หลอดลมโป่งพอง (Bronchiectasis)

หลอดลมโป่งพอง (Bronchiectasis) เป็นภาวะที่หลอดลมบริเวณปอดถูกทำลายอย่างถาวร และขยายตัวขึ้นอย่างผิดปกติ ทำให้เชื้อแบคทีเรียและเยื่อมูก มีโอกาสสะสมในปอด และเกิดการติดเชื้อและการอุดตันในระบบทางเดินหายใจ

หลอดลมโป่งพอง คืออะไร

หลอดลมโป่งพอง (Bronchiectasis) เป็นภาวะที่หลอดลมบริเวณปอดถูกทำลายอย่างถาวร และขยายตัวขึ้นอย่างผิดปกติ ทางเดินหายใจที่ถูกทำลายนี้ ทำให้เชื้อแบคทีเรียและเยื่อมูก มีโอกาสสะสมในปอด สุดท้าย เมื่อแบคทีเรียและเยื่อมูกผ่านกลไกการป้องกันของปอด จะเกิดการติดเชื้อและการอุดตันในระบบทางเดินหายใจ

โรคหลอดลมโป่งพองเกิดขึ้น เมื่อผนังของหลอดลมหนาขึ้นจากการอักเสบเรื้อรัง และ/หรือการสะสมของเยื่อมูก

โรคหลอดลมโป่งพองไม่สามารถรักษาได้ แต่ผู้ป่วยสามารถใช้ชีวิตได้เป็นปกติ หากเข้ารับการรักษาที่เหมาะสม อย่างไรก็ตาม อาการกำเริบต้องเข้ารับการรักษาโดยด่วน เพื่อไม่ให้ส่วนอื่นๆ ของร่างกายสูญเสียออกซิเจน

โรคหลอดลมโป่งพองพบบ่อยแค่ไหน

ในประเทศอังกฤษ ประมาณ 2-3 คนจาก 1,000 คน เป็นโรคหลอดลมโป่งพอง ในความเป็นจริง อาจมีจำนวนมากกว่า เนื่องจากมีแนวคิดว่าผู้ที่มีอาการเกี่ยวกับปอดเป็นระยะเวลานาน อาจจะเป็นโรคหลอดลมโป่งพองด้วยเช่นกัน อัตราการเกิดโรคหลอดลมโป่งพองมีในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย โรคนี้สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกวัย แม้แต่วัยเด็ก แต่มักจะพบบ่อยในกลุ่มผู้ใหญ่ ควรปรึกษาแพทย์สำหรับข้อมูลเพิ่มเติม

อาการของโรคหลอดลมโป่งพอง

อาการของโรคหลอดลมโป่งพองที่พบบ่อย ได้แก่

• ไอมีเสมหะเหลืองหรือเขียวปนทุกวัน
• หายใจสั้นและมีอาการแย่ลงระหว่างการกำเริบของโรค
• รู้สึกเหนื่อยหรือหมดแรง โดยเฉพาะในช่วงที่อาการกำเริบ
• มีไข้ และ/หรือ หนาวสั่น มักเกิดขึ้นระหว่างการกำเริบของโรค
• มีเสียงหวีดหรือเสียงลมขณะหายใจ
• ไอเป็นเลือดหรือมีมูกปนกับเลือด ซึ่งอาการนี้เรียกว่า ไอเป็นเลือด
• เจ็บหน้าอก
• รอยเขียวบริเวณผิวหนัง
• น้ำหนักลด
• อ่อนเพลีย
• หนังใต้เล็บมือเล็บเท้าหนาขึ้น

อาจมีอาการอื่นที่ไม่ได้ระบุไว้ข้างต้น หากคุณมีความกังวลเรื่องอาการของโรคโปรดปรึกษาแพทย์

ควรพบหมอเมื่อไร

หากคุณสังเกตสัญญาณหรือมีอาการดังกล่าวข้างต้น ควรปรึกษาแพทย์ ร่างกายของแต่ละคนแสดงอาการได้แตกต่างกัน วิธีที่ดีสุดคือการเข้าพบหมอ

สาเหตุของโรคหลอดลมโป่งพอง

• การติดเชื้อที่ปอด เป็นสาเหตุของโรคหลอดลมโป่งพองที่พบบ่อยที่สุด รวมถึงการติดเชื้อไวรัส เช่น ไข้หวัดใหญ่ และการติดเชื้อแบคทีเรีย เช่น เชื้อสแตฟิโลคอกคัส (staph) หรือ วัณโรค
• ภูมิคุ้มกันทางด้านฮิวเมอรัลต่ำ (ระดับของโปรตีนในเลือดในการต้านการติดเชื้อต่ำ
• กลุ่มโรคที่มีการอักเสบของระบบทางเดินอาหาร (โรคโครห์นและโรคลำไส้ใหญ่อักเสบชนิดเป็นแผล)
• กลุ่มโรคเกี่ยวกับรูมาตอยด์ (โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ และโรคโจเกรน)
• ถุงลมโป่งพองจากการขาด อัลฟ่า-1 (Alpha1-antitrypsin deficiency) ที่เป็นสาเหตุทางพันธุกรรมของโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังในบางคน
• โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (COPD)
• การติดเชื้อเอชไอวี ระดับภูมิคุ้มกันที่ต่ำทำให้เกิดโรคติดเชื้อต่างๆ ที่สามารถนำไปสู่การเป็นโรคหลอดลมโป่งพองได้
• โรคกรดไหลย้อน (GERD)
• โรคภูมิแพ้ทางระบบทางเดินหายใจ เป็นอาการโรคภูมิแพ้ทางการอักเสบของปอดชนิดหนึ่ง

ปัจจัยที่เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหลอดลมโป่งพอง

การเกิดโรคหลอดลมโป่งพองมีหลายปัจจัย เช่น

• ภาวะขาดโปรตีน CFTR หรือการทำงานของโปรตีน CFTR บกพร่องในหลอดลมเนื่องจากอาการโรคซิสติก ไฟโบรซิส (CF)
• เป็นโรคที่ส่งผลต่อระบบทั่วไปของร่างกายที่เกี่ยวข้องกับโรคหลอดลมโป่งพองตามอาการที่กล่าวไว้ข้างต้น
• การติดเชื้อที่ปอดอย่างรุนแรงหรือเรื้อรัง (เช่น วัณโรค ซึ่งทำลายระบบทางเดินหายใจ)

ข้อมูลเหล่านี้ไม่สามารถแทนคำปรึกษาทางการแพทย์ ควรปรึกษาแพทย์สำหรับข้อมูลเพิ่มเติม

การวินิจฉัยโรคหลอดลมโป่งพอง

• ฟังเสียงปอด เพื่อตรวจว่ามีเสียงที่ผิดปกติหรือมีสิ่งที่อุดกั้นทางเดินอากาศ
• การตรวจเลือด เพื่อบ่งชี้ภาวะติดเชื้อ
• การตรวจเสมหะ เพื่อหาเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย
• การเอกซเรย์ปอดหรือซีทีสแกน เพื่อดูภาพของปอด
• การทดสอบการทำงานของปอด เพื่อตรวจการไหลเวียนของอากาศในปอด
• การตรวจคัดกรองวัณโรค (PPD)
• การตรวจโดยใช้แอนติเจนเพื่อหาเชื้อแอสเพอร์จิลลัส (Aspergillus precipitins) และระดับค่าอิมมูโนโกลบูลิน เพื่อวินิจฉัยโรคภูมิแพ้ ทางระบบทางเดินหายใจ (ABPA)
• การตรวจหาโรคแพ้ภูมิตัวเอง

การรักษาโรคหลอดลมโป่งพอง

ยังไม่มีการรักษาโรคหลอดลมโป่งพองที่แน่นอน หากเข้ารับการรักษาโดยเร่งด่วน จะสามารถควบคุมอาการของโรคได้ จุดมุ่งหมายของการรักษาคือ การควบคุมการติดเชื้อและการหลั่งสารในหลอดลม สิ่งที่สำคัญคือการป้องกันไม่ให้เกิดการขีดขวางในระบบทางเดินหายใจ และลดอันตรายที่เกิดขึ้นกับปอด

• การรักษาโรคหลอดลมโป่งพอง ด้วยยาปฏิชีวนะเป็นการรักษาโดยทั่วไปเนื่องจากเชื้อแบคทีเรียเป็นสาเหตุของการติดเชื้อที่ปอด
• แมคโครไลด์ (Macrolides) เป็นยาปฏิชีวนะชนิดหนึ่งที่ไม่เพียงฆ่าเชื้อแบคทีเรียโดยเฉพาะแต่ยังสามารถลดการอักเสบในหลอดลมได้
• การให้ยาละลายเสมหะ มักให้ในรูปแบบยาพ่นฝอยละอองที่มีส่วนผสมของสารละลายน้ำเกลือไฮเปอร์โทนิค พ่นและสูดดมเข้าไปในปอด การรักษาประเภทนี้ช่วยละลายเสมหะในหลอดลม ทำให้ไอเอาเสมหะออกมาได้ง่ายขึ้น
• การใช้อุปกรณ์ละลายเสมหะ อุปกรณ์เหล่านี้ช่วยจัดการกับเสมหะ โดยช่วยให้ผู้ป่วยหายใจออกไปโดยใช้เครื่องที่ถือและทำให้เกิดการสั่นของอากาศในหลอดลมเพื่อเป็นการละลายเสมหะ มีอุปกรณ์อื่นๆ ที่สามารถใส่ได้และช่วยทำให้หน้าอกสั่นเพื่อขับเสมหะ ควรปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับการใช้อุปกรณ์เหล่านี้
• การรักษาด้วยการให้ออกซิเจน
• การเข้ารับการดูแลในโรงพยาบาล เนื่องจากการกำเริบของโรคที่รุนแรง
• การรักษาโดยการผ่าตัด
• การรักษาโดยการใช้ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์
• การให้อาหารเสริม

การเปลี่ยนแปลงไลฟ์สไตล์หรือการเยียวยาโรคหลอดลมโป่งพองด้วยตนเอง

การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือการรักษาอาการด้วยตนเอง เพื่อช่วยในการรับมือกับโรคหลอดลมโป่งพอง มีดังนี้

• ควรเข้ารับการรักษาทันที เพื่อช่วยป้องกันไม่ให้อาการหลอดลมโป่งพองกลายเป็นการติดเชื้อที่ปอด
• หากออกไปข้างนอก ควรหลีกเลี่ยงมลภาวะทางอากาศและปกป้องปอดของคุณจากควันพิษต่างๆ
• เลิกสูบบุหรี่เห็นสิ่งสำคัญต่อสุขภาพปอดโดยรวม
• เด็กๆ ควรได้รับวัคซีนต้านเชื้อไข้หวัดใหญ่ ไอกรนและ โรคหัด เนื่องจากโรคเหล่านี้อาจเกี่ยวข้องต่อภาวะของร่างกายเมื่อโตขึ้น

หากมีคำถามเกี่ยวกับโรค ควรปรึกษาแพทย์เพื่อความเข้าใจในวิธีการรักษาที่ดีที่สุด

Hello Health Group ไม่ได้ให้คำแนะนำทางการแพทย์ การวินิจฉัยโรค และการรักษาโรคแต่อย่างใด