ความรู้สึก ‘รักตัวเอง’ เป็นสิ่งที่ไม่ว่าใครก็ควรจะต้องมีไว้ เพราะเป็นความรู้สึกที่ทำให้เรารู้จักการนับถือตัวเอง มีความมั่นใจ และสามารถทำสิ่งดีๆ ให้ตัวเองได้ แต่การรักตัวเองจนมากเกินไป อาจกลายเป็นความ ‘หลงตัวเอง’ ได้ในที่สุด รักตัวเองกับหลงตัวเอง นั้นแตกต่างกันอย่างไร และเราจะรักตัวเองอย่างไร ไม่ให้กลายเป็นหลงตัวเอง หาคำตอบได้จากบทความนี้
รักตัวเองกับหลงตัวเอง แตกต่างกันอย่างไร
การ ‘รักตัวเอง (Self-love)’ นั้น เป็นความรู้สึกที่ใกล้เคียงกับ ความนับถือตัวเอง (Self-esteem) และความเคารพตัวเอง (Self-respect) หมายถึง การที่คุณนับถือตัวเองได้มากพอที่จะไม่ยอมรับและปฏิเสธผู้ที่เข้ามาทำร้ายคุณ ทั้งทางกายและทางจิตใจ
การรักตัวเอง หมายถึง รู้จักภูมิใจในตัวเอง สามารถยอมรับข้อผิดพลาดและความไม่สมบูรณ์แบบของตัวเอง เพื่อให้สามารถเผชิญหน้ากับความล้มเหลวหรือความผิดพลาดของตัวเองได้ โดยที่ไม่เกินเลยไปถึงขั้นการเอาแต่ใจและเห็นแก่ตัว
ในทางกลับกัน การ ‘หลงตัวเอง (Narcissism)’ นั้น เป็นความผิดปกติทางด้านบุคลิกภาพประเภทหนึ่ง หมายถึง ผู้ที่รู้สึกว่าตัวเองเป็นคนสำคัญมากผิดปกติ และขาดความรู้สึกเห็นอกเห็นใจผู้อื่นอย่างสิ้นเชิง ผู้ที่หลงตัวเองนั้นจะเชื่อว่าตัวเองเหนือกว่าผู้อื่น และมีเพียงผู้ที่สูงส่งเหมือนตัวเองเท่านั้นถึงจะเข้าใจความรู้สึกของพวกเขาได้
คนที่ หลงตัวเอง โดยส่วนใหญ่แล้วมักจะต้องการการยอมรับและคำชื่นชมจากคนรอบข้างอยู่เสมอ เพราะความนับถือตนเองของคนเหล่านี้ค่อนข้างที่จะเปราะบาง
ยกตัวอย่างเปรียบเทียบง่าย ๆ เช่น
การได้รับการยอมรับ ผู้ที่ รักตัวเอง จะมีความรู้สึกนับถือตัวเองมากเพียงพออยู่แล้ว ไม่จำเป็นต้องได้รับการยอมรับจากผู้อื่น ในขณะที่ผู้ที่ หลงตัวเอง นั้นต้องการเป็นที่ยอมรับและจดจำจากผู้อื่น หากไม่มีคนคอยชม พวกเขาก็จะไม่พยายามทำอะไรเลย
การยอมรับข้อบกพร่อง ผู้ที่ รักตัวเอง จะสามารถยอมรับข้อผิดพลาดและข้อบกพร่องของตัวเองได้ และพร้อมที่จะเปลี่ยนแปลงตัว ในขณะที่ผู้ที่ หลงตัวเอง จะไม่ยอมรับว่าตัวเองมีข้อบกพร่อง เขาจะว่าตัวของเขาสมบูรณ์แบบที่สุด
การรับรู้ความรู้สึกของผู้อื่น ผู้ที่ รักตัวเอง จะสามารถรับรู้และเข้าใจความรู้สึกของผู้อื่นได้ ทำให้สามารถเห็นอกเห็นใจและให้คำแนะนำผู้อื่นได้อย่างจริงใจ ในขณะที่ผู้ที่ หลงตัวเอง จะไม่สนใจความรู้สึกของคนอื่น ไม่มีความรู้สึกเห็นอกเห็นใจ และอาจจะแกล้งทำเป็นเห็นใจผู้อื่น
การยอมรับความสามารถของผู้อื่น ผู้ที่ รักตัวเอง นั้นแม้ว่าจะมีความนับถือตนเองสูง แต่ก็สามารถยอมรับในความสามารถของผู้อื่นได้ และรู้สึกยินดีเมื่อผู้อื่นประสบความสำเร็จ แต่ผู้ที่ หลงตัวเอง จะไม่ได้มองผู้อื่นมีคุณค่า แต่จะดูแค่ว่าใครมีประโยชน์กับตนเองบ้าง พวกเขาอาจจะจัดคนที่ประสบความสำเร็จว่าเป็น ‘คนพิเศษ’ และเป็น ‘คนในระดับเดียวกัน’ ส่วนคนอื่นนั้นไร้ค่าและไม่ควรเสียเวลาไปยุ่งด้วย
รักตัวเอง อย่างไร ไม่ให้ข้ามขั้นไปเป็น หลงตัวเอง
อย่าให้ความสำคัญกับรูปลักษณ์ภาพนอกมากจนเกินไป
ผู้ที่ หลงตัวเอง นั้นมักจะชื่นชอบและหลงใหลกับรูปลักษณ์ภาพนอกอันตื้นเขิน แต่การรักตัวเองคือการยอมรับตัวเองในแบบที่เป็น โดยไม่ต้องมากังวลว่าผู้อื่นจะมองเราอย่างไร
อย่าเปรียบเทียบตนเองกับผู้อื่น
ผู้ที่ รักตัวเอง คือผู้ที่รู้จักยอมรับและพึงพอใจในเป้าหมายที่ตนเองได้ตั้งไว้ และพยายามให้ถึงที่สุดเพื่อที่จะไปให้ถึงจุดหมายนั้น โดยไม่จำเป็นต้องคอยเปรียบเทียบว่าใครจะประสบความสำเร็จมากกว่า หรือคอยกังวลว่าใครจะยอมรับเราหรือไม่
อย่าเพิ่มความมั่นใจในตัวเองโดยการดูถูกผู้อื่น
คนที่ หลงตัวเอง นั้นชอบที่จะดูถูกเหยียดหยามผู้อื่น มองว่าผู้อื่นไม่ดี เพื่อให้รู้สึกว่าตัวเองนั้นเหนือกว่า เก่งกว่า มีคุณค่ามากกว่า แต่เราสามารถรู้สึกภูมิใจในตัวเองได้ โดยไม่จำเป็นต้องไปดูถูกผู้อื่น เพียงแค่มีความมั่นใจในความสามารถของตัวเอง และพร้อมที่จะพัฒนาความสามารถนั้นให้เพิ่มพูนขึ้นเรื่อย ๆ
รู้ความแตกต่างแบบนี้แล้ว ทำตัวให้ รักตัวเอง แต่อย่า หลงตัวเอง เพื่อให้ชีวิตดีมีความสุขมากขึ้น
