โรคมะเร็งนั้นมีอยู่ด้วยกันมากมายหลายชนิด ไม่ว่าจะเป็น มะเร็งเต้านม มะเร็งปอด มะเร็งปากมดลูก และมะเร็งอื่น ๆ อีกมากมาย ซึ่ง มะเร็งศีรษะและลำคอ เป็นมะเร็งอีกหนึ่งชนิดที่หลาย ๆ คนอาจจะยังไม่รู้จัก ดังนั้น ทาง Hello คุณหมอ จึงได้นำเรื่องเกี่ยวกับ โรคมะเร็งศีรษะและลำคอ มาฝากทุก ๆ คน เพื่อให้ได้รู้จักกับมะเร็งชนิดนี้มากขึ้น
คำจำกัดความ
มะเร็งศีรษะและลำคอ คืออะไร
มะเร็งศีรษะและลำคอ (Head and Neck Cancer) มักเริ่มต้นในเซลล์สความัส (Squamous) เป็นมะเร็งที่สามารถเกิดขึ้นบริเวณทางเดินอาหาร ทางเดินหายใจส่วนบนและบริเวณคอ เช่น มะเร็งของหู คอ จมูก รวมไปถึงบางตำแหน่งที่เห็นได้ยาก เช่น มะเร็งช่องปาก มะเร็งช่องหู ต่อมไทรอยด์ หรือต่อมน้ำลายที่โตผิดปกติ
โรคมะเร็งศีรษะและลำคอ สามารถเกิดขึ้นได้ในที่ไหนบ้าง
- ช่องปาก รวมถึงริมฝีปาก ด้านหน้าสองในสามของลิ้น เหงือก แก้ม พื้นปาก(ด้านล่างของปาก) เพดานปาก บริเวณเหงือกหลังฟันคุด
- คอหอย เป็นท่อยาวประมาณ 5 นิ้วที่ยาวจากด้านหลังจมูกจนถึงด้านบนของหลอดอาหาร คอหอยนั้นรวมถึงทอนซิลด้านหลังของลิ้น และเพดาน
- กล่องเสียง ทำหน้าที่ป้องกันอาหารไม่ให้ตกไปในหลอดลมขณะรับประทานอาหาร เป็นทางผ่านของอากาศในการหายใจ ส่วนสำคัญในการเกิดเสียง
- โพรงจมูก และไซนัส ทำหน้าที่ควบคุมอุณหภูมิ และความชื้นของอากาศ โดยโพรงจมูกเป็นช่องว่างอยู่ภายในจมูก
- ต่อมน้ำลาย เป็นอวัยวะที่เกี่ยวข้องกับระบบทางเดินอาหาร ทำหน้าที่สร้าง และหลั่งน้ำลายเข้าสู่ภายในช่องปาก อยู่ในส่วนล่างของปากใกล้กับกระดูกขากรรไกร
โรคมะเร็งศีรษะและลำคอ พบได้บ่อยแค่ไหน
โรคมะเร็งศีรษะและลำคอ มีสัดส่วนเกือบ 4% ของมะเร็งทั้งหมดในสหรัฐอเมริกา มะเร็งชนิดนี้พบได้บ่อยในผู้ชายมากกว่า 2 เท่าเมื่อเทียบกับผู้หญิง นอกจากนั้น โรคมะเร็งศีรษะและลำคอ ยังได้รับการวินิจฉัยบ่อยในผู้ที่มีอายุ มากกว่า 50 ปี ซึ่งพบได้มากกว่าในกลุ่มผู้ที่มีอายุน้อย
อาการ
อาการ มะเร็งศีรษะและลำคอ
โดยอาการของ โรคมะเร็งศีรษะและลำคอนั้น ขึ้นอยู่กับตำแหน่ง
- อาการมะเร็งช่องปาก เช่น เป็นตุ่มก้อนในปากที่โตขึ้นเรื่อย ๆ แผลเรื้อรังบริเวณปาก กลืนอาหารลำบาก ฟันหลุด กลิ่นปาก
- อาการมะเร็งคอหอย เช่น หายใจลำบาก หรือพูดไม่ออก ปัญหาในการได้ยิน
- อาการมะเร็งกล่องเสียง ได้แก่ เสียงเริ่มเปลี่ยนไป มีเสียงแหบเรื้อรัง กลืนอาหาร มีเสียงดังขณะหายใจ หายใจลำบาก ไอเรื้อรัง มีก้อนบริเวณคอ หรือคอบวม
- อาการมะเร็งหลังโพรงจมูก ได้แก่ หูอื้อ ฟังไม่ชัด การรับรู้กลิ่นลดน้อยลง ปวดหัว
- อาการมะเร็งต่อมน้ำลาย ได้แก่ อาการบวมใต้คางหรือรอบ ๆ กราม กล้ามเนื้อใบหน้าชา หรืออาจเป็นอัมพาต รูปใบหน้าเริ่มบิดเบี้ยว
นอกจากนั้นยังมีอาการอื่น ๆ เช่น น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ อาการปวดร้าวจากมะเร็งลุกลามไปที่เส้นประสาท รวมไปอาการอื่น ๆ ที่ไม่ได้กล่าวไว้ข้างต้น
ควรไปพบคุณหมอเมื่อใด
หากมีอาการดังที่กล่าวมาข้างต้น คุณควรไปหาคุณหมอ เพื่อตรวจสอบ และปรึกษาเกี่ยวกับอาการที่เกิดขึ้น
ร่างกายของแต่ละบุคคลมีการตอบสนองแตกต่างกัน ทางที่ดีที่สุดให้ปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับวิธีรักษาที่ดีที่สุดตามสถานการณ์ของคุณ
สาเหตุ
สาเหตุของ โรคมะเร็งศีรษะและลำคอ
สาเหตุของ โรคมะเร็งศีรษะและลำคอ นั้นมีอยู่ด้วยกันหลายสาเหตุ ดังนี้
- การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และสูบบุหรี่ การเคี้ยวหมากร่วมกับใบยาสูบพฤติกรรมในอดีตที่สามาถพบได้บ่อย ซึ่งปัจจุบันก็ยังคงมีบางคนที่สูบ
- ควันบุหรี่มือสอง
- การได้รับแสงแดดเป็นเวลานาน เช่น การอาบแดด
- พันธุกรรม และครอบครัวมีประวัติการเป็นโรคมะเร็ง
- อายุที่มากกว่า 40 ปีขึ้นไป
- ผู้ชายมีโอกาสเป็นมากกว่าผู้หญิง
- การได้รับรังสี
- ภาวะภูมิคุ้มกันผิดปกติ
- การติดเชื้อ HPV
การวินิจฉัยและรักษาโรค
ข้อมูลในนี้ไม่มีเจตนาให้ใช้ทดแทนคำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษาแพทย์ทุกครั้งเพื่อรับทราบข้อมูลเพิ่มเติม
การวินิจฉัย โรคมะเร็งศีรษะและลำคอ
หากคุณเป็น โรคมะเร็งศีรษะและลำคอ แพทย์จะพยายามค้นหาว่ามะเร็งได้ลุกลามไปไกลแค่ไหน และอยู่ในระยะใด โดยการวินิจฉัยโรคด้วยวิธีต่าง ๆ เหล่านี้
- การตรวจเลือด
- การตรวจปัสสาวะ
- การทดสอบ HPV
- การส่องกล้อง
- การตรวจตัวอย่างเนื้อเยื่อ และทดสอบในห้องปฏิบัติ
- การทดสอบภาพ เช่น CT Scan เอกซเรย์ เป็นต้น
การรักษาโรคมะเร็งศีรษะและลำคอ
ประเภทของการรักษาจะขึ้นอยู่กับปัจจัยต่าง ๆ เช่น อายุ บริเวณที่เกิดมะเร็ว ระยะของมะเร็ง รวมไปถึงสุขภาพร่างกาย ซึ่งอาจได้รับการรักษาเพียงประเภทเดียว หรือรักษาแบบผสมผสาน
ดังนั้น การรักษา โรคมะเร็งศีรษะและลำคอ มี 3 ประเภทหลัก ได้แก่
- การฉายรังสี
- การผ่าตัด
- เคมีบำบัด
โดยปกติแล้ว ผู้ป่วย โรคมะเร็งศีรษะและลำคอ ระยะเริ่มต้น ได้รับการรักษาด้วยวิธีเดียว ไม่ว่าจะเป็นการฉายรังสีหรือการผ่าตัด หากผู้ป่วยที่เป็นมะเร็งระยะที่เริ่มรุนแรงมักจะได้รับการรักษาด้วยเคมีบำบัดและการฉายรังสีร่วมกัน
โดยทั่วไปแล้ว อาจใช้วิธีการบำบัดด้วยรังสีอย่างใดอย่างหนึ่ง เพื่อรักษา โรคมะเร็งศีรษะและลำคอ
- การบำบัดด้วยอิเล็กตรอน (EBT) เป็นวิธีการส่งรังสีเอกซ์พลังงานสูงหรือลำแสงโปรตอนไปยังตำแหน่งเนื้องอก
- การรักษาด้วยเทคนิคปรับความเข้ม (IMRT) เป็นเทคนิคที่มีความซับซ้อนมากยิ่งขึ้น และแตกต่างจากแบบ 3 มิติ การฉายรังสีบำบัดที่มีความแม่นยำสูง ซึ่งใช้เครื่องเร่งรังสีเอกซ์ที่ควบคุมด้วยคอมพิวเตอร์ เพื่อส่งปริมาณรังสีที่แม่นยำไปยังเนื้องอก
การปรับเปลี่ยนไลฟ์สไตล์และการเยียวยาตนเอง
การเปลี่ยนไลฟ์สไตล์และการเยียวยาตนเองที่ช่วยรับมือ โรคมะเร็งศีรษะและลำคอ
การเปลี่ยนไลฟ์สไตล์และการเยียวยาตนเองดังต่อไปนี้ จะช่วยให้คุณรับมือกับ โรคมะเร็งศีรษะและลำคอ ได้
- การหยุดใช้ผลิตภัณฑ์ยาสูบทั้งหมด
- หลีกเลี่ยงพื้นที่ที่มีกลิ่นบุหรี่
- หลีกเลี่ยงการโดนแสงแดด และทาครีมกันแดด
- งดดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
- การดูแลสุขภาพช่องปาก
ดังนั้น ผู้มีปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิด โรคมะเร็งศีรษะและลำคอ เช่น สูบบุหรี่ ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ควรหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงเหล่านี้ และหมั่นคอยสังเกตสุขภาพของตัวเอง ซึ่งหากเริ่มมีอาการที่ผิดปกติ ควรไปหาคุณหมอ เพื่อทำการตรวจสุขภาพ
