริเวณกว้าง ส่งผลให้มีน้ำหนองไหลออกมาจากแผล บริเวณแผลบวม แดง ร้อน และปวด เนื่องจากเซลล์เนื้อเยื่อที่ตายแล้ว เชื้อโรค และเซลล์เม็ดเลือดขาวบริเวณแผลรวมตัวกับของเหลวใสที่ร่างกายผลิตขึ้นมาเพื่อช่วยสมานแผลจนกลายเป็นแผลหนอง โดยหนองจะค่อย ๆ ขยายตัวเมื่อการติดเชื้อเริ่มแย่ลง

อาการ

อาการของแผลหนอง

อาการของแผลหนองอาจมีดังนี้

• มีไข้
• มีรอยแดงรอบ ๆ แผล
• มีอาการปวดและบวมบริเวณแผล
• แผลมีริ้วสีแดง สีขาว หรือสีครีม
• แผลมีน้ำหนองสีเขียว สีเหลือง สีน้ำตาล หรือสีขาว
• แผลมีกลิ่นเหม็น

สาเหตุ

สาเหตุของแผลหนอง

แผลเป็นหนองอาจเกิดจากร่างกายสร้างของเหลวใสรอบ ๆ แผลให้ผิวหนังบริเวณนั้นชุ่มชื้นขึ้น โดยของเหลวใสนั้นประกอบไปด้วยโปรตีน น้ำตาล และเซลล์เม็ดเลือดขาว ที่มีหน้าที่ซ่อมแซมบาดแผลและป้องกันการติดเชื้อ แต่ในบางครั้ง หากผิวบริเวณแผลชุ่มชื้นมากเกินไปก็อาจทำให้เชื้อโรคแทรกผ่านเกราะป้องกันที่ร่างกายสร้างขึ้นและเข้าไปในแผลได้ จากนั้นเชื้อโรคจะเพิ่มจำนวนจนทำให้แผลติดเชื้อและกลายเป็นแผลหนอง หนองที่เกิดขึ้นอาจมีสีขาว สีเหลือง หรือสีน้ำตาล และอาจมีกลิ่นเหม็นร่วมด้วย

ปัจจัยเสี่ยง

ปัจจัยเสี่ยงในการเกิดแผลหนอง

ปัจจัยเสี่ยงที่อาจทำให้แผลติดเชื้อและแผลเป็นหนอง มีดังนี้

• แผลสัมผัสเชื้อโรค เช่น เชื้อโรคที่แพร่กระจายอยู่ในอากาศ
• เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 1 และชนิดที่ 2 หรือโรคอ้วน
• เป็นบาดแผลที่เกิดจากสัตว์หรือมนุษย์กัด
• มีวัตถุแปลกปลอมในแผล เช่น แก้ว ไม้
• แผลมีขนาดใหญ่และลึก
• มีระบบภูมิคุ้มกันบกพร่อง เช่น โรคเอดส์
• สูบบุหรี่เป็นประจำ อาจทำให้หลอดเลือดเล็กตีบ ส่งผลให้เลือดไม่สามารถไหลเวียนไปรักษาบาดแผลได้อย่างเหมาะสม

ภาวะแทรกซ้อนของแผลหนอง

ภาวะแทรกซ้อนที่เกิดขึ้นเมื่อเป็นแผลหนองอาจมีดังนี้

• แผลเรื้อรัง เกิดขึ้นเมื่อแผลไม่หายภายใน 8 สัปดาห์
• เซลล์เนื้อเยื่ออักเสบ (Cellulitis) เป็นการติดเชื้อแบคทีเรียของชั้นผิวหนัง
• โรคกระดูกอักเสบติดเชื้อ (Osteomyelitis) เป็นการติดเชื้อแบคทีเรียที่กระดูกหรือไขกระดูก
• ภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด (Septicemia) เป็นภาวะการติดเชื้อแบคทีเรียในกระแสเลือด ซึ่งอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้

การวินิจฉัยและการรักษา

ข้อมูลในที่นี้ไม่มีเจตนาให้ใช้ทดแทนคำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษาคุณหมอทุกครั้งเพื่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม

การวินิจฉัยแผลหนอง

คุณหมออาจวินิจฉัยด้วยวิธีดังต่อไปนี้

• ซักประวัติและตรวจบาดแผล คุณหมออาจตรวจดูบาดแผล สอบถามสาเหตุของแผลว่าเกิดจากอะไร และสอบถามอาการเบื้องต้น
• ตรวจเลือดหาการติดเชื้อ โดยการเก็บตัวอย่างเลือดเพื่อตรวจหาภูมิต้านทานต่อเชื้อ
• ตรวจด้วยการเพาะเชื้อ โดยการเก็บตัวอย่างหนองและเนื้อเยื่อแผลไปเพาะเชื้อเพื่อหาสาเหตุและความผิดปกติของเชื้อ

การรักษาแผลหนอง

การรักษาแผลหนองจำเป็นต้องรักษาที่ต้นเหตุของการติดเชื้อ โดยการเอาน้ำหนองออกจากแผลจนหมด ทำความสะอาดแผลด้วยยาปฏิชีวนะเพื่อฆ่าเชื้อแบคทีเรียแล้วใช้ผ้าก๊อซปิดแผล ในบางกรณี หากพบว่ามีฝีเกิดขึ้นบริเวณแผลเนื่องจากการติดเชื้อ คุณหมออาจจำเป็นต้องระบายเอาหนองออกจากฝีทั้งหมดและทำความสะอาดแผลอีกครั้งด้วยยาปฏิชีวนะเพื่อฆ่าเชื้อ

ในกรณีร้ายแรง มีการติดเชื้อแพร่กระจายไปยังบริเวณอื่นจนกลายเป็นภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด ที่อาจก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนและเป็นอันตรายถึงชีวิต ผู้ป่วยจำเป็นต้องเข้ารับการวินิจฉัยและรับการรักษาโดยเร็วที่สุด

การปรับไลฟ์สไตล์และการดูแลตัวเอง

การปรับไลฟ์สไตล์และการดูแลตัวเองเพื่อจัดการกับแผลหนอง

การดูแลตัวเองที่ช่วยป้องกันการติดเชื้อที่ทำให้เกิดแผลหนอง อาจมีดังนี้

• ล้างมือให้สะอาดก่อนทำความสะอาดแผลเพื่อป้องกันการปนเปื้อนของเชื้อแบคทีเรีย
• ห้ามเลือดโดยการใช้ผ้าพันแผลหรือผ้าสะอาดกดเบา ๆ บริเวณแผล จากนั้นยกแผลสูงจนเลือดหยุดไหล
• ล้างแผลและขจัดสิ่งสกปรกหรือเศษขยะออกจากแผลโดยใช้แหนบที่ทำความสะอาดด้วยแอลกอฮอล์ จากนั้นจึงล้างแผลด้วยการเปิดน้ำสะอาดไหลผ่านแผลเพื่อช่วยล้างเชื้อแบคทีเรียออกจากแผล แล้วจึงล้างผิวหนังรอบ ๆ บาดแผลด้วยสบู่ ไม่ควรใช้ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ (Hydrogen Peroxide) หรือไอโอดีน (Iodine) ในการล้างแผล เพราะอาจทำให้ผิวหนังระคายเคืองได้
• ทายาปฏิชีวนะเพื่อให้ผิวชุ่มชื้นและช่วยป้องกันการเกิดแผลเป็น
• ปิดแผลและพันแผลด้วยผ้าพันแผลสะอาด
• เปลี่ยนผ้าพันแผลโดยทำตามขั้นตอนที่กล่าวมาข้างต้นอย่างน้อยวันละ 1 ครั้ง หรือเมื่อผ้าพันแผลเปียกหรือสกปรก
• หากไม่เคยฉีดวัคซีนกันบาดทะยักในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา เป็นแผลลึกและสกปรก ควรเข้ารับการฉีดวัคซีนป้องกันบาดทะยัก
• ควรเข้าพบคุณหมอทันทีหากพบสัญญาณการติดเชื้อที่ผิวหนังใกล้บาดแผล เช่น ผิวมีรอยแดง มีหนอง บวม หรือมีอาการปวด