โรคเครียด อาการที่เกิดขึ้นมักแสดงออกมาทางร่างกาย อารมณ์ และพฤติกรรม เช่น วิงเวียนศีรษะ ปวดหัว ความวิตกกังวล เศร้า พฤติกรรมการกินที่เปลี่ยนไป หรือดื่มเครื่องแอลกอฮอล์มากขึ้น ดังนั้น การจัดการความเครียดจึงอาจช่วยบรรเทาอาการในด้านต่าง ๆ ได้

โรคเครียด คืออะไร

โรคเครียด คือ โรคชนิดหนึ่งที่ร่างกายตอบสนองต่อภัยคุกคามหรืออันตรายที่กำลังเกิดขึ้น ไม่ว่าจะเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นจริงหรือความนึกคิด ซึ่งโรคเครียดและอาการเป็นวิธีปกป้องร่างกายอย่างหนึ่ง จะช่วยให้ร่างกายรู้สึกกระฉับกระเฉงมากขึ้น มีสมาธิ และตื่นตัว พร้อมรับมือกับความกดดันหรือปัญหาทีกำลังเกิดขึ้น แต่หากความเครียดเกิดขึ้นระยะยาวอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพและจิตใจ เนื่องจากร่างกายอาจทำงานหนักขึ้น ทำให้สมองเหนื่อยล้า และอาจรบกวนระบบภูมิคุ้มกัน ระบบย่อยอาหาร ระบบหัวใจและหลอดเลือด การนอนหลับ และระบบสืบพันธุ์ นอกจากนี้อาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น โรคซึมเศร้า โรควิตกกังวล ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ แลพโรคจิตเภท ตามมาได้

โรคเครียด อาการเป็นอย่างไร

ความเครียดส่งผลต่อระบบประสาทอัตโนมัติที่ควบคุมการเต้นของหัวใจ และการมองเห็น จึงอาจทำให้เกิดอาการทางร่างกาย อารมณ์และจิตใจ รวมถึงการแสดงออกทางพฤติกรรม ดังนี้

อาการทางร่างกาย

• วิงเวียนศีรษะ ปวดหัว ปวดท้อง มีอาการสั่น
• ไม่มีสมาธิ ปัญหาทางความจำ
• อ่อนเพลีย ปัญหาการนอนหลับ
• เจ็บหน้าอก หัวใจเต้นเร็ว ความดันโลหิตสูง
• กล้ามเนื้อเกร็ง
• อารมณ์ทางเพศลดลง
• ความอยากอาหารลดลง กระเพาะอาหารและทางเดินอาหารผิดปกติ
• ภูมิคุ้มกันอ่อนแอ เจ็บป่วยบ่อย

อาการทางอารมณ์และจิตใจ

• อารมณ์แปรปรวน หงุดหงิดง่าย โศกเศร้า วิตกกังวล
• ความนับถือตนเองต่ำลง
• ภาวะซึมเศร้า
• โรคแพนิค

พฤติกรรมที่เปลี่ยนไป

• หงุดหงิด และรู้สึกกระปรี้กระเปร่า
• นอนมากเกินไป หรือน้อยเกินไปไป
• พฤติกรรมการรับประทานอาหารเปลี่ยนไป อาจกินมากหรือน้อยลง
• เก็บตัว หลีกเลี่ยงการพบเจอผู้คน หรือหลีกเลี่ยงการไปในบางสถานที่
• ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์หรือสูบบุหรี่มากขึ้น
• นิสัยเปลี่ยนแปลง เช่น การกัดเล็บ จังวะการเดินผิดปกติ
• ออกกำลังกายน้อยลง

จัดการกับโรคเครียด

ความเครียดเป็นสิ่งที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ แต่เราสามารถจัดการความเครียดให้บรรเทาลงได้ด้วยวิธี ดังต่อไปนี้

• การรับประทานอาหารและการออกกำลังกาย เลือกรับประทานอาหารเพื่อสุขภาพ เช่น ธัญพืชไม่ขัดสี ไข่ ไก่ ชาเขียว หรือดาร์กช็อกโกแลต และหลีกเลี่ยงอาหารที่อาจเพิ่มความเครียด เช่น ชา กาแฟ และอาหารที่มีน้ำตาลสูง นอกจากนี้ การออกกำลังกายยังช่วยคลายความเครียดและเพิ่มความสดชื่น ความแข็งแรงของร่างกาย จึงควรออกกำลังกายอย่างน้อยสัปดาห์ละ 3 ครั้ง
• ผ่อนคลายและสร้างสมาธิ มีด้วยกันหลายรูปแบบ เช่น การนวด การทำสมาธิ โยคะ และไทเก็ก เหล่านี้สามารถช่วยผ่อนคลายความเครียด ฝึกสติ และสร้างความแข็งแรง ความยืดหยุ่นของร่างกายได้อีกด้วย
• การมีอารมณ์ขัน ใช้เวลากับครอบครัวและเพื่อน
• หากิจกรรมหรืองานอดิเรกที่ชอบเพื่อผ่อนคลายความเครียด เช่น การอ่านหนังสือ ฟังเพลง หรือทำสวน
• นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ เพื่อพักร่างกายและพักสมอง