ฮอร์โมน เป็นปัจจัยที่มีความสำคัญอย่างยิ่งในร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นทั้งสุขภาพกาย หรือสุขภาพจิต ระดับฮอร์โมนนั้นมีส่วนที่เกี่ยวข้องด้วยทั้งหมด รวมไปถึงฮอร์โมนควบคุมการทำงานต่าง ๆ ในร่างกายแล้วถ้าหาก ภาวะฮอร์โมนไม่สมดุลในเพศหญิง เกิดจากสิ่งใด และสามารถสังเกตได้จากอะไรบ้างนะ
[embed-health-tool-bmi]
ฮอร์โมน คืออะไร
ฮอร์โมน คือ สารที่สร้างจากเซลล์ภายในร่างกาย จากกลุ่มเซลล์ในต่อมไร้ท้อ แล้วถูกส่งไปยังระบบเลือดในส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย ฮอร์โมนส่งผลต่อทางสรีรวิทยาหลายอย่าง เช่น การเจริญเติบโต เมตาบอลิซึม ความอยากอาหาร และภาวะเจริญพันธุ์
ภาวะฮอร์โมนไม่สมดุลในเพศหญิง เกิดจากอะไร
- อายุ
- การรับประทานยาบางชนิด
- โรคอ้วน
- การแพ้อาหารบางชนิด
- การสัมผัสกับสารเคมีบางอย่าง
- ความเครียด หรือวิตกกังวล
ภาวะฮอร์โมนไม่สมดุล พบได้ในช่วงใดบ้าง
เหล่าผู้หญิงสามารถพบเจอกับภาวะฮอร์โมนไม่สมดุลได้ใน วัยแรกรุ่น ช่วงประจำเดือนมา ในขณะตั้งครรภ์ คลอดบุตร และให้นมบุตร รวมไปถึงวัยหมดประจำเดือน ผู้หญิงยังมีความเสี่ยงต่อการเกิดความผิดปกติของภาวะฮอร์โมนไม่สมดุลประเภทต่าง ๆ มากกว่าผู้ชาย เนื่องจากมีอวัยวะ และวัฏจักรต่อมไร้ท่อต่างกัน ดังนั้นผู้ชายก็สามารถเป็นภาวะฮอร์โมนไม่สมดุลได้ไม่ต่างจากผู้หญิง
สาเหตุภาวะฮอร์โมนไม่สมดุล
พฤติกรรมการใช้ชีวิต และสิ่งแวดล้อมบางอย่างอาจเข้ามีบทบาทในความไม่สมดุลของฮอร์โมน ได้แก่:
- ความเครียดเรื้อรัง
- โรคเบาหวานชนิดที่ 1 และชนิดที่ 2
- ภาวะน้ำตาลในเลือดสูง หรือภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ
- ต่อมไทรอยด์ทำงานน้อย
- การรับประทานอาหาร และมีโภชนาการที่ไม่ดี
- น้ำหนักเกิน
- เกิดจากการควบคุมยา
- การใช้ยาสเตียรอยด์ในทางที่ผิด
- การสัมผัสกับสารพิษ มลพิษ และสารเคมีไม่ว่าจะเป็นย่าฆ่าแมลง สารกำจัดวัชพืช ซึ่งเป็นการรบกวนการทำงานของระบบต่อมไร้ท่อ
สัญญาณเตือนภาวะฮอร์โมนไม่สมดุลในเพศหญิง
ภาวะฮอร์โมนไม่สมดุลในเพศหญิง อาจมีอาการให้สังเกตต่าง ๆ ดังนี้
- ประจำเดือนมาไม่ปกติ ประจำเดือนของผู้หญิงส่วนใหญ่จะมาทุก ๆ 21 ถึง 35 วัน หากประจำเดือนไม่มาในช่วงเวลาเดียวกันในทุกเดือน หรือบางเดือนไม่มาเลย อาจหมายความว่ามีฮอร์โมนบางอย่างมากเกินไป หรือน้อยเกินไป (เอสโตรเจน และโปรเจสเตอโรน)
- มีปัญหาการนอนหลับ เนื่องจากฮอร์โมนเอสโตรเจนต่ำทำให้เกิดอาการร้อนวูบวาบ และเหงื่อออกตอนกลางคืน เป็นสาเหตุของการนอนไม่หลับ
- สิวเรื้อรัง ร่างกายผลิตฮอร์โมนแอนโดรเจนมากเกินไป อาจทำให้ต่อมบางอย่างทำงานหนักเกิน ส่งผลต่อเซลล์ผิว และรูขุมขน
- อารมณ์แปรปรวน ฮอร์โมนเพศหญิงเอสโตรเจนมีผลต่อสารสื่อประสาทในสมองรวมทั้งเซโรโทนิน ความผันผวนของฮอร์โมนเอสโตรเจนสามารถทำให้เกิดอารมณ์ที่แปรปรวน
- น้ำหนักที่เพิ่มมากขึ้น ภาวะที่เกี่ยวข้องกับฮอร์โมนหลายอย่างอาจทำให้น้ำหนักเพิ่มขึ้น รวมทั้งต่อมไทรอยด์ทำงานน้อย เมื่อต่อมไทรอยด์ผลิตฮอร์โมนไทรอยด์ไม่เพียงพอที่ทำงานควบคุมการเผาผลาญในร่างกาย
- ภาวะสมองล้า ทำให้คุณจำสิ่งต่างๆ ได้ยากขึ้น ผู้เชี่ยวชาญคิดว่าเอสโตรเจนอาจส่งผลต่อสารเคมีในสมองที่เรียกว่าสารสื่อประสาท ทำให้มีปัญหาความสนใจ และความจำ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงวัยหมดประจำเดือน
- อาการปวดหัว ผู้หญิงหลายคนอาจปวดหัว เนื่องจากมีการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนระหว่างรอบเดือน ช่วงเวลาตั้งครรภ์ หรือวัยหมดประจำเดือน
- ช่องคลอดแห้ง เกิดจากการระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลง โดยเฉพาะช่วงใกล้หมดประจำเดือนและวัยหมดประจำเดือน
- การสูญเสียความใคร่ ระดับฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนต่ำกว่าปกติ ทำให้มีความสนใจเรื่องเพศน้อยลง
ภาวะฮอร์โมนไม่สมดุลในเพศหญิง มีการผันผวนตามธรรมชาติในช่วงต่างๆ ของชีวิต แม้ว่าความไม่สมดุลเพียงเล็กน้อย แต่อาจส่งผลต่อสุขภาพโดยรวม และความเป็นอยู่ได้ สิ่งสำคัญคือการสังเกต และหมั่นตรวจเช็กสุขภาพ
