สิว เป็นปัญหาผิวที่สามารถเกิดขึ้นทั่วร่างกายโดยเฉพาะใบหน้าและแผ่นหลัง ซึ่งเกิดจากหลายสาเหตุด้วยกัน เช่น ฮอร์โมน น้ำมัน สิ่งสกปรกอุดตันบริเวณรูขุมขน วิธีทำให้สิวหาย และป้องกันการเกิดสิวขึ้นซ้ำ ๆ อาจทำได้ด้วยการดูแลผิวที่ถูกต้อง โดยการปรับพฤติกรรมในชีวิตประจำวันที่ส่งผลกระตุ้นให้เกิดสิว เช่น เลือกผลิตภัณฑ์ดูแลผิวให้เหมาะสม การทำความสะอาดผิว การนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ หากสิวยังมีอาการแย่ลง ควรขอคำปรึกษาจากคุณหมอด้านผิวหนัง เพื่อรับการรักษาอย่างตรงจุด

สาเหตุที่ทำให้เกิดสิว

สิว เกิดจากการสะสมของเซลล์ที่ตายแล้ว แบคทีเรีย และน้ำมันส่วนเกินที่ผลิตจากต่อมไขมันหรือที่เรียกว่า ซีบัม (Sebum) ออกมามากเกินไป ส่งผลให้เกิดการอุดตันในรูขุมขน จนนำไปสู่การอักเสบ กลายเป็นสิวชนิดต่าง ๆ เช่น สิวหัวขาว สิวหัวหนอง สิวอักเสบแดงนูน นอกจากนี้ ยังอาจมีปัจจัยเสี่ยงที่อาจทำให้เกิดสิว และกระตุ้นให้สิวมีอาการแย่ลง ดังนี้

• พันธุกรรม หากคนในครอบครัวเป็นสิว ก็อาจส่งผลให้มีแนวโน้มเป็นสิวได้เช่นกัน
• อาหารที่มีไขมันสูง อาหารที่ประกอบด้วยไขมัน คาร์โบไฮเดรต เช่น ของทอด ขนมปัง ช็อกโกแลต อาจทำให้สิวมีอาการแย่ลง อักเสบมากขึ้น หรืออาจกระตุ้นก่อให้เกิดสิวเพิ่มได้
• การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน ส่วนใหญ่มักเกิดขึ้นกับช่วงวัยรุ่นที่มีการเพิ่มระดับฮอร์โมนแอนโดรเจน (Androgen) ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ช่วยส่งเสริมการเจริญเติบโตของเนื้อเยื่อ จึงทำให้ต่อมไขมันขยายและผลิตไขมันออกมามากกว่าเดิม จนเกิดการอุดตันในรูขุมขนซึ่งนำไปสู่การเกิดสิว
• ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด เช่น ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ ลิเทียม (Lithium) ยาเทสโทสเตอโรน (Testosterone)
• พฤติกรรมการดูแลผิว การขัดผิวอย่างรุนแรง และการใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีสารเคมี อาจส่งผลให้สิวมีอาการแย่ลงได้ เนื่องจาก ผิวอาจได้รับการอุดตัน และระคายเคือง
• แต่งหน้า หากเลือกใช้เครื่องสำอางที่มีส่วนผสมของน้ำมัน ก็อาจเป็นไปได้ที่จะก่อให้เกิดการอุดตันในรูขุมขนจนก่อให้เกิดสิว ดังนั้น ควรเลือกเครื่องสำอางที่ไม่มีส่วนประกอบของน้ำมัน และทำความสะอาดใบหน้าให้สะอาดทุกครั้ง
• ความเครียด จากผลการศึกษาของมหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด ประเทศสหรัฐอเมริกา ที่ตีพิมพ์ในวารสารโรคผิวหนังระบุว่า ความเครียดอาจทำให้ร่างกายหลั่งฮอร์โมนคอร์ติซอล (Cortisol) ที่ส่งผลให้ต่อมไขมันผลิตน้ำมันส่วนเกินนำไปสู่การอุดตันในรูขุมขนจนก่อให้เกิดสิว หรือทำให้อาการสิวแย่ลง

วิธีทำให้สิวหาย

วิธีทำให้สิวหาย อาจทำได้ ดังนี้

• ใช้ยารักษาสิวสม่ำเสมอ ยารักษาสิวที่เหมาะกับสภาพผิว ซึ่งคุณหมอแนะนำ ได้แก่
  • เรตินอยด์ เป็นยากลุ่มอนุพันธ์วิตามินเอ ที่มีในรูปแบบครีม เจล โลชั่น ส่วนใหญ่คุณหมอแนะนำให้ใช้เป็นเตรทติโนอิน (Tretinoin) อะดาพาลีน (Adapalene) และทาซาโรทีน (Tazarotene) ควรใช้สัปดาห์ละ 3 ครั้ง ก่อนนอน เพื่อป้องกันการอุดตันในรูขุมขน ยานี้อาจก่อให้เกิดผลข้างเคียง คือ ผิวแห้งกร้าน ระคายเคือง ไวต่อแดด จึงเหมาะกับผู้ที่เป็นสิวในระดับปานกลาง เช่น สิวหัวดำ สิวหัวขาว สิวหนอง
  • กรดซาลิไซลิก (Salicylic Acid) เป็นกรดที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติมีคุณสมบัติในการต้านเชื้อแบคทีเรียที่อาจก่อให้เกิดสิว ป้องกันการอุดตันในรูขุมขน ยานี้อาจมีผลข้างเคียงต่อผิว เช่น ระคายเคือง ผิวหนังแดง
  • แดปโซน (Dapsone) คือ ยาทาเฉพาะที่ในรูปแบบเจล เหมาะสำหรับใช้รักษาสิวอักเสบ โดยทาวันละ 2 ครั้ง ผลข้างเคียงของยานี้อาจส่งผลให้ผิวแดง และแห้งกร้าน
  • กลุ่มยาสไปโรโนแลคโตน (Spironolactone) คือ ยาที่อาจมีส่วนช่วยปรับฮอร์โมนแอนโดรเจน เพื่อลดการผลิตน้ำมันที่ทำให้รูขุมขนอุดตัน
  • ยาคุมกำเนิดลดสิว ยาคุมมีส่วนประกอบของฮอร์โมนโปรเจสตินและเอสโตรเจน ซึ่งอาจช่วยรักษาสิว แต่อาจต้องใช้ระยะเวลาในการรักษานาน ดังนั้น จึงควรรักษาควบคู่กับวิธีการรักษาสิวอื่น ๆ การรับประทานยาคุมกำเนิดอาจส่งผลให้น้ำหนักเพิ่ม เจ็บหน้าอก คลื่นไส้ เสี่ยงเป็นมะเร็งเต้านม มะเร็งปากมดลูก ปัญหาหัวใจและหลอดเลือด เพื่อความปลอดภัยควรขอคำปรึกษาจากคุณหมอก่อนใช้
  • ยาปฏิชีวนะ มีส่วนช่วยฆ่าเชื้อแบคทีเรีย ลดรอยแดง บรรเทาอาการสิวอักเสบ ส่วนใหญ่ยาปฏิชีวนะไม่ควรใช้ทาเฉพาะที่เพียงชนิดเดียว ควรใช้ควบคู่กับยาชนิดอื่น ๆ เพื่อป้องกันการดื้อยา เช่น
    • คลินดามัยซิน (Clindamycin) กับ เบนโซอิลเพอร์ออกไซด์ (Benzoyl Peroxide)
    • อิริโทรมัยซิน (Erythromycin) กับ เบนโซอิลเพอร์ออกไซด์ (Benzoyl Peroxide)

สำหรับยาปฏิชีวนะในรูปแบบรับประทาน คุณหมออาจแนะนำยาเตตราไซคลีน (Tetracycline) แต่อาจไม่เหมาะสำหรับสตรีตั้งครรภ์และเด็กอายุต่ำกว่า 8 ปี ซึ่งคุณหมออาจสั่งจ่ายยากลุ่มแมคโครไลด์ (Macrolide) แทน เพื่อความปลอดภัย

• ปรับพฤติกรรมการดูแลผิวในชีวิตประจำวัน หากอยากให้สิวหายควรดูแลสุขภาพผิวอย่างเหมาะสม ด้วยวิธีต่าง ๆ ดังนี้
  • ใช้ยารักษาสิวสม่ำเสมอ ตามที่คุณหมอกำหนด เพื่อป้องกันสิวดื้อยา
  • ควรล้างหน้าวันละ 2 ครั้ง เวลาตื่นนอน และก่อนเข้านอน ไม่ควรล้างหน้าบ่อย เพราะอาจก่อให้เกิดการระคายเคือง ทำให้สิวมีอาการแย่ลง ยกเว้นกรณีที่มีเหงื่อออกมากบริเวณใบหน้า เพราะจำเป็นต้องขจัดสิ่งสกปรกที่อาจทำให้รูขุมขนอุดตัน
  • ไม่ขัดผิวหน้าแรง เพราะการเสียดสีอาจทำให้อาการของสิวแย่ลง และเกิดการอักเสบมากกว่าเดิม
  • เลือกผลิตภัณฑ์บำรุงผิว และเครื่องสำอางที่ปราศจากน้ำมัน เพื่อป้องกันการอุดตันบริเวณรูขุมขน และควรล้างเครื่องสำอางบนใบหน้าให้สะอาดก่อนนอน
  • ผ่อนคลายความเครียด เช่น ออกกำลังกาย ทำจิตใจให้ผ่อนคลายด้วยกิจกรรมที่ตนเองชอบ
  • นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ เพราะการอดหลับอดนอน อาจทำให้ร่างกายกระตุ้นฮอร์โมนคอร์ติซอล (Cortisol) ที่เป็นฮอร์โมนความเครียดผลิตน้ำมันอุดตันในรูขุมขนก่อให้เกิดสิว

• เทคนิคการรักษาสิวอื่น ๆ เนื่องจากปัญหาผิวหน้าของแต่ละบุคคลมีความแตกต่างกัน คุณหมอจึงอาจแนะนำวิธีการรักษาที่เหมาะกับแต่ละบุคคล ดังนี้
  • ฉีดสเตียรอยด์ คุณหมออาจฉีดยาสเตียรอยด์เข้าสู่สิวโดยตรง เพื่อบรรเทาอาการอักเสบ แต่อาจส่งผลข้างเคียงทำให้ผิวบางได้
  • ผลัดเซลล์ผิว วิธีนี้อาจเหมาะสำหรับผู้ที่เป็นสิวในระดับไม่รุนแรง โดยคุณหมออาจใช้กรดซาลิไซลิก กรดไกลโคลิก และกรดเรติโนอิก ซึ่งอาจจำเป็นต้องรักษาหลายครั้ง
  • การกดสิว คุณหมออาจใช้อุปกรณ์กดสิวเพื่อกำจัดสิวหัวขาว และสิวหัวดำโดยการนำหนองที่อุดตันในรูขุมขนออก แต่อาจก่อให้เกิดรอยแผลเป็นจากการกดเล็กน้อย

สิ่งที่ไม่ควรทำเมื่อสิวขึ้น

สำหรับพฤติกรรมที่ไม่ควรทำเมื่อเป็นสิว เพราะอาจทำให้อาการของสิวแย่ลง อาจมีดังนี้

• เปลี่ยนการรักษาสิวเองบ่อย ๆ พฤติกรรมนี้อาจทำให้ผิวระคายเคือง ที่อาจส่งผลให้สิวขึ้นมากกว่าเดิมได้
• ใช้อุปกรณ์แต่งหน้า เช่น แปรงปัดแก้ม รวมถึงเครื่องสำอางร่วมกับผู้อื่น
• ไม่ล้างเครื่องสำอางบนใบหน้าให้สะอาดก่อนนอน
• การขัดผิวแรง และการล้างหน้าบ่อยเกินไป เพราะอาจทำให้ผิวระคายเคือง ผิวแห้ง นำไปสู่การเกิดสิว
• บีบสิวด้วยตัวเอง เป็นพฤติกรรมที่อาจส่งผลให้สิวอักเสบกว่าเดิม และก่อให้เกิดแผลเป็นได้
• ไม่ทำความสะอาดสิ่งที่สัมผัสกับใบหน้า เช่น โทรศัพท์มือถือ แปรงแต่งหน้า หมอน ผ้าห่ม ซึ่งสิ่งเหล่านี้อาจมีการสะสมของแบคทีเรีย
• รับประทานอาหารประเภทไขมันและแป้งมากเกินไป