พฤติกรรมเสี่ยงต่อสุขภาพจิตในวัยรุ่น เป็นพฤติกรรมที่อาจเกิดขึ้นได้กับวัยรุ่นทุกคนที่กำลังประสบปัญหาต่าง ๆ ที่ส่งผลต่อสุขภาพจิต ผู้ปกครองจึงควรใส่ใจ และให้ความสำคัญกับพฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงไปของวัยรุ่น วันนี้เรามาดูกันว่าพฤติกรรมเสี่ยงต่อสุขภาพจิตในวัยรุ่นมีอะไรบ้าง เพื่อที่คุณจะได้รู้ทันอาการและแก้ไขได้อย่างตรงจุด
สุขภาพจิตวัยรุ่น
วัยรุ่นช่วงอายุประมาณ 10-19 ปี เป็นช่วงเวลาที่สำคัญในการพัฒนาทางด้านร่างกาย อารมณ์ และสังคมหลายประการ รวมถึงการเผชิญหน้ากับเหตุการณ์ที่อาจส่งผลต่อสุขภาพจิต เช่น ความยากจน การล่วงละเมิดทางเพศ หรือความรุนแรง เหล่านี้ล้วนสามารถก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพในวัยรุ่นได้ทั้งสิ้น ดังนั้นการส่งเสริมและปกป้องสุขภาพจิตในวัยรุ่นจึงมีความสำคัญ เพื่อลดปัจจัยเสี่ยงที่อาจก่อให้เกิดปัญหาร้ายแรงอื่น ๆ ตามมา และเพื่อสร้างเสริมสุขภาพร่างกาย จิตใจให้สมบูรณ์เพื่อเข้าสู่วัยผู้ใหญ่ต่อไป
พฤติกรรมเสี่ยงต่อสุขภาพจิตในวัยรุ่น คืออะไร
มีหลายปัจจัยที่อาจส่งผลต่อสุขภาพจิตในวัยรุ่น ยิ่งวัยรุ่นต้องเผชิญหน้ากับความเสี่ยงมากเท่าใด ก็ยิ่งส่งผลต่อสุขภาพจิตมากขึ้นเท่านั้น และปัจจัยที่อาจส่งผลต่อความเครียดในช่วงวัยรุ่น ได้แก่
- ความต้องการอิสระมากขึ้น
- ความกดดันในการปรับตัวเข้าสังคม
- ลักษณะความแตกต่างทางเพศ
- การเข้าถึงเทคโนโลยี
- ความเหลื่อมล้ำและการยอมรับในความหลากหลายทางเพศ
- ครอบครัว
- ความรุนแรง
ตัวอย่างเหล่านี้เป็นปัจจัยเสี่ยงที่อาจส่งผลต่อสุขภาพจิตในวัยรุ่น และอาจก่อให้เกิด พฤติกรรมเสี่ยงต่อสุขภาพจิตในวัยรุ่น ได้เช่นกัน
พฤติกรรมเสี่ยงต่อสุขภาพจิตในวัยรุ่น มีอะไรบ้าง
พฤติกรรมเสี่ยงต่อสุขภาพจิตในวัยรุ่นเป็นพฤติกรรมที่วัยรุ่นปฏิบัติหรือเลือกทำ เพื่อหนีจากความเครียด ความวิตกกังวล หรือเพื่อต่อต้านสิ่งต่าง ๆ ซึ่งพฤติกรรมเสี่ยงเหล่านี้อาจส่งผลต่อสุขภาพร่างกาย และอาจส่งผลต่อสุขภาพจิตในระยะยาวได้ ดังนี้
การกลั่นแกล้ง หรือการใช้ความรุนแรง
วัยรุ่นที่มีพฤติกรรมชอบกลั่นแกล้งหรือใช้ความรุนแรงกับผู้อื่นตลอดเวลา มักมีความเสี่ยงสูงที่จะมีพฤติกรรมต่อต้านสังคมมากขึ้น เช่น มีปัญหาที่โรงเรียน การใช้สารเสพติด และมีพฤติกรรมก้าวร้าวมากขึ้น สัญญาณที่บอกว่าวัยรุ่นมีพฤติกรรมชอบกลั่นแกล้ง
- ใช้ความรุนแรงทางร่างกาย และวาจา
- มักอยู่ในกลุ่มที่ชอบรังแกผู้อื่นเหมือนกัน
- มีความก้าวร้าวมากขึ้น
- มีปัญหาที่โรงเรียนบ่อยครั้ง
- ไม่รับผิดชอบต่อการกระทำของตน
ส่วนวัยรุ่นที่ยืนดูการกลั่นแกล้ง หรือถูกกลั่นแกล้ง มักมีแนวโน้มที่จะประสบกับภาวะซึมเศร้า ความวิตกกังวล และรู้สึกภาคภูมิใจในตนเองต่ำลง สัญญาณที่บอกว่าวัยรุ่นกำลังถูกกลั่นแกล้ง
- อาการบาดเจ็บที่ไม่มีสาเหตุ
- เสื้อผ้า หนังสือ อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ สูญหายหรือถูกทำลาย
- ชอบแกล้งป่วย
- การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการกิน เช่น เด็กอาจกลับมาจากโรงเรียนด้วยความหิวเพราะไม่ได้กินข้าวกลางวัน
- นอนหลับยากหรือฝันร้ายบ่อย ๆ
- เกรดตก ไม่อยากไปโรงเรียน
- ไม่มีเพื่อน หรือการหลีกเลี่ยงการเข้าทางสังคม
- รู้สึกหมดความภูมิใจในตนเอง
- พฤติกรรมทำลายตนเอง เช่น หนีออกจากบ้าน ทำร้ายตัวเอง หรือพูดถึงการฆ่าตัวตาย
ปัญหาพฤติกรรมการกิน
เป็นความผิดปกติที่เกิดขึ้นจากความเจ็บป่วยทางจิต ซึ่งอาจมีพฤติกรรมรบกวนการกิน ความเชื่อผิด ๆ ในการกิน ความกังวลเกี่ยวกับอาหาร กังวลเกี่ยวกับปริมาณอาหารที่อาจส่งผลต่อรูปร่าง หรือน้ำหนัก ซึ่งความผิดปกตินี้อาจก่อให้เกิดโรคแทรกซ้อนที่อาจส่งผลต่ออวัยวะในร่างกาย และอาจมีอาการ ดังนี้
- ความกังวลเกี่ยวกับอาหารที่ส่งผลต่อรูปร่าง น้ำหนัก และรูปแบบการกิน
- การลดน้ำหนักอย่างรวดเร็ว หรือการเปลี่ยนแปลงของน้ำหนักบ่อยครั้ง
- รู้สึกหดหู่ วิตกกังวล หงุดหงิด หรือเครียด
- การรับประทานอาหารในปริมาณน้อย หรือมากเกินกว่าปกติ
- รับประทานอาหารแก้เบื่อหรือเครียด
- ใช้อาหารในการจัดการกับอารมณ์ที่อึดอัดหรือวิตกกังวล
- ใช้อาหารในการลงโทษตนเอง เช่น การอดอาหาร
- มีพฤติกรรมลับ ๆ เกี่ยวกับอาหาร
- ออกกำลังกายมากเกินไป
การสูบบุหรี่ ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และใช้สารเสพติด
การใช้ยาบางชนิด เช่น โคเคน ยาสูดพ่น คีตามีน กัญชา กระท่อม ยาบ้า สเตียรอยด์ เป็นประจำอาจนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงของสารในสมองทั้งระยะสั้นและระยะยาว ซึ่งอาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพจิตตามมาได้เช่นกัน และอาจทำให้เกิดอาการเหล่านี้
- หวาดระแวง
- ซึมเศร้า
- ความวิตกกังวล
- ความก้าวร้าว
- เกิดภาพหลอน และปัญหาอื่น ๆ
การสูบบุหรี่และการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในวัยรุ่นเป็นเรื่องที่อาจพบได้บ่อยครั้ง ซึ่งส่วนประกอบในบุรี่อาจเป็นสารเสพติดได้เช่นกัน และสามารถส่งผลเสียต่อสุขภาพปอดโดยตรง ส่วนการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณมากอาจส่งผลเสียต่อสมองซึ่งเป็นสาเหตุของความรุนแรงในวัยรุ่นได้
การเข้าถึงอินเทอร์เน็ต
การใช้อินเทอร์เน็ตและโซเชียลมิเดียในปริมาณที่พอดีอาจให้ประโยชน์กับคุณในหลายด้าน หรือช่วยให้คุณอยู่ร่วมกับครอบครัวหรือเพื่อนฝูงได้ใกล้ชิดมากขึ้น แต่หากใช้โซเชียลมิเดียในปริมาณมากเกินไปอาจส่งผลต่อสุขภาพจิตได้ เช่น การอ่านข่าวเชิงลบมากเกินไปอาจส่งผลทำให้เกิดความวิตกกังวล และความเครียดมากขึ้น ซึ่งอาจนำไปสู่ภาวะซึมเศร้าได้เช่นกัน
[embed-health-tool-bmi]