กลิ่นในร่างกายถือเป็นปัญหาใหญ่ ที่บั่นทอนความมั่นใจของใครหลายๆ คน โดยเฉพาะปัญหา กลิ่นปาก ที่หลายคนรู้ว่าส่วนใหญ่แล้วเกิดจากปัญหาเศษอาหารตกค้างอยู่ตามซอกฟัน สามารถขจัดได้ด้วยการแปรงฟัน ใช้น้ำยาบ้วนปาก ใช้ไหมขัดฟัน เป็นต้น แต่กับบางคน แม้จะทำความสะอาดช่องปากดีแล้ว กลิ่นปากกลับไม่ยอมหายไปไหน นั่นอาจเป็นเพราะ คุณมี นิ่วทอนซิล อยู่ในลำคอก็เป็นได้

นิ่วทอนซิล… ก้อนจิ๋วเจ้าปัญหา

ต่อมทอนซิล เป็นกลุ่มของเนื้อเยื่อต่อมน้ำเหลืองในช่องคอ มีหน้าที่เกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกัน คอยจับและทำลายเชื้อโรคที่เข้าสู่ร่างกายผ่านทางเดินอาหาร และสร้างภูมิคุ้มกันให้กับร่างกาย แต่บางครั้งต่อมทอนซิลก็สร้างปัญหา ติดเชื้อเป็นทอนซิลอักเสบ เกิดมีนิ่วทอนซิล เป็นต้น

ต่อมทอนซิลที่เห็นชัดที่สุดอยู่บริเวณด้านข้างช่องปาก ซึ่งจะมีร่องหรือซอก (crypts / crevices) ที่แบคทีเรียและสารต่างๆ เช่น เศษอาหาร เซลล์ที่ตายแล้วสามารถเข้าไปติดอยู่ได้ เมื่อแบคทีเรียและเอนไซม์ในน้ำลาย รวมตัวกับเศษอาหารหรือเซลล์ที่ตายแล้ว ซึ่งหลุดออกมาในซอกดังกล่าว เกิดเป็นก้อนแข็งเล็กๆ สีขาวหรือสีเหลือง ที่เรียกกันว่า นิ่วทอนซิล ก้อนทอนซิล ขี้ไคลทอนซิล ขี้ทอนซิล หรือทอนซิลสโตน (Tonsil Stones) และบางครั้งอาจเป็นก้อนขนาดใหญ่ ลักษณะคล้ายก้อนแคลเซียม (Tonsillolith)

ทั้งนี้ มีผลงานวิจัยหลายชิ้นที่ระบุว่า นิ่วทอนซิลนี้อาจเป็นสาเหตุสำคัญของกลิ่นปากที่ไม่ทราบสาเหตุ หรือแก้ไขไม่ได้ รวมไปถึงผลการศึกษาวิจัยของ State University of Campinas ในประเทศบราซิล ก็พบว่า กว่า 75% ของผู้ป่วยทอนซิลอักเสบที่มีกลิ่นปากนั้น ตรวจพบว่ามีนิ่วทอนซิลอยู่ในลำคออีกด้วย

อาการแบบนี้…คุณอาจมีนิ่วทอนซิล

โดยปกตินิ่วทอนซิลขนาดเล็กมักไม่ทำให้เกิดอาการอะไร แต่หากนิ่วทอนซิลที่มีอยู่เริ่มก้อนใหญ่ขึ้น ก็อาจทำให้มีอาการ ดังนี้

• มีกลิ่นปาก ซึ่งถือเป็นหนึ่งตัวบ่งชี้สำคัญที่บอกว่าคุณอาจมีนิ่วทอนซิล
• เจ็บคอ หรือไอเรื้อรัง
• เห็นก้อนสีขาวหรือสีเหลืองในลำคอ
• กลืนน้ำหรืออาหารลำบากขึ้น
• ปวดร้าวไปที่หู
• ต่อมทอนซิลบวมหรืออักเสบ

มีนิ่วทอนซิล… รักษาได้

วิธีการรักษานิ่วทอนซิลนั้น ขึ้นอยู่กับขนาดของก้อนนิ่ว และความเสี่ยงในการเกิดปัญหาสุขภาพอื่นๆ หรืออันตรายจากนิ่วทอนซิล โดยส่วนใหญ่นิยมใช้วิธีรักษาดังนี้

• ปล่อยไว้เฉยๆ หากนิ่วทอนซิลไม่แสดงอาการ หรือสร้างความเดือดร้อนอะไร
• กำจัดเองที่บ้าน บางคนอาจกำจัดนิ่วทอนซิลในลำคอได้เองที่บ้าน โดยใช้แปรงสีฟัน ไม้จิ้มฟันพันสำลี หรือสำลีก้านเขี่ยออก แต่ควรทำอย่างระมัดระวัง
• กลั้วคอด้วยน้ำเกลืออุ่น สามารถช่วยกำจัดความเจ็บปวดที่เกิดจากต่อมทอนซิลอักเสบ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นเพราะนิ่วทอนซิล และอาจทำให้นิ่วทอนซิลหลุดออกมาได้
• ใช้ยาปฏิชีวนะ เพื่อบรรเทาอาการข้างเคียงที่เกิดเพราะมีนิ่วทอนซิล
• ผ่าตัดเอาออก หากนิ่วทอนซิลมีขนาดใหญ่และสร้างปัญหา คุณหมออาจจำเป็นต้องผ่าตัดเพื่อเอานิ่วทอนซิลออก หรือผ่าตัดต่อมทอนซิล (tonsillectomy) เพื่อเอาต่อมทอนซิลออก ป้องกันการเกิดปัญหาเกี่ยวกับต่อมทอนซิล หรือมีนิ่วทอนซิลในอนาคต

วิธีง่ายๆ เพื่อปากสะอาด ปราศจากนิ่วทอนซิล

นิ่วทอนซิลอาจดูไม่ใช่เรื่องใหญ่ แต่หากปล่อยไว้นานก็สามารถสร้างปัญหาสุขภาพร้ายแรงให้คุณได้เช่นกัน แต่คุณสามารถป้องกันเบื้องต้นได้ง่ายๆ ดังนี้

• รักษาความสะอาดในช่องปากอย่างสม่ำเสมอ เวลาแปรงฟันต้องไม่ลืมแปรงลิ้น ใต้ลิ้น และกระพุ้งแก้มด้วย
• หากไม่สะดวกแปรงฟันหลังอาหาร ควรกลั้วคอแรงๆ ด้วยน้ำเกลือ น้ำเปล่า หรือน้ำยาบ้วนปาก เพื่อขจัดเศษอาหารตกค้าง และนิ่วทอนซิล
• ทำให้ร่างกายชุ่มชื้นอยู่เสมอ
• เลิกสูบบุหรี่

Hello Health Group ไม่ได้ให้คำปรึกษาด้านการแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาโรคแต่อย่างใด