หลอดเก็บอสุจิ หน้าที่ และอาการผิดปกติที่ควรระวัง

หลอดเก็บอสุจิ หน้าที่ คือ กักเก็บอสุจิที่ผลิตจากอัณฑะให้เจริญเติบโตอย่างสมบูรณ์ และช่วยลำเลียงให้อสุจิเคลื่อนตัวออกมาเมื่อถึงจุดสุดยอด ซึ่งหลอดเก็บอสุจิจะมีลักษณะเป็นท่อขนาดเล็ก ขดทบไปมาอยู่บริเวณด้านหลังของอัณฑะ หากหลอดเก็บอสุจิมีความผิดปกติ อาจส่งผลกระทบต่อการสืบพันธุ์ หรือทำให้เป็นหมันได้

หลอดเก็บอสุจิ มีหน้าที่อะไร

หลอดเก็บอสุจิ มีหน้าที่เก็บอสุจิที่ผลิตจากอัณฑะ และช่วยให้อสุจิเจริญเติบโตอย่างสมบูรณ์ ซึ่งอาจใช้ระยะเวลา 2-4 สัปดาห์ ในการเดินทางจากปลายหลอดไปยังอีกด้านหนึ่ง ก่อนจะเคลื่อนตัวต่อไปยังท่อนำอสุจิเพื่อเตรียมตัวปล่อยออกมาเมื่อถึงจุดสุดยอด หากมีเพศสัมพันธ์โดยไม่มีการป้องกันหรือสวมถุงยางอนามัยอาจทำให้อสุจิเข้าไปผสมกับไข่ของผู้หญิงจนเกิดการปฏิสนธิ และฝังตัวลงในผนังมดลูกจนเกิดการตั้งครรภ์ได้

ความผิดปกติที่อาจเกิดขึ้นกับหลอดอสุจิ  

ความผิดปกติที่อาจเกิดขึ้นกับหลอดอสุจิที่มีหน้าที่กักเก็บอสุจิ คือ ภาวะหลอดเก็บอสุจิอักเสบ (Epididymitis) ที่อาจเกิดจากสาเหตุ ดังต่อไปนี้

• โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เช่น หนองในแท้ หนองในเทียม เป็นสาเหตุที่พบได้บ่อยที่ส่งผลให้หลอดเก็บอสุจิอักเสบหรือเกิดความผิดปกติ
• การติดเชื้อ เช่น การติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ การติดเชื้อที่ต่อมลูกหมาก การติดเชื้อไวรัสคางทูม ที่อาจแพร่กระจายไปยังหลอดเก็บอสุจิและท่อนำอสุจิ จนส่งผลให้เกิดการอักเสบ
• อุบัติเหตุหรือการผ่าตัด เช่น การทำหมัน การบาดเจ็บบริเวณขาหนีบ อาจกระทบต่อหลอดเก็บอสุจิ และเพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะหลอดเก็บอสุจิอักเสบ
• การติดเชื้อไมโคแบคทีเรียม ทูเบอร์คูโลซิส (Mycobacterium tuberculosis) ที่เป็นเชื้อแบคทีเรียที่อาจทำให้เกิดวัณโรค อาจส่งผลให้เกิดภาวะหลอดเก็บอสุจิอักเสบได้ด้วยเช่นกัน

สัญญาณเตือนของภาวะหลอดเก็บอสุจิอักเสบ มีดังนี้

• อัณฑะบวมแดง
• รู้สึกปวดอัณฑะ
• เจ็บแสบขณะปัสสาวะและปัสสาวะบ่อยครั้ง
• ปวดท้องส่วนล่างและปวดอุ้งเชิงกราน
• มีของเหลวไหลจากองคชาต
• อสุจิปนเลือด
• มีไข้

อาการผิดปกติของหลอดเก็บอสุจิที่ควรพบคุณหมอ

หากสังเกตว่ามีอาการอัณฑะบวม มีของเหลวไหลออกจากองคชาต และรู้สึกเจ็บปวดขณะปัสสาวะ ควรเข้าพบคุณหมอเพื่อรับการวินิจฉัยและรับการรักษาทันที เพราะอาจเสี่ยงต่อภาวะหลอดเก็บอสุจิอักเสบเรื้อรังที่อาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อน เช่น ฝีในถุงอัณฑะ ลูกอัณฑะอักเสบ ภาวะมีบุตรยาก

วิธีดูแลหลอดเก็บอสุจิ

วิธีดูแลหลอดเก็บอสุจิที่มีหน้าที่กักเก็บอสุจิ อาจทำได้ดังนี้