โรคเบาหวาน คือโรคที่เกิดจากการที่ร่างกายผลิตอินซูลินไม่เพียงพอ หรือไม่สามารถใช้อินซูลินได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลให้มีภาวะน้ำตาลในเลือดสูงเป็นเวลานาน โดยมี 7อาการเบาหวาน หลัก ๆ ได้แก่ ผิวแห้ง ตาพร่ามัว เหนื่อยล้า ปัสสาวะบ่อย ขาชา คลื่นไส้อาเจียน และน้ำหนักลดลงกะทันหัน หากพบว่ามีอาการดังกล่าว ควรเข้ารับการตรวจโรคเบาหวานและทำการรักษาอย่างเหมาะสม เพื่อช่วยควบคุมอาการและป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่อันตราย

7อาการเบาหวาน มีอะไรบ้าง

7อาการเบาหวาน มีดังต่อไปนี้

1. ตาพร่ามัว เกิดจากภาวะน้ำตาลในเลือดสูงที่ทำลายหลอดเลือดที่หล่อเลี้ยงจอตา ส่งผลให้เลนส์ในดวงตาบวม ตาพร่ามัว และอาจเสี่ยงต่อการเกิดต้อกระจก ต้อหิน และตาบอดได้
2. ปัสสาวะบ่อย ภาวะน้ำตาลในเลือดสูงอาจส่งผลให้ไตไม่สามารถกรองน้ำตาลส่วนเกินกลับคืนเข้าสู่กระแสเลือดได้หมด จึงถูกขับออกมาในรูปแบบปัสสาวะ ทำให้มีอาการปัสสาวะบ่อย นอกจากนี้ การปัสสาวะบ่อยอาจทำให้ร่างกายขาดน้ำและกระหายน้ำมากอีกด้วย
3. ผิวแห้ง เกิดจากการที่ร่างกายขาดน้ำเนื่องจากปัสสาวะบ่อยเกินไป ส่งผลให้ผิวแห้ง มีอาการคัน รวมถึงริมฝีปากแห้งร่วมด้วย
4. เหนื่อยล้าง่าย โรคเบาหวานอาจส่งผลให้ร่างกายไม่สามารถจัดการกับน้ำตาลในเลือดได้อย่างเหมาะสม ทำให้ร่างกายขาดพลังงาน แล้วก่อให้เกิดอาการเหนื่อยล้า อ่อนเพลีย หรืออาจมีความอยากอาหารมากกว่าปกติ
5. ขาชา เกิดจากภาวะน้ำตาลในเลือดสูงทำให้หลอดเลือดและเส้นประสาทบริเวณเท้าเสียหาย ส่งผลให้เกิดอาการปวดขา ขาช้า เท้าชา
6. น้ำหนักลดลงกะทันหัน ปกติแล้วอินซูลินจะทำหน้าที่ดึงน้ำตาลในเลือดเข้าสู่เซลล์เพื่อให้ร่างกายใช้เป็นพลังงาน แต่ผู้ป่วยโรคเบาหวานมักจะมีอินซูลินไม่เพียงพอ หรือไม่สามารถใช้อินซูลินได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้ร่างกายขาดพลังงาน แล้วจำเป็นต้องเผาผลาญกล้ามเนื้อและไขมันมาใช้เป็นพลังงานแทน จึงส่งผลให้น้ำหนักลดลงกะทันหัน
7. คลื่นไส้ อาเจียน เมื่อร่างกายไม่สามารถเปลี่ยนน้ำตาลในเลือดให้เป็นพลังงานได้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกายตับจึงผลิตคีโตน (Ketones) ที่เป็นสารเคมีมาช่วยเผาผลาญไขมันเพื่อนำมาใช้เป็นพลังงานแทน และทำให้ร่างกายอาจมีการสะสมของคีโตนในปริมาณมาก ที่ก่อให้เกิดภาวะเลือดเป็นกรด และอาจส่งผลให้มีอาการคลื่นไส้ อาเจียน รู้สึกไม่สบายท้อง และอาจอันตรายถึงแก่ชีวิตได้

การรักษาโรคเบาหวาน

การรักษาโรคเบาหวาน อาจทำได้ดังนี้

การฉีดอินซูลิน

ใช้เพื่อเพิ่มปริมาณของอินซูลิน เพื่อช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด เหมาะสำหรับผู้ที่เป็นเบาหวานชนิดที่ 1 เบาหวานชนิดที่ 2 และผู้ที่เป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ โดยอินซูลินสามารถแบ่งตามกลไกการออกฤทธิ์เป็น 4 ประเภท ได้แก่

• อินซูลินชนิดออกฤทธิ์เร็ว เริ่มออกฤทธิ์ภายในไม่กี่นาที หลังฉีด และออกฤทธิ์ยาวนาน 2-3 ชั่วโมงโดยควรฉีดยาก่อนมื้ออาหาร มักใช้ร่วมกับอินซูลินที่ออกฤทธิ์นาน
• อินซูลินชนิดออกฤทธิ์ปกติ ออกฤทธิ์ได้เต็มที่หลังฉีดประมาณ 30 นาที และออกฤทธิ์ยาวนาน 3-6 ชั่วโมง โดยควรฉีดยาก่อนมื้ออาหาร 30-60 นาที
• อินซูลินชนิดออกฤทธิ์ปานกลาง เริ่มออกฤทธิ์ภายใน 2-4 ชั่วโมงหลังฉีด และออกฤทธิ์ยาวนานกว่า 18 ชั่วโมง ควรใช้วันละ 1-2 ครั้ง มักใช้ร่วมกับอินซูลินที่ออกฤทธิ์สั้น
• อินซูลินชนิดออกฤทธิ์นาน เริ่มออกฤทธิ์ภายใน 1-2 ชั่วโมงหลังฉีด และออกฤทธิ์ต่อเนื่องยาวนาน 24 ชั่วโมง ควรใช้วันละ 1-2 ครั้ง มักใช้ร่วมกับอินซูลินที่ออกฤทธิ์เร็วหรือสั้น

ยารักษาเบาหวาน

ยารักษาเบาหวานอาจช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการผลิตอินซูลินของตับอ่อน เพื่อช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ โดยคุณหมออาจให้รับประทานยา ดังนี้

• สารยับยั้งกลุ่มดีพีพี-4 อินฮิบิเตอร์ (DPP-4) เป็นยาที่ใช้รักษาผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ช่วยกระตุ้นการหลั่งอินซูลิน ตัวอย่างยา ได้แก่ อะโลกลิปทิน (Alogliptin) ไลนากลิปติน (Linagliptin) ซาซ่ากริปทิน (Saxagliptin) ซิตากริปทิน (Sitagliptin) และ วิลดากริปทิน (Vildagliptin)
• สารกลุ่มเอสจีแอลทีทู (SGLT2) เช่น คานากลิโฟลซิน (Canagliflozin) ดาพากลิโฟลซิน (Dapagliflozin) เอ็มพลากลิโฟลซิน (Empagliflozin) เป็นกลุ่มยาที่ช่วยให้ไตไม่สามารถดูดซึมน้ำตาลกลับเข้าสู่กระแสเลือด ทำให้ร่างกายจำเป็นต้องขับน้ำตาลส่วนเกินออกในรูปแบบปัสสาวะ ที่อาจส่งผลให้ระดับน้ำตาลในเลือดลดลง
• เมตฟอร์มิน (Metformin) คุณหมออาจแนะนำให้รับประทานยานี้เมื่อทราบว่าผู้ป่วยเป็นภาวะก่อนเบาหวานที่มีความเสี่ยงสูงที่จะเป็นโรคเบาหวาน เพื่อช่วยเพิ่มความไวต่ออินซูลิน และช่วยให้ร่างกายดึงอินซูลินมาใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น และป้องกันอาการของภาวะก่อนเบาหวานแย่ลง

การปลูกถ่ายตับอ่อน

เป็นวิธีการรักษาผู้ที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 1 หากผ่าตัดสำเร็จอาจไม่จำเป็นต้องได้รับการบำบัดด้วยอินซูลินอีกต่อไป แต่หากร่างกายปฏิเสธอวัยวะใหม่ อาจจำเป็นต้องรับประทานยากดภูมิคุ้มกันตลอดชีวิต

การผ่าตัดบายพาสกระเพาะอาหาร

เป็นการผ่าตัดบายพาสกระเพาะอาหาร เหมาะสำหรับผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ผู้ป่วยโรคอ้วนและมีดัชนีมวลกายสูงกว่า 35 เพื่อลดขนาดกระเพาะลง ปรับเปลี่ยนทางเดินอาหาร ที่ช่วยให้ลดการดูดซึมอาหารและการดูดซึมน้ำตาล เพื่อช่วยให้ระดับน้ำตาลในเลือดลดลงและควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ดี

วิธีควบคุมอาการเบาหวาน

วิธีควบคุมอาการเบาหวาน อาจทำได้ดังนี้

• ตรวจระดับน้ำตาลในเลือดเป็นประจำ และจดบันทึกค่าน้ำตาลในเลือด และเวลาที่ตรวจ เพื่อแจ้งให้คุณหมอทราบ
• เข้ารับการตรวจสุขภาพประจำปี
• รับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ เน้นรับประทานอาหารจำพวกผัก ผลไม้ ธัญพืชไม่ขัดสี เนื้อสัตว์ไม่ติดมันและผลิตภัณฑ์จากนมที่มีไขมันต่ำ เช่น มะเขือเทศ บร็อคโคลี่ กะหล่ำ ถั่วลูกไก่ อัลมอนด์ ถั่วลิสง ปลาแซลมอน ปลาทู เนื้อไก่ เพราะอาจช่วยชะลอการดูดซึมน้ำตาล ลดระดับน้ำตาลในเลือดและคอเลสเตอรอลได้
• หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่มีไขมันสูงและน้ำตาลสูง เช่น ของทอด น้ำอัดลม เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เนื้อสัตว์ติดมัน เพราะอาจทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูง และทำให้อาการเบาหวานแย่ลง
• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ อย่างน้อยวันละ 30 นาที หรือ 150 นาที/สัปดาห์ เช่น เดิน วิ่งเหยาะ ปั่นจักรยาน เพราะการออกกำลังกายอาจช่วยเพิ่มการผลิตอินซูลิน และอาจช่วยเพิ่มความไวต่ออินซูลิน ทำให้สามารถจัดการกับน้ำตาลในเลือดได้ดียิ่งขึ้น