เส้นเลือดในสมองแตก สาเหตุ อาการ และการรักษา

เส้นเลือดในสมองแตก เป็นโรคเส้นเลือดสมองชนิดหนึ่งเช่นเดียวกับเส้นเลือดในสมองตีบ (Ischemic Stroke) แต่พบค่อนข้างน้อยเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น ภาวะความดันโลหิตสูง เนื้องอกในสมอง การบาดเจ็บบริเวณศีรษะ เมื่อมีอาการ เช่น แขนขาอ่อนแรง ปวดหัวรุนแรง ควรไปพบคุณหมอทันที เพราะหากปล่อยไว้อาจทำให้เสียชีวิตได้

คำจำกัดความ

เส้นเลือดในสมองแตกคืออะไร

เส้นเลือดในสมองแตก (Hemorrhagic Stroke) เป็นโรคเส้นเลือดสมอง (Stroke) ชนิดหนึ่ง หมายถึง การที่เส้นเลือดในสมองแตกและมีเลือดไหลออกมา ส่งผลให้สมองบางส่วนขาดออกซิเจน หรือเสียหายเนื่องจากปริมาณเลือดในสมองเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว

ทั้งนี้ เส้นเลือดในสมองแตกอาจเแบ่งได้เป็น 2 ชนิด ดังนี้

• เลือดออกในสมอง (Intracerebral Hemorrhage) หมายถึง เส้นเลือดในสมองแตก ซึ่งส่งผลให้เนื้อเยื่อสมองรอบ ๆ เส้นเลือดที่แตกมีความดันสูงขึ้น
• เลือดออกในเยื่อหุ้มสมอง (Subarachnoid Hemorrhage) หมายถึง การแตกของเส้นเลือดที่ลำเลียงเลือดผ่านเยื่อหุ้มสมองอะแร็กนอยด์แตก (Arachnoid) ทำให้มีเลือดไหลเข้าไปสะสมในช่องว่างระหว่างเยื่อหุ้มสมองและแรงดันภายในกะโหลกเพิ่มสูงขึ้น

ทั้งนี้ เส้นเลือดในสมองแตกพบได้ไม่บ่อย หรือคิดเป็นร้อยละ 13 ของโรคเส้นเลือดสมองทั้งหมด

นอกจากนี้ ผู้ป่วยเส้นเลือดในสมองแตกส่วนใหญ่ มักมีอายุตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไป

อาการ

อาการของเส้นเลือดในสมองแตก

เมื่อเป็นเส้นเลือดในสมองแตก ผู้ป่วยจะมีอาการเฉียบพลัน ดังนี้

• รู้สึกชาหรืออ่อนแรง บริเวณใบหน้า ขา หรือแขน ของร่างกายซีกใดซีกหนึ่ง
• มีปัญหาในการพูดและไม่เข้าใจสิ่งที่ผู้อื่นพูด
• เดินหรือทรงตัวลำบาก
• ปวดหัวอย่างรุนแรงโดยไม่ทราบสาเหตุ
• วิงเวียน เป็นลม
• คลื่นไส้ อาเจียน
• มองภาพตรงหน้าไม่ชัดหรือมองไม่เห็นเลย โดยอาการอาจเกิดขึ้นกับดวงตาเพียงข้างหนึ่งหรือทั้งสองข้าง

สาเหตุ

สาเหตุของ เส้นเลือดในสมองแตก

เส้นเลือดในสมองแตกมักเกิดจากภาวะความดันโลหิตสูง โดยเฉพาะในกรณีของผู้ที่ความดันโลหิตสูงเป็นเวลานานอาจเสี่ยงสูงต่อการเกิดเส้นเลือดในสมองแตก

นอกจากนี้ เส้นเลือดในสมองแตกอาจเกิดจากสาเหตุต่าง ๆ ดังต่อไปนี้

• เส้นเลือดสมองโป่งพอง
• เนื้องอกในสมอง
• ความผิดปกติของเส้นเลือด
• การรับประทานยาละลายลิ่มเลือด
• ศีรษะได้รับบาดเจ็บ
• ปัจจัยต่าง ๆ ที่ทำให้ความดันโลหิตสูงขึ้น เช่น การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ปริมาณมาก การสูบบุหรี่ โรคเบาหวานชนิดที่ 2 ภาวะคอเลสเตอรอลในเลือดสูง

เมื่อไรควรไปพบคุณหมอ

เมื่อมีอาการเส้นเลือดในสมองแตก ต้องรีบไปพบคุณหมอทันที เพราะอาการมักแย่ลงอย่างรวดเร็ว และอาจทำให้เสียชีวิตได้

ทั้งนี้ อาการของเส้นเลือดในสมองแตก สังเกตได้จากลักษณะท่าทางและพฤติกรรมต่าง ๆ ดังนี้

• ยิ้ม เมื่อยิ้ม มุมปากข้างหนึ่งจะต่ำลงกว่าอีกข้าง
• ยกแขนทั้ง 2 ข้าง ยกแขนได้ไม่เท่ากัน โดยจะยกแขนข้างหนึ่งได้สูงไม่เท่าอีกข้าง หรือในบางกรณีอาจยกแขนข้างหนึ่งไม่ขึ้นเลย เพราะปัญหากล้ามเนื้ออ่อนแรงของร่างกายซีกใดซีกหนึ่ง
• พูดข้อความเดิมซ้ำ ๆ เมื่อขอให้พูดข้อความเดิม จะไม่สามารถพูดได้เหมือนเดิม นอกจากนั้น ยังมีปัญหาในการเลือกใช้คำขณะสนทนาด้วย อาจต้องคิดนาน หรือนึกคำที่ต้องการพูดไม่ออก

การวินิจฉัยและการรักษาโรค

ข้อมูลในที่นี้ไม่มีเจตนาให้ใช้ทดแทนคำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษากับแพทย์ทุกครั้ง เพื่อรับทราบข้อมูลเพิ่มเติม

การวินิจฉัย เส้นเลือดในสมองแตก

ปกติแล้ว คุณหมอจะวินิจฉัยว่าเป็นเส้นเลือดในสมองแตกหรือไม่ ด้วยวิธีการต่อไปนี้

• การตรวจทางประสาท เช่น สังเกตการตอบสนองของดวงตาต่อแสงสว่าง
• ซีที สแกน (Computerized Tomography หรือ CT Scan) เพื่อตรวจหาบริเวณที่เส้นเลือดอุดตันหรือตีบ โดยก่อนตรวจด้วยวิธีนี้ คุณหมออาจฉีดสีเข้าไปในเส้นเลือดเพื่อช่วยให้เห็นรายละเอียดต่าง ๆ ระหว่างการตรวจได้ชัดเจนยิ่งขึ้น
• เอ็มอาร์ไอ (Magnetic Resonance Imaging หรือ MRI) เป็นการตรวจหาความผิดปกติในสมองด้วยการใช้สนามแม่เหล็กความเข้มสูงและคลื่นความถี่ในย่านความถี่วิทยุ
• ตรวจคลื่นไฟฟ้าสมอง (Electrocardiogram) เป็นการตรวจสุขภาพหัวใจว่าเป็นสาเหตุของอาการที่ผู้ป่วยกำลังเป็นอยู่หรือไม่

การรักษา เส้นเลือดในสมองแตก

โดยทั่วไป คุณหมอจะรักษาเส้นเลือดในสมองแตก ด้วยวิธีการต่อไปนี้

การปรับไลฟ์สไตล์และการดูแลตัวเอง

เนื่องจากความดันโลหิตสูงเป็นสาเหตุหลักของเส้นเลือดในสมองแตก จึงอาจป้องกันได้ด้วยการลดความดันโลหิตตามวิธีการต่อไปนี้

• หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่อาจทำให้ความดันโลหิตสูงขึ้นหลังรับประทาน เช่น อาหารที่อุดมไปด้วยไขมันอิ่มตัว อย่างของทอดต่าง ๆ เค้ก ชีส เบคอน หรือเนื้อติดมัน
• ควบคุมน้ำหนัก เพราะโรคอ้วนเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้ความดันโลหิตสูงขึ้น และหากความดันโลหิตสูงอยู่แล้ว โรคอ้วนจะทำให้ความดันโลหิตสูงขึ้นกว่าเดิม
• หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณมาก
• งดสูบบุหรี่ และเลิกใช้ยาเสพติด