ภาวะเต้านมโตในผู้ชาย อาการ สาเหตุ การรักษา

ภาวะเต้านมโตในผู้ชาย เป็นภาวะที่ทำให้เนื้อเยื่อเต้านมของผู้ชายบวมขึ้น มันเกิดขึ้นจากความไม่สมดุลของฮอร์โมนเอสโตรเจนและฮอร์โมนเพศชาย ซึ่งมันสามารถเกิดขึ้นได้กับเต้านมทั้ง 2 ข้าง หรือจะเกิดขึ้นเพียงข้างใดข้างหนึ่งของเต้านมก็ได้เช่นกัน

คำจำกัดความ

ภาวะเต้านมโตในผู้ชาย คืออะไร

ภาวะเต้านมโตในผู้ชาย (Gynecomastia) เป็นภาวะที่ทำให้เนื้อเยื่อเต้านมของผู้ชายบวมขึ้น มันเกิดขึ้นจากความไม่สมดุลของฮอร์โมนเอสโตรเจน (Estrogen) และฮอร์โมนเพศชายหรือฮอร์โมนเทสโทสเทอโรน (Testostrone) ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้กับเต้านมทั้ง 2 ข้าง หรือจะเกิดขึ้นเพียงข้างใดข้างหนึ่งของเต้านมก็ได้เช่นกัน

โดยทั่วไปแล้วภาวะเต้านมโตในผู้ชายไม่ใช่ปัญหาร้ายแรง แต่มันยากที่จะรับกับสภาพที่เกิดขึ้นได้ เพราะเด็กผู้ชายและผู้ชายที่มีภาวะเต้านมโตบางครั้งจะมีอาการเจ็บหน้าอกและอาจทำให้เสียความมั่นใจ สำหรับภาวะเต้านมโนใตผู้ชายที่เกิดขึ้นนั้นอาจจะหายไปเองก็ได้ แต่ถ้าใช้ยาแล้วยังไม่หาย การผ่าตัดอาจจะช่วยได้เช่นกัน

ภาวะเต้านมโตในผู้ชายพบบ่อยเพียงใด

โดยปกติแล้วภาวะเต้านมโตในผู้ชายสามารถเกิดขึ้นได้กับทารกเพศชาย เด็กวัยรุ่นประมาณครึ่งหนึ่ง และเกิดขึ้นได้ 2 ใน 3 ของผู้ชายที่มีอายุมากกว่า 50 ปี สำหรับข้อมูลเพิ่มเติม โปรดปรึกษาคุณหมอ

อาการ

อาการของภาวะเต้านมโตในผู้ชาย

สัญญาณแรกของภาวะเต้านมโตในผู้ชายนั้น อาจจะเป็นก้อนของเนื้อเยื่อไขมันใต้หัวนม ทั้งยังทำให้เกิดการขยายตัวของหน้าอกของเพศชาย ซึ่งการขยายตัวของหน้าอกมักจะเกิดขึ้นทั้ง 2 ด้านของเต้านม แต่ในบางกรณีก็อาจจะเกิดขึ้นเพียงข้างเดียว ก้อนเนื้อที่เกิดขึ้นนี้อาจจะทำให้เกิดความรู้สึกอ่อนไหวง่ายบริเวณเต้านม มีอาการเจ็บ อาการปวด แต่จะไม่ปวดรุนแรง

ภาวะเต้านมโตในผู้ชายจะมีความแตกต่างจากมะเร็งเต้านมในเพศชาย ซึ่งคิดเป็นประมาณ 1 เปอร์เซ็นต์ของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมโดยรวม โดยปกติแล้วมะเร็งเต้านมนั้นจะมีก้อนเนื้อแข็ง ๆ อยู่ที่บริเวณใดบริเวณหนึ่งของเต้านม ไม่จำเป็นต้องอยู่กึ่งกลางของรอบหัวนมเสมอไป

ควรไปพบหมอเมื่อใด

หากคุณมีสิ่งบ่งชี้หรืออาการใด ๆ ตามที่ระบุข้างต้น หรือมีคำถาม โปรดปรึกษาคุณหมอ ร่างกายของแต่ละบุคคลมีการตอบสนองแตกต่างกัน ทางที่ดีที่สุดให้ปรึกษาคุณหมอเกี่ยวกับวิธีรักษาที่ดีที่สุดตามสถานการณ์

สาเหตุ

สาเหตุของ ภาวะเต้านมโตในผู้ชาย

ภาวะเต้านมโตในผู้ชายส่วนใหญ่เกิดจากความไม่สมดุลระหว่างฮอร์โมนเอสโตรเจนและฮอร์โมนเพศชาย ซึ่งมันสามารถเกิดขึ้นได้ตามธรรมชาติในเวลาที่ต่างกันของผู้ชาย ดังนี้

• หลังคลอด เด็กชายแรกเกิดยังคงอยู่ในภายใต้ฮอร์โมนเอสโตรเจนที่ได้รับจากแม่ในขณะที่กำลังพัฒนาอยู่ในครรภ์ มากกว่าครึ่งหนึ่งของผู้ชายที่เกิดมาพร้อมหน้าอกโต ภาวะเต้านมโตที่เกิดขึ้นจะหายไปใน 2-3 สัปดาห์หลังคลอด
• วันแรกรุ่น ระดับฮอร์โมนมีการเปลี่ยนแปลงใยช่วงวันแรกรุ่น ปกติคือ 12-14 ปี การขยายเต้านมมักจะหายไป 6 เดือนถึง 2 ปี หลังจากเริ่มต้นวัยแรกรุ่น
• ในช่วงกลางชีวิตและอื่น ๆ การขยายเต้านมมักมีจุดสูงสุดในผู้ชายที่มีอายุระหว่าง 50 และ 80 ปี โดยประมาณ 1 ใน 4 ของผู้ชายในช่วงอายุนี้มักจะมีการขยายเต้านม

นอกจากนั้น ยังมีเงื่อนไขอื่น ๆ ที่สามารถทำให้เกิดภาวะเต้านมโตในผู้ชายได้อีกด้วย ซึ่งได้แก่

• ความอ้วน
• ขาดสารอาหารที่เหมาะสม
• เนื้องอกในอัณฑะหรือต่อมหมวกไต
• โรคตับ
• ไทรอยด์เป็นพิษ (Hyperthyroidism)
• ภาวะแอนโดรเจนทำงานพร่อง (Hypoandrogenism)
• ฮอร์โมนเพศชายต่ำ (Hypogonadism)
• ไตล้มเหลว

ยาบางชนิดก็สามารถทำให้เกิดภาวะเต้านมโตในผู้ชายได้เช่นกัน ซึ่งได้แก่

• อนาบอลิกสเตียรอยด์ (Anabolic Steroids) ซึ่งเป็นสเตียรอยด์สำหรับการปรับปรุงประสิทธิภาพการกีฬา
• เอสโตรเจนส์ (Estrogen)
• ฟีแนสเตอร์ไรด์ (Finasteride) ซึ่งเป็นยาสำหรับรักษาต่อมลูกหมากโต
• สไปโรโนแลคโตน (Spironolactone) ดิช็อกซิน (Digoxin) อะมิโอดาโรน (Amiodarone) และตัวบล็อกช่องแคลเซียม
• ไซเมททิดีน (Cimetidine) และยาลดการหลั่งกรด (Proton Pump Inhibitors)
• ไดอะซีแพม (Diazepam) สำหรับคลายสำหรับความวิตกกังวล
• คีโตโคนาโซล (Ketoconazole) สำหรับรักษาการติดเชื้อรา
• เมโทรนิดาโซล (Metronidazole) สำหรับรักษาการติดเชื้อแบคทีเรีย
• ฮอร์โมนฮิวแมนคอริโอนิกโกนาโดโทรฟิน (Human Chorionic Gonadotropin) สำหรับรักษาปัญหาภาวะเจริญพันธุ์
• การใช้สารเสพติดต่าง ๆ เช่น กัญชา เฮโรอีน เมทาโดน (Methadone) และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

ปัจจัยเสี่ยง

ปัจจัยเสี่ยงของภาวะเต้านมโตในผู้ชาย

สำหรับปัจจัยเสี่ยงที่อาจทำให้เกิดภาวะเต้านมโตในผู้ชาย ได้แก่

• วัยรุ่น
• อายุที่มากขึ้น
• การใช้อนาบอลิกสเตียรอยด์ (Anabolic Steroids) หรือแอนโดรเจน (Androgen) เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการกีฬา
• ภาวะสุขภาพ เช่น โรคตับ โรคไต โรคต่อมไทรอยด์ เนื้องอกที่เกิดจากฮอร์โมน (Hormonally Active Tumors) กลุ่มอาการไคลน์เฟลเตอร์ (Klinefelter Syndrome)

การวินิจฉัยและการรักษา

ข้อมูลในที่นี้ไม่มีเจตนาให้ใช้ทดแทนคำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษาคุณหมอทุกครั้งเพื่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม

การวินิจฉัยภาวะเต้านมโตในผู้ชาย

หากคุณหมอสงสัยว่าผู้ป่วยมีภาวะเต้านมโต คุณหมออาจตรวจสอบเพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีก้อนเนื้อแข็ง ของเหลว หรือปัญหาผิวหนัง ที่อาจเป็นสัญญาณของโรคมะเร็ง ซึ่งคุณหมออาจจะถามคำถามบางอย่างเกี่ยวกับประวัติทางการแพทย์ ซึ่งรวมถึง

• โรคที่เคยเป็น เช่น คางทูม โรคไต หรือโรคตับหรือไม่
• การใช้สารเสพติดต่าง ๆ

นอกจากนั้น คุณหมออาจทำการทดสอบต่าง ๆ ร่วมด้วย ดังนี้

• ตัวอย่างเลือดหรือปัสสาวะ ซึ่งสิ่งเหล่านี้อาจเป็นสัญญาณของปัญหาที่อาจส่งผลต่อระดับฮอร์โมน
• แมมโมแกรม (Mammogram) หรือการตรวจชิ้นเนื้อ คุณหมออาจต้องการตรวจเต้านมด้วยการเอ็กซเรย์เต้านม หรือเอาเนื้อเยื่อชิ้นเล็ก ๆ ไปตรวจ เพื่อหาสัญญาณของโรคมะเร็ง

การรักษาภาวะเต้านมโตในผู้ชาย

กรณีส่วนใหญ่จะค่อย ๆ ดีขึ้นโดยไม่ต้องรักษา แต่เมื่อมีภาวะเต้านมโต คุณหมออาจนักวิทยาต่อมไร้ท่อ (Endocrinologist) ซึ่งจะเป็นผู้ที่จัดการกับปัญหาที่เกี่ยวข้องกับฮอร์โมนและผลกระทบที่เกิดขึ้นกับร่างกาย

วิธีการรักษาอาจจะต้องขึ้นอยู่กับอายุ สุขภาพ ระยะเวลาที่เกิดภาวะเต้านมโต เพราะอาจมีผลต่อการตอบสนองต่อยาบางชนิด หากภาวะเต้านมโตในผู้ชาย เกิดขึ้นในช่วงวัยแรกรุ่นมักจะหาไปเอง โดยใช้เวลาประมาณ 6 เดือนถึง 3 ปี

ถ้าผลปรากฏว่า ฮอร์โมนไม่สมดุลเนื่องจากปัญหาสุขภาพอื่น ผู้ป่วยอาจจะต้องปฏิบัติตามเงื่อนไขที่คุณหมอให้คำแนะนำ บางครั้งอาจจะเป็นการใช้ยาเพื่อแก้ไขความไม่สมดุลของฮอร์โมนที่ทำให้เต้านมโต ในบางกรณีคุณหมออาจจะต้องทำการผ่าตัดเพื่อดูดไขมันส่วนเกิน หรือผ่าตัดเพื่อเอาเต้านมออก