โรคกรดไหลย้อน ภาวะความผิดปกติ โดยเกิดจากความผิดปกติที่เกี่ยวกับการมีกรดในกระเพาะอาหารไหลขึ้นมา ทำให้เกิดอาการแสบร้อนกลางอก อึดอัด เจ็บคอ กลืนลำบาก และรู้สึกเหมือนมีรสเปรี้ยวหรือรสขมในปาก การเรียนรู้เกี่ยวกับโรคกรดไหลย้อนและ วิธีรักษากรดไหลย้อนขึ้นคอ อาจช่วยให้สามารถรับมือกับโรคได้อย่างเหมาะสม
[embed-health-tool-bmi]
ประเภทของโรคกรดไหลย้อน
โรคกรดไหลย้อน สาเหตุเกิดจากการทำหน้าที่ของกล้ามเนื้อหูรูดส่วนล่างของหลอดอาหารหย่อนตัวลง จนน้ำย่อยหรือกรดไหลย้อนขึ้นมาได้ โดยปกติเมื่อกลืนอาหารแล้ว หูรูดจะคลายตัวเปิดทางให้อาหารไหลไปสู่กระเพาะอาหาร เมื่อผ่านลงไปแล้ว หูรูดจะหดรัดเพื่อปิดกั้นไม่ให้น้ำย่อยในกระเพาะอาหารไหลย้อนขึ้นไปที่หลอดอาหาร แต่ผู้ที่เป็นโรคนี้ กล้ามเนื้อหูรูดจะหย่อนตัวลงไม่สามารถปิดกั้นกรดไหลย้อนขึ้นมาได้ โดยโรคกรดไหลย้อน แบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่
- โรคกรดไหลย้อนธรรมดา (CLASSIC GERD) ลักษณะของโรคกรดไหลย้อนธรรมดา กรดจะไหลย้อนขึ้นมาสู่หลอดอาหาร
- โรคกรดไหลย้อนขึ้นมาที่คอและกล่องเสียง (Laryngopharyngeal Reflux: LPR) ลักษณะของโรคกรดไหลย้อนขึ้นมาที่คอและกล่องเสียง กรดจะไหลย้อนกลับ ขึ้นมาเหนือกล้ามเนื้อหูรูดของหลอดอาหารส่วนบนอย่างผิดปกติ เกิดการระคายเคืองของกรดบริเวณคอและกล่องเสียง
ความแตกต่างของกรดไหลย้อนขึ้นคอและกรดไหลย้อนธรรมดา
โรคกรดไหลย้อนธรรมดา ลักษณะกรดที่ไหลย้อนขึ้นมาจะอยู่ภายในหลอดอาหาร มักเกิดในตอนกลางคืน ช่วงเวลาพักผ่อนนอนหลับ แต่กรดไหลย้อนขึ้นคอ หรือโรคกรดไหลย้อนขึ้นมาที่คอและกล่องเสียง จะเกิดที่คอ สายเสียงสามารถเกิดได้จากกรดเพียงเล็กน้อย เกิดได้ในขณะเดิน นั่ง หรือยืน ในเวลากลางวัน ซึ่งกรดที่ขึ้นมาที่คอและสายเสียง จะมีปริมาณน้อย ไม่ได้อยู่ในหลอดอาหารนาน
อาการของกรดไหลย้อนขึ้นคอ
อาการของผู้ป่วยจะขึ้นอยู่กับอวัยวะที่ถูกระคายเคืองโดยกรด เช่น
- รู้สึกคล้ายมีก้อนอยู่ในคอ อึดอัดแน่นคอ แสบร้อนกลางอก
- กลืนลำบาก กลืนเจ็บ กลืนไม่สะดวก
- เจ็บคอ แสบคอ
- รู้สึกเหมือนมีรสขมของน้ำดี หรือรสเปรี้ยวของกรดในคอหรือปาก
- เสียงผิดปกติไปจากเดิม อาจมีอาการเสียงแหบเฉพาะตอนเช้า หรือเสียงแหบเรื้อรังได้
- กระแอมไอบ่อย ๆ
วิธีรักษากรดไหลย้อนขึ้นคอ
การรักษาโรคกรดไหลย้อนทำได้ตั้งแต่การปรับเปลี่ยนนิสัย การดำเนินชีวิตประจำวัน การรับประทานยา และการผ่าตัด โดยวิธีรักษากรดไหลย้อนขึ้นคอ มีดังนี้
- ปรับเปลี่ยนนิสัย : ควบคุมอาหาร ลดน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม ภาวะน้ำหนักเกินส่งผลต่อความดันในช่องท้องมากขึ้น เกิดกรดไหลย้อนได้มากขึ้น หลีกเลี่ยงความเครียด ไม่สูบบุหรี่ เพราะความเครียดและการสูบบุหรี่ทำให้เกิดการหลั่งกรดมากขึ้น ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ดื่มน้ำเปล่าให้มากขึ้น เลือกรับประทานผัก ผลไม้ที่มีกากใยที่ช่วยในการขับถ่าย เมื่อไม่ต้องเบ่งถ่ายจากอาการท้องผูก ก็จะช่วยป้องกันการเกิดความดันในช่องท้องเพิ่มมากขึ้น
- ปรับพฤติกรรมการกิน : หลีกเลี่ยงอาหารมื้อดึก ไม่รับประทานอาหารมากเกินไป ควรรับประทานอาหารในปริมาณน้อยแต่บ่อยครั้ง เลือกอาหารไขมันต่ำ ปรุงรสให้น้อย หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มบางประเภท เช่น กาแฟและชา ทำให้กล้ามเนื้อหูรูดระหว่างกระเพาะและหลอดอาหารส่วนปลายหย่อน ส่วนน้ำอัดลมที่ทำให้เกิดแก๊สในช่องท้อง
- วิธีรักษากรดไหลย้อนขึ้นคอด้วยการใช้ยา : ยาลดกรดกลุ่ม proton pump inhibitor (PPI) การรักษาโรคกรดไหลย้อนขึ้นมาที่คอและกล่องเสียง ต้องใช้ขนาดยา PPI มากกว่าโรคกรดไหลย้อนธรรมดา อีกทั้งใช้เวลาในการรักษานานกว่า
- วิธีรักษากรดไหลย้อนขึ้นคอด้วยการผ่าตัด : วิธีนี้จะช่วยป้องกันไม่ให้กรดในกระเพาะอาหารไหลย้อนขึ้นไปที่ หลอดอาหาร คอและกล่องเสียง โดยมีเงื่อนไขของการรักษา เช่น
-
- รักษาเฉพาะผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรง เคยรักษาด้วยยาแล้วแต่ไม่ดีขึ้น
- รักษาเฉพาะผู้ป่วยที่ไม่สามารถรับประทานยาที่ใช้ในการรักษาภาวะนี้ได้
- รักษาเฉพาะผู้ป่วยที่ไม่ต้องการที่จะรับประทานยาต่อ หลังจากที่อาการดีขึ้นหลังการใช้ยา
- รักษาเฉพาะผู้ป่วยที่กลับเป็นโรคนี้ซ้ำ ๆ หลังหยุดยา
