backup og meta

คันอวัยวะเพศ สาเหตุ การป้องกันและการรักษา

คันอวัยวะเพศ สาเหตุ การป้องกันและการรักษา

อาการ คันอวัยวะเพศ อาจทำให้รู้สึกไม่สบายตัว และทำให้เจ็บปวดบริเวณอวัยวะเพศได้ อาการคันอวัยวะเพศอาจเกิดจากสารระคายเคือง การติดเชื้อ หรือเป็นสัญญาณของโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ หรือโรคมะเร็ง การป้องกันและการรักษาอาการคันจึงอาจเป็นวิธีที่จะช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดปัญหาสุขภาพร้ายแรงได้

[embed-health-tool-ovulation]

สาเหตุอาการ คันอวัยวะเพศ

อาการคันอวัยวะเพศอาจเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ บางสาเหตุอาจเป็นไม่อันตรายต่อสุขภาพ แต่บางสาเหตุก็อาจเป็นสัญญาณของโรคที่ควรระวัง ดังนี้

อวัยวะเพศระคายเคือง

อวัยวะเพศเป็นส่วนที่บอบบาง มีเส้นประสาทจำนวนมากจึงอาจระคายเคืองได้ง่าย และส่งผลให้คันอวัยวะเพศได้ สิ่งที่อาจทำให้อวัยวะเพศระคายเคือง เช่น เสื้อผ้าหรือชุดชั้นในที่ทำจากวัสดุแข็ง หนา และไม่ระบายอากาศ ซึ่งเสียดสีและทำให้ผิวหนังเป็นรอย นอกจากนี้ผลิตภัณฑ์ซักผ้า หรือสบู่ ที่มีเคมีบางชนิดเป็นส่วนผสม ก็อาจสร้างความระคายเคืองให้กับผิวได้เช่นกัน

การกระตุ้นอารมณ์ทางเพศ

การกระตุ้นอารมณ์ทางเพศอาจมีส่วนทำให้เกิดอาการคันอวัยวะเพศได้ เพราะเมื่อร่างกายถูกกระตุ้น การไหลเวียนของเลือดที่อวัยวะเพศจะเพิ่มขึ้น ทำให้อวัยวะเพศพองตัว จนไวต่อความรู้สึกและระคายเคืองได้ง่าย อย่างไรก็ตาม อาการคันที่เกิดขึ้นจากสาเหตุนี้สามารถหายไปได้เอง ไม่ส่งผลเสียต่อสุขภาพ

นอกจากนี้ อาการคันอาจเกิดจากภาวะถึงจุดสุดยอดพร่ำเพรื่อ (Persistent Genital Arousal Disorder หรือ PGAD) ได้เช่นกัน ผู้ที่เกิดภาวะนี้จะตื่นตัวทางเพศแม้จะไม่ได้รับการกระตุ้นอารมณ์ทางเพศเลยก็ตาม ภาวะนี้ มักเกิดในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย ทำให้มีอาการคัน รู้สึกเสียวซ่า แสบร้อน เจ็บปวด มีน้ำหล่อลื่นและถึงจุดสุดยอด

การติดเชื้อราในช่องคลอด

ยีสต์แคนดิดา (Candida) อาจเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดเชื้อราในช่องคลอด และทำให้มีอาการคันช่องคลอด แสบร้อน บวมแดง บางรายอาจมีการติดเชื้อมายังอวัยวะะเพศด้านนอกด้วย ทำให้มีอาการเจ็บเมื่อปัสสาวะหรือมีเพศสัมพันธ์ ตกขาวมีสีขาวขุ่น อาจมีหรือไม่มีกลิ่นเหม็นก็ได้ นอกจากนี้ ปัจจัยดังต่อไปนี้อาจเพิ่มความเสี่ยงในการติดเชื้อราในช่องคลอดได้เช่นกัน

  • การใช้ยาคุมกำเนิดเพื่อเพิ่มฮอร์โมนเอสโตรเจน
  • หญิงตั้งครรภ์
  • การสวนล้างช่องคลอด โดยเฉพาะเมื่อใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีสารรุนแรง
  • ภูมิคุ้มกันอ่อนแอ
  • เป็นโรคเบาหวาน หรือน้ำตาลในเลือดสูง
  • รักษาโรคด้วยยาปฏิชีวนะบางชนิด

ภาวะช่องคลอดอักเสบจากเชื้อแบคทีเรีย

เป็นภาวะที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรียก่อโรคในช่องคลอดมีปริมาณมากเกินไป ซึ่งมักเกิดจากการที่มีการเสียสมดุลของภาวะกรด-เบสในช่องคลอด ซึ่งปัจจัยที่อาจเพิ่มความเสี่ยงในการติดเชื้อแบคทีเรีย คือ การมีเพศสัมพันธ์กับคู่นอนหลายคนโดยไม่ป้องกัน หรือการสวนล้างช่องคลอด ซึ่งอาจแสดงอาการ ดังนี้

  • ปวดหรือแสบร้อนในช่องคลอด
  • ตกขาวมีสีเทาหรือสีขาว
  • รู้สึกแสบเมื่อปัสสาวะ
  • ช่องคลอดมีกลิ่นคาว โดยเฉพาะหลังมีเพศสัมพันธ์

กลากที่อวัยวะเพศ

กลากหรือโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง เป็นโรคผิวหนังที่สามารถเกิดขึ้นได้ในทุกส่วนของร่างกาย มักเกิดในผู้ที่เป็นโรคหอบหืด โรคภูมิแพ้ หรือเกิดผิวหนังระคายเคืองจากเสื้อผ้า ผลิตภัณฑ์อาบน้ำ และอาจทำให้มีอาการ ดังนี้

โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

อาการคันอวัยวะเพศ หรือช่องคลอดอาจเป็นสัญญาณของโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ และอาจมีอาการเหล่านี้ร่วมด้วย

  • ตกขาวมีกลิ่นเหม็น
  • ปัสสาวะบ่อยและเจ็บเมื่อปัสสาวะ
  • มีรอยแดงที่อวัยวะเพศ หรือมีแผลรอบปากช่องคลอด
  • เลือดออกผิดปกติจากช่องคลอด และปวดท้องน้อย
  • หูดที่อวัยวะเพศ

ทั้งนี้ หากมีอาการคันอวัยวะเพศและมีอาการดังกล่าวร่วมด้วย ควรรีบไปพบคุณหมอเพื่อหาสาเหตุและเข้ารับการรักษา

ไลเคน พลานัส (Lichen Planus)

ไลเคน พลานัส (Lichen Planus) เป็นโรคผิวหนังเรื้อรังชนิดไม่ติดต่อ มักพบในผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการ ดังนี้

  • คัน
  • มีแผลพุพอง เลือดออก
  • ผิวหนังฟกช้ำง่าย
  • ผิวหนังบางและเหี่ยวย่น
  • มีรอยแผลเป็น มีจุดขาวเล็ก ๆ ที่อาจขยายใหญ่ขึ้น

คุณหมอยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัดของโรคผิวหนังชนิดนี้ แต่อาจเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน การบาดเจ็บที่ผิวหนัง พันธุกรรม หรืออาจเกิดจากระบบภูมิคุ้มกันทำงานมากเกินไป

มะเร็งปากช่องคลอด

อาการคันอวัยวะเพศหญิงอาจเป็นอาการของโรคมะเร็งปากช่องคลอด และอาจมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับชนิดของมะเร็งปากช่องคลอด อาการอาจมีได้ ดังนี้

  • มีเนื้องอกในช่องคลอด หรือที่อวัยวะเพศ หรือก้อนนั้นโตเร็วผิดปกติ
  • เลือดออกผิดปกติทางช่องคลอด หรือตกขาวผิดปกติ และมีกลิ่นเหม็น
  • เจ็บปวดหรือแสบร้อนที่ช่องคลอด
  • ผิวหนังบริเวณอวัยวะเพศมีลักษณะแตกต่างกับบริเวณอื่น อาจมีสีแดงหรือชมพู
  • มีแผลที่อวัยวะเพศ หรือแผลเรื้อรังรักษาเเล้วอาการไม่ดีขึ้น

การรักษาอาการ คันอวัยวะเพศ

อาการคันอวัยวะเพศมักต้องได้รับการรักษาแบบเฉพาะที่ ขึ้นอยู่กับสาเหตุของอาการคัน ดังนี้

  • รับประทานยาต้านเชื้อราหรือยาปฏิชีวนะ เพื่อรักษาการติดเชื้อ
  • ใช้ยาแก้แพ้ (Antihistamines) สำหรับรักษาอาการลมพิษ หรืออาการระคายเคือง
  • ใช้ยาสเตียรอยด์เฉพาะที่ หรือยาทากลุ่มแคลซินูริน (calcineurin inhibitors) สำหรับรักษาโรคอักเสบ หรือกลาก
  • รักษาด้วยการผ่าตัดหากปัญหาเส้นประสาทมีส่วนทำให้เกิดอาการคันช่องคลอด
  • ใช้ยาต้านเศร้า เช่น ยาต้านเศร้ากลุ่มไตรไซคลิก (Tricyclic antidepressants) และยากันชัก (Anticonvulsant) ใช้สำหรับรักษาอาการทางระบบประสาท

การป้องกัน อาการคันอวัยวะเพศ

วิธีดูแลสุขภาพช่องคลอด และป้องกันอาการคันอวัยวะเพศ มีดังนี้

  • อาบน้ำชำระล้างร่างกายและทำความสะอาดช่องคลอดเป็นประจำทุกวัน เพื่อขจัดสิ่งสกปรกและลดการระคายเคือง ทั้งนี้ ในหนึ่งวันไม่ควรอาบน้ำบ่อยหรือนานเกินไป เพราะอาจทำให้ผิวแห้งและเพิ่มอาการคันได้
  • ล้างอวัยวะเพศด้วยน้ำอุณหภูมิปกติ หรือใช้ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดอวัยวะเพศสูตรอ่อนโยน และไม่ควรสวนล้างอวัยวะเพศ เพราะอาจทำให้ระคายเคืองได้
  • เช็ดอวัยวะเพศให้แห้งทุกครั้ง เพื่อป้องกันการอับชื้น
  • เปลี่ยนชุดชั้นในเป็นประจำ และหลีกเลี่ยงการใส่กางเกง กางเกงใน หรือถุงน่องที่รัดอวัยวะเพศมากเกินไป
  • หลีกเลี่ยงการขี่จักรยาน หรือนั่งม้านั่งเป็นเวลานาน เพราะอาจเกิดแรงกดทับที่อวัยวะเพศได้
  • ใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งเมื่อมีเพศสัมพันธ์ เพื่อป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
  • เข้ารับการฉีดวัคซีนป้องกันไวรัส HPV ที่อาจส่งผลทำให้เกิดโรคมะเร็งปากมดลูก และโรคไวรัสตับอักเสบบี
  • ออกกำลังกายช่วยกระชับกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกราน เพื่อป้องกันปัญหาอุ้งเชิงกรานอ่อนแรง อวัยวะเพศหย่อนยาน ปัสสาวะรั่ว

หมายเหตุ

Hello Health Group ไม่ได้ให้คำแนะนำด้านการแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาโรคแต่อย่างใด

What is the vulva?. https://dermnetnz.org/topics/the-itchy-vulva. Accessed September 10, 2021

Genital Itching. https://www.merckmanuals.com/home/women-s-health-issues/symptoms-of-gynecologic-disorders/genital-itching. Accessed September 10, 2021

Vagina: What’s normal, what’s not. https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/womens-health/in-depth/vagina/art-20046562. Accessed September 10, 2021

Signs and Symptoms of Vulvar Cancers and Pre-Cancers. https://www.cancer.org/cancer/vulvar-cancer/detection-diagnosis-staging/signs-symptoms.html. Accessed September 10, 2021

Managing common vulvar skin conditions. https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/managing_common_vulvar_skin_conditions. Accessed September 10, 2021

Lichen sclerosus. https://rarediseases.info.nih.gov/diseases/6905/lichen-sclerosus. Accessed September 10, 2021

Female genital eczema. https://eczema.org/information-and-advice/types-of-eczema/female-genital-eczema/. Accessed September 10, 2021

Types of eczema. https://eczema.org/information-and-advice/eczema-booklets-factsheets/factsheets/. Accessed September 10, 2021

Bacterial Vaginosis (BV). https://www.cdc.gov/std/bv/stdfact-bacterial-vaginosis.htm. Accessed September 10, 2021

What is persistent genital arousal disorder (PGAD)?. https://www.issm.info/sexual-health-qa/what-is-persistent-genital-arousal-disorder-pgad-2/. Accessed September 10, 2021

What are the symptoms of sexually transmitted diseases (STDs) or sexually transmitted infections (STIs)?. https://www.nichd.nih.gov/health/topics/stds/conditioninfo/symptoms. Accessed September 10, 2021

Vaginal yeast infections. https://www.womenshealth.gov/a-z-topics/vaginal-yeast-infections. Accessed September 10, 2021

เวอร์ชันปัจจุบัน

17/08/2023

เขียนโดย ทัตพร อิสสรโชติ

ตรวจสอบข้อมูลทางการแพทย์โดย แพทย์หญิงสุจิณันฐ์ นันทาภิวัธน์

อัปเดตโดย: พลอย วงษ์วิไล


บทความที่เกี่ยวข้อง

คริสตอริส คืออะไร อยู่ตรงไหน และวิธีกระตุ้นคริสตอริส

วิกฤตวัยกลางคนในผู้หญิง เรื่องจริง หรือแค่คิดไปเอง


ตรวจสอบข้อมูลทางการแพทย์โดย

แพทย์หญิงสุจิณันฐ์ นันทาภิวัธน์

สุขภาพทางเพศ · โรงพยาบาลนครพิงค์


เขียนโดย ทัตพร อิสสรโชติ · แก้ไขล่าสุด 17/08/2023

ad iconโฆษณา

คุณได้รับประโยชน์จากบทความนี้หรือไม่?

ad iconโฆษณา
ad iconโฆษณา