โรคปอดอักเสบจากแบคทีเรีย (Bacterial Pneumonia)

โรคปอดอักเสบจากแบคทีเรีย หรือโรคปอดบวมจากแบคทีเรีย เป็นโรคที่สามารถทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรงขึ้นได้ โดยเฉพาะผู้ที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยงเกี่ยวข้องกับโรคเรื้อรัง ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ ซึ่งอาจส่งผลให้เกิดฝีในปอด หายใจลำบาก รวมถึงเกิดการสะสมของแบคทีเรียภายในกระแสเลือดจนลุกลามไปทำลายอวัยวะส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย

คำจำกัดความ

โรคปอดอักเสบจากแบคทีเรีย คืออะไร

โรคปอดอักเสบจากแบคทีเรีย คือการอักเสบของปอดที่ติดเชื้อ ซึ่งเชื้อแบคทีเรียที่พบบ่อยที่สุดมีชื่อเรียกว่านิวโมคอคคัส (Streptococcus pneumoniae) หากพื้นฐานสุขภาพค่อนข้างแข็งแรงเชื้อแบคทีเรียดังกล่าวนี้อาจจะอยู่เพียงบริเวณระบบทางเดินหายใจส่วนบน หรือลำคอ และไม่ก่อให้เกิดอันตรายรุนแรงใด ๆ แต่หากผู้ที่ได้รับเชื้อมีระบบภูมิคุ้มกันที่อ่อนแอ แบคทีเรียก็อาจลงไปยังระบบทางเดินหายใจส่วนล่าง คือบริเวณปอดได้

อาการ

อาการของ โรคปอดอักเสบจากแบคทีเรีย

ตามที่สมาคมโรคปอดแห่งสหรัฐอเมริกา (American Lung Association) ได้ระบุอาการทั่วไปของโรคปอดอักเสบจากแบคทีเรีย ได้แก่

• มีไข้สูง หนาวสั่น
• อาการไอ และเสมหะสีเหลือง สีเขียว หรือเสมหะปะปนกับเลือด
• รู้สึกเหนื่อยมากกว่าปกติ
• ความอยากอาหารลดลง หรือเบื่ออาหาร
• หายใจลำบาก โดยเฉพาะเวลาเคลื่อนไหวบ่อย ๆ
• เจ็บหน้าอกรุนแรง หรือรู้สึกเหมือนมีอะไรทิ่มหน้าอก โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อมีอาการไอร่วม

อาการข้างต้นสามารถเกิดขึ้นได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ จากข้อมูลของสถาบันกุมารเวชศาสตร์แห่งอเมริกา (American Academy of Pediatrics) ระบุเพิ่มเติมว่าทารก และเด็กช่วงวัยหัดเดินอาจมีอาการร้องไห้กว่าปกติ มีสีผิวที่ซีด หากพบอาการดังกล่าวควรเข้ารับการรักษาจากคุณหมอในทันที เพื่อความปลอดภัย

สาเหตุ

สาเหตุของ โรคปอดอักเสบจากแบคทีเรีย

นสาเหตุที่ทำให้เสี่ยงเป็นโรคปอดอักเสบ เนื่องจากปอดมีการติดเชื้อแบคทีเรียส่งผลให้ถุงลมในปอดเกิดการติดเชื้อ จนได้รับความเสียหายทำให้การทำงานของปอด และถุงลมผิดปกติ จนกระทบต่อการแลกเปลี่ยนก๊าซออกซิจนเข้าสู่กระแสเลือดไปหล่อเลี้ยงตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย

ปัจจัยเสี่ยง

ปัจจัยเสี่ยงของ โรคปอดอักเสบจากแบคทีเรีย

ผู้ที่มีความเสี่ยงสูงเสี่ยงเป็นโรคปอดอักเสบจากแบคทีเรีย มีดังต่อไปนี้

• ผู้สูงอายุตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไป
• เป็นโรคหอบหืด โรคเบาหวาน โรคหัวใจ โรคปอดบวมจากไวรัส โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว โรคมะเร็งต่อมน้ำเหลือง โรคไต
• อยู่ในช่วงรักษาตัวระหว่างการผ่าตัด
• ร่างกายขาดวิตามิน และแร่ธาตุ
• ผู้ที่สูดควันพิษเข้าไปในร่างกาย
• ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ปริมาณมาก
• มีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ
• ติดเอชไอวี

ภาวะแทรกซ้อน

ภาวะแทรกซ้อนของโรคปอดอักเสบจากแบคทีเรีย

ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นเมื่อเป็นโรคปอดอักเสบจากแบคทีเรีย ได้แก่

การวินิจฉัยและการรักษา

ข้อมูลในที่นี้ไม่มีเจตนาให้ใช้ทดแทนคำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษาแพทย์ทุกครั้งเพื่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม

การวินิจฉัยโรคปอดอักเสบจากแบคทีเรีย

คุณหมออาจเริ่มการวินิจฉัยโรคปอดอักเสบจากแบคทีเรียด้วยการสอบถามประวัติทางการแพทย์ของผู้ป่วยอย่างละเอียด และตรวจเสียงการทำงานของปอดว่ามีความปิดปกติหรือไม่ ผู้ป่วยยางรายอาจได้รับการเอ็กซ์เรย์ทรวงอก ซีทีแสกน (CT Scan) และวัดระดับปริมาณออกซิเจน และคาร์บอนไดออกไซด์ในเลือดเพิ่มเติม เพื่อเช็กประสิทธิภาพการแลกเปลี่ยนก๊าซขณะหายใจ

การรักษาโรคปอดอักเสบจากแบคทีเรีย

การรักษาโรคปอดอักเสบจากแบคทีเรีย อาจมุ่งเป้าไปที่การใช้ยาปฏิชีวนะเพื่อไปยับยั้งการติดเชื้อแบคทีเรีย และบรรเทาอาการต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น เช่น ยาแก้ไอ ยาลดไข้ และยาแก้ปวด หากพบว่าผู้ป่วยมีการติดเชื้อจากแบคทีเรียในปอดอย่างรุนแรง แพทย์อาจต้องให้นอนพักรักษาตัวที่โรงพยาบาล เพื่อตรวจดูอาการอย่างใกล้ชิด และอาจจำเป็นต้องใส่เครื่องช่วยหายใจร่วม

การเปลี่ยนไลฟ์สไตล์และการดูแลตนเอง

การปรับเปลี่ยนไลฟ์สไตล์หรือดูแลตนเองเพื่อป้องกันโรคปอดอักเสบจากแบคทีเรีย

หนึ่งในวิธีการป้องกันโรคปอดอักเสบจากแบคทีเรียที่ควรปฏิบัติตาม คือการฉีดวัคซีนป้องกันโรคปอดบวม โดยแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่

• PCV13 เหมาะสำหรับเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 5 ปี ผู้สูงอายุตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไป และผู้ที่จัดอยู่ในเกณฑ์มีความเสี่ยงสูงที่จะเป็นโรคปอดอักเสบจากแบคทีเรีย
• PPSV23 เหมาะสำกรับเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 2 ปีที่มีความเสี่ยงสูงเป็นโรคปอดอักเสบจากแบคทีเรีย ผู้ที่มีอายุ 65 ปีขึ้นไป และผู้ที่มีอายุระหว่าง 19-64 ปี ที่เป็นโรคหอบหืด แบะมีพฤติกรรมการสูบบุหรี่

นอกจากนี้ควรเลือกรับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพเน้นผัก และผลไม้ พักผ่อนให้เพียงพอ ออกกำลังกาย งดสูบบุหรี่ และหมั่นล้างมือ หรือรักษาสุขอนามัยสม่ำเสมอ เพื่อลดการสัมผัสจากเชื้อแบคทีเรีย

การวินิจฉัยและการรักษา

ข้อมูลในที่นี้ไม่มีเจตนาให้ใช้ทดแทนคำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษาแพทย์ทุกครั้งเพื่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม

การวินิจฉัยโรคปอดอักเสบจากแบคทีเรีย

คุณหมออาจเริ่มการวินิจฉัยโรคปอดอักเสบจากแบคทีเรียด้วยการสอบถามประวัติทางการแพทย์ของผู้ป่วยอย่างละเอียด และตรวจเสียงการทำงานของปอดว่ามีความปิดปกติหรือไม่ ผู้ป่วยยางรายอาจได้รับการเอ็กซ์เรย์ทรวงอก ซีทีแสกน (CT Scan) และวัดระดับปริมาณออกซิเจน และคาร์บอนไดออกไซด์ในเลือดเพิ่มเติม เพื่อเช็กประสิทธิภาพการแลกเปลี่ยนก๊าซขณะหายใจ

การรักษาโรคปอดอักเสบจากแบคทีเรีย

การรักษาโรคปอดอักเสบจากแบคทีเรีย คุณหมออาจมุ่งเป้าไปที่การยับยั้งการติดเชื้อแบคทีเรีย ด้วยการใช้ยาปฏิชีวนะเพื่อบรรเทาอาการต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น เช่น ยาแก้ไอ ยาลดไข้ และยาแก้ปวด หากพบว่าผู้ป่วยมีการติดเชื้อจากแบคทีเรียในปอดอย่างรุนแรง แพทย์อาจต้องให้นอนพักรักษาตัวที่โรงพยาบาล เพื่อตรวจดูอาการอย่างใกล้ชิด และอาจจำเป็นต้องใส่เครื่องช่วยหายใจร่วม

การเปลี่ยนไลฟ์สไตล์และการดูแลตัวเอง

การปรับเปลี่ยนไลฟ์สไตล์หรือดูแลตัวเองเพื่อป้องกันโรคปอดอักเสบจากแบคทีเรีย

หนึ่งในวิธีการป้องกันโรคปอดอักเสบจากแบคทีเรียที่ควรปฏิบัติตาม คือการฉีดวัคซีนป้องกันโรคปอดบวม โดยแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่

• PCV13 เหมาะสำหรับเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 5 ปี ผู้สูงอายุตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไป และผู้ที่จัดอยู่ในเกณฑ์มีความเสี่ยงสูงที่จะเป็นโรคปอดอักเสบจากแบคทีเรีย
• PPSV23 เหมาะสำกรับเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 2 ปีที่มีความเสี่ยงสูงเป็นโรคปอดอักเสบจากแบคทีเรีย ผู้ที่มีอายุ 65 ปีขึ้นไป และผู้ที่มีอายุระหว่าง 19-64 ปี ที่เป็นโรคหอบหืด แบะมีพฤติกรรมการสูบบุหรี่

นอกจากนี้ควรเลือกรับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพเน้นผัก และผลไม้ พักผ่อนให้เพียงพอ ออกกำลังกาย งดสูบบุหรี่ และหมั่นล้างมือ หรือรักษาสุขอนามัยสม่ำเสมอ เพื่อลดการสัมผัสจากเชื้อแบคทีเรีย