ตรวจการตั้งครรภ์ด้วยตัวเอง ทำได้อย่างไร

ตรวจการตั้งครรภ์ด้วยตัวเอง (Home Pregnancy Test) สามารถระบุของฮอร์โมนที่เกี่ยวกับการตั้งครรภ์ได้จากตัวอย่างปัสสาวะ เพื่อดูว่ามีการตั้งครรภ์หรือไม่ โดยตรวจสอบได้จากตัวอย่างปัสสาวะ หากกำลังตั้งครรภ์จะมีฮอร์โมนที่ผลิตจากเซลล์ของรก (Human Chorionic Gonadotropin หรือ hCG) อยู่ในระดับสูง ดังนั้น หากใช้ชุดอุปกรณ์ตามที่อธิบายไว้อย่างถูกต้อง การตรวจการตั้งครรภ์ด้วยตัวเองจะให้ผลเหมือนกับการตรวจสอบโดยคุณหมอ

ข้อมูลพื้นฐาน

ตรวจการตั้งครรภ์ด้วยตัวเอง คืออะไร

การตรวจการตั้งครรภ์ด้วยตัวเอง (Home Pregnancy Test) สามารถระบุการมีอยู่ของฮอร์โมนที่เกี่ยวกับการตั้งครรภ์ได้ โดยฮอร์โมนนี้เรียกว่าฮอร์โมนที่ผลิตจากเซลล์ของรก (Human Chorionic Gonadotropin หรือ hCG) โดยสามารถตรวจสอบได้จากตัวอย่างปัสสาวะ หากกำลังตั้งครรภ์จะมีฮอร์โมนชนิดนี้อยู่ในระดับสูง ดังนั้น หากใช้ชุดอุปกรณ์ตามที่อธิบายไว้อย่างถูกต้อง การตรวจการตั้งครรภ์ด้วยตัวเองจะให้ผลเหมือนกับการตรวจสอบโดยคุณหมอ

เมื่อผู้หญิงตั้งครรภ์ ไข่จะได้รับการผสมโดยอสุจิในท่อนำไข่ ทำให้เกิดการปฏิสนธิ ภายใน 9 วันหลังจากการผสม ไข่จะเคลื่อนลงมาที่ท่อนำไข่ไปสู่มดลูกและเข้าไปฝังตัวอยู่ที่ผนังมดลูก เมื่อไข่ที่ได้รับการผสมฝังตัว รกจะเริ่มหลั่งฮอร์โมน hCG เข้าไปในกระแสเลือด ฮอร์โมนบางส่วนจะเข้าสู่ปัสสาวะ ในช่วงสัปดาห์แรกของการตั้งครรภ์ ปริมาณฮอร์โมน hCG จะสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว และอาจเพิ่มเป็นเท่าตัวทุก ๆ 2-3 วัน

ที่ตรวจครรภ์สำหรับทดสอบการตั้งครรภ์ด้วยตัวเองที่นิยมใช้ อาจมีดังต่อไปนี้

• ที่ตรวจครรภ์แบบผ่าน

ที่ตรวจครรภ์แบบผ่านถือเป็นวิธีที่คนส่วนใหญ่นิยมใช้ เนื่องจาก ใช้งานง่ายและสะดวก วิธีใช้ คือ ปัสสาวะให้น้ำปัสสาวะไหลผ่านปลายแท่งทดสอบให้ชุ่ม ประมาณ 3-5 วินาที จากนั้นถือหรือวางแท่งทดสอบในแนวราบ และรออ่านผลประมาณ 30 วินาที

• ที่ตรวจครรภ์แบบจุ่ม

ที่ตรวจครรภ์แบบจุ่มจะมีแผ่นตรวจการตั้งครรภ์ หรือแท่งตรวจการตั้งครรภ์ที่อาจมาพร้อมกับถ้วยตวงปัสสาวะ วิธีใช้ คือ ต้องเก็บปัสสาวะลงในถ้วยตวง จากนั้นจึงจุ่มปลายแผ่นตรวจหรือแท่งตรวจลงในน้ำปัสสาวะตามขีดที่กำหนดประมาณ 5-10 วินาที แล้วรออ่านผลประมาณ 5 นาที

ที่ตรวจครรภ์รูปแบบนี้จะประกอบด้วย ตลับทดสอบการตั้งครรภ์ ถ้วยตวงปัสสาวะ และหลอดหยดสำหรับดูดน้ำปัสสาวะ วิธีใช้ คือ เก็บปัสสาวะลงในถ้วยตวง จากนั้นนำหลอดหยดดูดน้ำปัสสาวะขึ้นมา แล้วนำไปหยดลงในตลับทดสอบที่วางไว้บนพื้นราบประมาณ 3-4 หยด แล้วรออ่านผลประมาณ 5 นาที

เพื่อให้ได้ผลทดสอบที่แม่นยำ ควรทำตามคำแนะนำบนบรรจุภัณฑ์อย่างเคร่งครัด และควรใช้น้ำปัสสาวะแรกในตอนเช้า เนื่องจากเป็นปัสสาวะที่สะสมอยู่ในกระเพาะปัสสาวะตลอดคืน ซึ่งเหมาะสมสำหรับใช้ตรวจการตั้งครรภ์

ความแม่นยำของผลตรวจแตกต่างกันในแต่ละราย เนื่องจาก

• รอบวันของการมีประจำเดือนและระยะไข่ตก อาจเปลี่ยนแปลงได้ในแต่ละเดือน
• ไม่ทราบวันที่ไข่ที่ได้รับการผสม และฝังตัวในผนังมดลูกอย่างแน่ชัด
• ชุดตรวจมีความไวต่อฮอร์โมน hCG ต่างกัน หากฮอร์โมนอยู่ในระดับต่ำ ปัสสาวะแรกของวันอาจแสดงผลเป็นบวกได้

ที่ตรวจการตั้งครรภ์บางประเภทอาจระบุการตั้งครรภ์ได้ในช่วงวันแรกของการขาดประจำเดือน แต่ที่ตรวจส่วนใหญ่อาจระบุผลที่แม่นยำได้ หลังการขาดประจำเดือนประมาณ 1 สัปดาห์

ความจำเป็นในการตรวจการตั้งครรภ์ด้วยตัวเอง

หากสงสัยว่าตัวเองกำลังตั้งครรภ์ อาจตรวจการตั้งครรภ์ด้วยตัวเองโดยใช้ที่ตรวจครรภ์ซึ่งสามารถหาซื้อได้ทั่วไปตามร้านขายยา ก่อนเข้าพบคุณหมอได้

ข้อควรรู้ก่อนตรวจ

ข้อควรรู้ก่อนตรวจการตั้งครรภ์ด้วยตัวเอง

การทดสอบการตั้งครรภ์ด้วยตนเองอาจทำได้ในวันแรกของช่วงที่ประจำเดือนขาด แต่ผลจะแม่นยำกว่า หากตรวจหลังจากนั้น 2-3 วัน หากตรวจการตั้งครรภ์ด้วยตัวเองทันทีที่ประจำเดือนไม่มา และผลทดสอบออกมาว่าคุณไม่ตั้งครรภ์ (ผลเป็นลบ) ควรทำการตรวจซ้ำภายใน 1 สัปดาห์หากประจำเดือนยังไม่มาต่อเนื่อง หรือเข้าพบคุณหมอเพื่อรับการตรวจสอบการตั้งครรภ์

ผู้หญิงหลายคนได้ผลเป็นบวก ภายใน 2-3 วันแรกของช่วงที่ประจำเดือนขาด แต่บางคนอาจได้ผลเป็นลบในช่วงแรกของการตั้งครรภ์

ฮอร์โมนจากรกของตัวอ่อน (hCG) สามรถพบได้ในกระแสเลือด ก่อนจะพบในปัสสาวะ การตรวจเลือดประมาณ 6 วันหลังจากไข่ที่ได้รับการผสมฝังตัวในมดลูก ซึ่งอาจเกิดก่อนช่วงเวลาที่ประจำเดือนขาด อาจสามารถระบุได้ว่าตั้งครรภ์หรือไม่

ขั้นตอนการตรวจ

การเตรียมตัวก่อนตรวจการตั้งครรภ์ด้วยตัวเอง

ชุดทดสอบการตั้งครรภ์ด้วยตัวเองสามารถซื้อได้ที่ร้านขายยาหรือร้านค้าทั่วไป โดยไม่ต้องมีใบรับรองแพทย์

ชุดตรวจจะมีแท่งตรวจพลาสติก หรือแผ่นตรวจ พร้อมคำอธิบายขั้นตอนการตรวจ อุปกรณ์บางชุดอาจมีถ้วยสำหรับใส่ปัสสาวะ และแท่งตรวจเพื่อให้จุ่มลงไปในปัสสาวะ ชุดตรวจแบบปัสสาวะผ่านจะมีแท่งตรวจ เพื่อให้ปัสสาวะผ่าน โดยอุปกรณ์ทุกชุดจะระบุเวลาที่ให้รอก่อนการอ่านผลการตรวจ

ชุดตรวจการตั้งครรภ์แต่ละยี่ห้อ หรือแต่ละประเภทอาจมีวิธีใช้แตกต่างกัน หากมีข้อสงสัยใด ๆ โปรดปรึกษาเภสัชกรประจำร้านขายยาเพื่อรับทราบวิธีใช้งานที่ถูกต้อง

ขั้นตอนการตรวจการตั้งครรภ์ด้วยตัวเอง

ควรอ่านวิธีการตรวจที่มาพร้อมกับอุปกรณ์การตรวจให้เข้าใจ ขั้นตอนอาจแตกต่างกันไปตามผลิตภัณฑ์ ดังนั้น จึงควรอ่านผลการตรวจในเวลาที่เหมาะสมตามที่ระบุไว้ในวิธีการใช้เพื่อผลตรวจที่ถูกต้อง

หากใช้ที่ทดสอบการตั้งครรภ์ตรวจปัสสาวะในตอนเช้า ควรใช้ปัสสาวะที่อยู่ในกระเพาะปัสสาวะเป็นเวลาอย่างน้อย 4 ชั่วโมง หรือปัสสาวะแรกในช่วงเช้าที่สะสมอยู่ในกระเพาะปัสสาวะตลอดคืน เพราะจะให้ผลที่แม่นยำที่สุด และหากเป็นการตรวจโดยใช้น้ำปัสสาวะในถ้วยตวง ไม่ควรเก็บตัวอย่างปัสสาวะไว้นานเกิน 15 นาที

หากใช้ชุดการตรวจแบบปัสสาวะผ่าน ควรปัสสาวะทิ้งในช่วงแรก และปล่อยให้ปัสสาวะไหลผ่านอุปกรณ์ตรวจ จนกว่าจะปัสสาวะเสร็จ ควรตรวจตัวอย่างปัสสาวะตามคำแนะนำที่มาพร้อมกับชุดอุปกรณ์การตรวจ

หลังการตรวจการตั้งครรภ์ด้วยตัวเอง

ในการทดสอบการตั้งครรภ์ด้วยตัวเอง หากผลการตรวจบ่งชี้ว่า ตั้งครรภ์ ควรเข้าพบคุณหมอเพื่อยืนยันผล และทำนัดหมายเพื่อติดตามผลต่อไป

หรือแม้ผลจากชุดตรวจจะออกมาเป็นลบ ซึ่งหมายความว่า ไม่ได้ตั้งครรภ์ ก็ยังมีความเป็นไปได้ที่อาจจะตั้งครรภ์ ดังนั้น จึงควรตรวจซ้ำภายใน 1 สัปดาห์หากประจำเดือนไม่มา หากผลตรวจยังคงเป็นลบ แสดงว่า ไม่ได้ตั้งครรภ์ แต่ก็ควรเข้าพบคณหมอ เพื่อพูดคุยถึงสาเหตุที่ประจำเดือนไม่มาตามปกติ

ผลการตรวจ

การอ่านผลจากชุดตรวจการตั้งครรภ์ด้วยตัวเอง

หากผลการตรวจเป็นบวก แปลว่า ตั้งครรภ์

แม้ว่าขีดจะบาง สีหรือสัญญาณไม่ชัดแค่ไหนก็ตาม และเมื่อตั้งครรภ์ก็ควรเข้าพบคุณหมอเพื่อฝากครรภ์ และปรึกษาถึงขั้นตอนต่อไป

มีโอกาสน้อยที่ผลการตรวจจะเกิดความผิดพลาด

ผลตรวจอาจผิดพลาดได้ หากในปัสสาวะมีเลือด โปรตีน หรือยาบางชนิดเจือปนอยู่ เช่น ยาคลายเครียด ยากันชัก ยานอนหลับ

หากผลการตรวจสอบการตั้งครรภ์เป็นลบอาจมีแนวโน้มที่จะไม่ตั้งครรภ์ อย่างไรก็ตาม อาจตั้งครรภ์หากเกิดสิ่งต่าง ๆ เหล่านี้ เช่น

• อุปกรณ์การตรวจหมดอายุ
• ใช้อุปกรณ์ผิดวิธี
• ตรวจสอบการตั้งครรภ์เร็วเกินไป
• ปัสสาวะเจือจางเกินไป เนื่องจากดื่มน้ำมากก่อนตรวจ
• อยู่ในระหว่างการใช้ยา เช่น ยาขับปัสสาวะ สารต้านฮีสตามีน

เพื่อให้ได้ผลทดสอบการตั้งครรภ์ที่แน่ชัดขึ้น ควรลองตรวจซ้ำภายใน 1 สัปดาห์หลังการตรวจครั้งแรก อุปกรณ์บางประเภทแนะนำให้ตรวจซ้ำ ไม่ว่าผลการตรวจจะออกมาเป็นอย่างไร

หากผลทั้งส 2 ครั้งแตกต่างกัน

ควรเข้าพบคุณหมอ เพื่อทดสอบการตั้งครรภ์ด้วยการตรวจเลือดซึ่งถือเป็นวิธีรับรองผลการตรวจได้ดีที่สุด