มะเร็งตับ เป็นมะเร็งที่พบมากเป็นอันดับ 1 ของมะเร็งทั้งหมดที่พบในคนไทย มะเร็งตับสามารถแบ่งระยะได้ทั้งหมด 4 ระยะ โดยระยะที่ 4 คือ มะเร็งตับระยะสุดท้าย ซึ่งเป็นช่วงที่เซลส์มะเร็งเกิดการลุกลามอย่างรวดเร็ว มะเร็งตับยังสามารถแบ่งออกเป็น 2 ชนิด ได้แก่ ชนิดปฐมภูมิ เป็นมะเร็งของเซลล์ตับและมะเร็งท่อน้ำดี ชนิดทุติยภูมิ เป็นมะเร็งที่แพร่กระจายมาจากตำแหน่งอื่น ๆ ของร่างกาย

มะเร็งตับระยะสุดท้าย คืออะไร

มะเร็งตับระยะสุดท้ายเป็นมะเร็งระยะลุกลาม โดยเนื้องอกได้เกิดขึ้นที่ตับและแพร่กระจายไปยังต่อมน้ำเหลืองบริเวณใกล้เคียง หรืออวัยวะที่อยู่ห่างไกล มะเร็งระยะสุดท้ายยังสามารถแบ่งย่อยเป็นอีก 2 ระยะ ได้แก่

• ระยะ 4A อาจมีเนื้องอกมากกว่าหนึ่งก้อน และแพร่กระจายไปยังต่อมน้ำเหลืองแต่ยังไม่แพร่กระจายไปยังส่วนอื่นของร่างกาย
• ระยะ 4B อาจมีเนื้องอกมากกว่าหนึ่งก้อน ซึ่งอาจจะแพร่กระจายหรือยังไม่แพร่กระจายไปยังต่อมน้ำเหลือง แต่อาจแพร่กระจายไปยังส่วนอื่นของร่างกาย เช่น ปอด กระดูก

อาการ มะเร็งตับระยะสุดท้าย

มะเร็งตับมักไม่ค่อยแสดงอาการในระยะแรก และส่วนมากมักแสดงอาการออกมาในระยะสุดท้าย ซึ่งอาจมีอาการดังต่อไปนี้

• ปวดท้อง เจ็บท้อง
• อาการคันตามตัว
• อ่อนเพลีย ไม่มีแรง เมื่อยล้า
• คลื่นไส้ อาเจียน
• น้ำหนักลดลงอย่างไม่ทราบสาเหตุ
• เบื่ออาหาร หรือกินอาหารได้น้อยลง อิ่มเร็ว
• ตัวเหลือง ตาเหลือง (ดีซ่าน)
• ภาวะที่มีน้ำในช่องท้อง หรือที่เรียกว่า “ท้องมาน”
• ม้ามโต ท้องโต ท้องบวมไม่ทราบสาเหตุ
• คลำเจอก้อนแข็งบริเวณท้องส่วนบน หรือใต้ชายโครงด้านขวา

ซึ่งมะเร็งตับระยะสุดท้ายอาจมีอาการอื่น ๆ ที่ไม่ได้กล่าวมาข้างต้น

การรักษา มะเร็งตับระยะสุดท้าย

โดยปัจจัยที่ใช้ในการรักษามะเร็งตับ คือ ขนาดของเนื้องอก จำนวนเนื้องอก การแพร่กระจายของเซลล์มะเร็ง แต่โดยส่วนมากมะเร็งตับระยะสุดท้ายอาจมีการรักษาด้วยวิธีดังนี้

• การใช้ยา โดยอาจใช้ตัวยาอะทีโซลิซูแมบ (Atezolizumab) เบวาซิซูแมบ (Bevacizumab) ซึ่งเป็นโมโนโคลนัลแอนติบอดี (mAbs) นำมาฉีดตามกำหนดในระยะ 2-4 สัปดาห์ เพื่อกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน หากตัวยาเหล่านี้ใช้ไม่ได้ผล อาจใช้ตัวยาอื่น เช่น โซราฟีนิป (Sorafenib) ที่ออกฤทธิ์ช่วยชะลอและยับยั้งการเกิดหรือการกระจายของเซลล์มะเร็ง อิพิลิมูแมบ (Ipilimumab) เป็นการใช้เฉพาะผู้ป่วยบางคนที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาจากตัวยาชนิดอื่น ซึ่งมีฤกษ์กระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายให้ต่อสู้กับมะเร็ง
• การฉายรังสี โดยมี 2 ประเภท คือ การฉายรังสีระยะไกลจากภายนอก (External Beam Radiation Therapy หรือ EBRT) เป็นการฉายรังสีจากภายนอกร่างกายไปยังมะเร็ง โดยจะฉายรังสี 5 วันต่อสัปดาห์ และการฉายรังสีร่วมพิกัด (Stereotactic Body Radiation Therapy หรือ SBRT) เป็นการใช้ปริมาณรังสีสูงในการรักษา โดยใช้รังสีขนาดเล็กหลายทิศทางในการกำหนดพิกัด 3 มิติ เพื่อให้รังสีพุ่งไปสู่ตำแหน่งของมะเร็ง

มะเร็งตับระยะสุดท้ายอาจไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่อาจช่วยให้บรรเทาอาการของโรคให้ทุเลาลง และอาจช่วยยืดอายุของผู้ป่วย รวมถึงคุณภาพชีวิต ทั้งนี้รวมถึงผู้ที่ดูแลผู้ป่วยมะเร็งตับระยะสุดท้าย ควรหาเรื่องพูดคุย เฝ้าระวังไม่ให้ผู้ป่วยมีอาการวิตกกังวล และพยายามสร้างพลังบวกให้แก่ผู้ป่วย