เบาหวาน ขึ้นตา คือ อาการแทรกซ้อนของโรคเบาหวาน ที่มีสาเหตุมาจากการมีระดับน้ำตาลในเลือดสูงเป็นเวลานาน จนนำไปสู่ภาวะหลอดเลือดเสื่อมและอุดตัน ซึ่งเมื่อเส้นเลือดที่เลี้ยงจอประสาทตาเสื่อมหรืออุดตันลง จึงทำให้จอประสาทตาขาดเลือด อีกทั้งมีการสร้างหลอดเลือดใหม่มาทดเเทน เเต่ผนังของหลอดเลือดที่สร้างใหม่ดังกล่าวมักเปราะฉีกขาดง่าย ทำให้เกิดเลือดออกในจอประสาทตาและวุ้นลูกตา ซึ่งผู้ที่มีเบาหวานขึ้นตาอาจมีอาการตาพร่ามัว มองเห็นภาพไม่ชัด หากปล่อยไว้เป็นเวลานานไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้อง อาจเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดปัญหาสุขภาพตาอื่น ๆ เช่น ต้อกระจก ต้อหิน และเป็นสาเหตุให้ตาบอดได้
อาการเบาหวานขึ้นตา
อาการเบาหวานขึ้นตา อาจสังเกตได้ดังนี้
ตาพร่ามัว มองเห็นภาพไม่ชัดเจน มองเห็นภาพสีซีด/จางลง ตาบอดสี เห็นจุดหรือเส้นสีดำอยู่ในลานสายตา การมองเห็นภาพตอนกลางคืนเเย่ลง อย่างไรก็ตามในบางรายเเม้มีภาวะเบาหวานขึ้นตาแล้ว อาจไม่มีอาการเเสดงใด ๆ เลย เเละควรเข้าพบคุณหมอทันทีหากสังเกตว่าการมองเห็นเริ่มเปลี่ยนแปลงไป หรือมีอาการพร่ามัว แบบเป็น ๆ หาย ๆ เพื่อหาสาเหตุและทำการรักษาอย่างเหมาะสม ซึ่งจะช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดภาวะแทรกซ้อนรุนเเรงที่อาจตามมาได้
เบาหวานขึ้นตาส่งผลกระทบต่อสุขภาพอย่างไร
เบาหวานขึ้นตาอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพ ดังนี้
- ต้อกระจก เนื่องจากเมือระดับน้ำตาลในเลือดที่เพิ่มสูงขึ้นเป็นระยะเวลานาน น้ำตาลกลูโคสในกระเเสเลือด อาจเปลี่ยนแปลงเป็นน้ำตาลชนิดซอร์บิทอล (Sorbitol) และ ฟรุคโตส (Fructose) สะสมอยู่ในเลนส์ตา ทำให้เลนส์ตามีความขุ่นมัว มองสิ่งรอบตัวไม่ชัดเกิดเป็นภาวะต้อกระจก
- ต้อหิน เกิดจากการอุดตันของหลอดเลือดภายในดวงตาจากภาวะน้ำตาลในเลือดสูง ส่งผลให้ความดันตาสูงยเส้นประสาทตาถูกทำลาย ทำให้การมองเห็นแย่ลง มีอาการปวดตา และอาจนำไปสู่อาการตาบอดได้
- เลือดออกในวุ้นตาเกิดจากหลอดเลือดเลี้ยงจอประสาทตาที่สร้างใหม่เปราะฉีกขาด ทำให้มีเลือดออกในวุ้นตาส่งผลให้มีอาการตาพร่ามัว อาจะมองเห็นเป็นจุดดำหรือหยากไย่ลอยในดวงตา โดยปกติเเล้วเลือดจะถุกดูดซึมได้เอง อาการจึงมักจะทุเลาลงได้ภายในไม่กี่สัปดาห์
- จอประสาทตาลอก จัดเป็นภาวะรุนเเรงและเร่งด่วนทางตา โดยเมือหลอดเหลือดที่จอประสาทตาออุดตันจากการที่น้ำตาลในเลือดสูงเป็นระยะเวลานาน ทำให้จอประสาทตาขาดเลือดและเกิดเเผลดึงรั้ง ซึ่งทำให้เกิดการหลุดลอกของจอประสาทตาออกจากผนังด้านหลังลูกตาได้ ในระยะเเรกอาจมีอาการเห็นเเสงวาบคล้ายฟ้าเเลบ หรือ เงาดำ จุด/เส้นดำในลานสายตา ตามัวลง เเละหากไม่ได้การรักษาที่ถูกต้องอาจทำให้สูญเสียการมองเห็นอย่างถาวรได้
การรักษาอาการเบาหวานขึ้นตา
การรักษาภาวะเบาหวานขึ้นตา มีดังนี้
ควบคุมโรคเบาหวานให้ดี รักษาระดับน้ำตาลในเลือดเเละน้ำตาลสะสมให้อยุ่ในเกณฑ์ปกติ เพื่อมิให้เกิดหลอดเลือดที่จอประสาทตามเสือม ยาหยอดตา คุณหมออาจแนะนำให้ใช้ยาหยอดตา เพื่อช่วยบรรเลาอาการต่างๆทางตา ฉีดยาเข้าวุ้นลูกตา ในปัจจุบันมีการฉีดยา เช่น รานิบิซูแมบ (Ranibizumab) บีวาซิซูแมบ (Bevacizumab) และ แอฟลิเบอร์เซ็ปต์ (Aflibercept) เพื่อยับยั้งการเจริญเติบโตของงหลอดเลือดใหม่ เเละ ช่วยลดความบวมของจอประสาทตา การเลเซอร์จอประสาทตา เพื่อช่วยหยุดหรือชะลอการรั่วซึมของหลอดเลือด การผ่าตัด อาจเหมาะสำหรับผู้ที่มีปัญหาเ ต้อกระจก ต้อหิน แผลเป็นที่จอประสาทตา เพื่อช่วยให้ผู้ป่วยกลับมามองเห็นตามปกติ การป้องกันภาวะเบาหวานขึ้นตา
การป้องกันภาวะเบาหวานขึ้นตา อาจทำได้ดังนี้
รักษาระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม หมั่นรตรวจระดับน้ำตาลในเลือดอย่างสม่ำเสมอ ออกกำลังกายเป็นประจำ อย่างน้อยสัปดาห์ละ 150 นาที เช่น การเดิน วิ่ง แอโรบิก เลิกสูบบุหรี่ เนื่องจากการสูบบุหรี่มีผลเสียต่อหลอดเลือด เป็นปัจจัยเสริมที่ทำให้จอประสาทตาเสื่อมสภาพไว รับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ เเน้นรับประทานอาหารที่มีกากใย เช่น พืชตระกูลถั่ว ผัก ผลไม้ ธัญพืชไม่ขัดสี ปลาแซลมอน และลดการบริโภคอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรตเชิงเดี่ยวเช่น ข้าว/แป้งขัดขาว ขนมหวาน น้ำอัดลม ให้น้อยลง พบคุณหมอจักษุแพทย์เมื่อมีอาการผิดปกติ หรือในผู้ที่เป็นเบาหวานเเล้ว ควรรับการตรวจเสุขภาพตาเป็นประจำทุกปี