การดูถูก หรือ การเหยียด ผู้อื่นนั้นมีอยู่ในทุกสังคม คนเราสามารถเหยียดกันได้ทุกเรื่อง ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการศึกษา การแต่งตัว หน้าที่การงาน รูปร่างหน้าตา ผิวพรรณ หรือที่กำลังเป็นประเด็นร้อนอยู่ในขณะนี้ก็คือ เหตุการณ์ความสูญเสียที่เกี่ยวข้องกับการเหยียดเชื้อชาติ หรือการเหยียดสีผิวในสหรัฐอเมริกา ซึ่งกลายเป็นตัวกระตุ้นให้ผู้คนทั่วโลกหันมาต่อต้านการเหยียดกันอย่างเต็มที่
หากว่ากันตามตรง คุณเองก็อาจจะเคยเหยียดคนอื่นโดยไม่รู้ตัวเช่นกัน และบ่อยครั้ง การเหยียดผู้อื่นทั้งโดยตั้งใจและไม่ตั้งใจก็มักจะนำไปสู่ปัญหาอื่น ๆ อีกมากมาย อย่างปัญหาด้านความสัมพันธ์ ปัญหาอาชญากรรมในสังคม รวมไปถึงปัญหาด้านสุขภาพด้วย ว่าแต่การเหยียดนั้นจะส่งผลเสียต่อสุขภาพอย่างไรบ้าง เราไปดูกันเลย
ผลกระทบต่อสุขภาพจาก การเหยียด
การเหยียด กับปัญหาสุขภาพกาย
งานวิจัยโดยทีมนักวิทยาศาสตร์จากมหาวิทยาลัยเซาเทิร์นแคลิฟอร์เนีย (USC) และมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย ลอสแอนเจลิส (UCLA) ที่ตีพิมพ์ในวารสาร Psychoneuroendocrinology เมื่อวันที่ 19 เมษายน พ.ศ. 2562 ระบุว่า การโดนเหยียดเรื่องเชื้อชาติและการโดนเลือกปฏิบัติทำให้ร่างกายของชาวอเมริกันเชื้อสายแอฟริกาเกิดภาวะอักเสบในระดับเซลล์มากขึ้น และเมื่อเซลล์ในร่างกายอักเสบนาน ๆ เข้า ก็สามารถนำไปสู่ปัญหาสุขภาพเรื้อรังได้ เช่น ภาวะหัวใจวาย โรคมะเร็งระยะแพร่กระจาย (Metastatic cancer) กลุ่มโรคที่เกิดจากการเสื่อมของเซลล์ประสาท (Neurodegenerative diseases) อย่างโรคพาร์กินสัน โรคอัลไซเมอร์ เป็นต้น
โดยงานศึกษาวิจัยชิ้นนี้มีกลุ่มตัวอย่างที่เข้าร่วมงานศึกษาวิจัยในครั้งนี้ทั้งสิ้น 71 คน โดยจำนวน ⅔ ของทั้งหมด เป็นชาวอเมริกันเชื้อสายแอฟริกา ส่วนอีก ⅓ ที่เหลือเป็นคนผิวขาว และ 38 คนจากทั้งหมดเป็นผู้ติดเชื้อเอชไอวี
เมื่อนักวิทยาศาสตร์สกัดเอาอาร์เอ็นอาร์ หรือกรดไรโบนิวคลีอิก (Ribonucleic acid หรือ RNA) ออกมาจากเซลล์ของกลุ่มตัวอย่าง แล้วนำมาคำนวณหาโมเลกุลที่เป็นตัวกระตุ้นภาวะอักเสบ และโมเลกุลที่ตอบสนองต่อการต้านไวรัส ก็พบว่า ชาวอเมริกันเชื้อสายแอฟริกามีระดับของโมเลกุลที่ก่อให้เกิดการอักเสบสูงกว่า อีกทั้งผลการวิจัยชิ้นนี้ยังชี้ให้เห็นด้วยว่า การเหยียดเชื้อชาติ อาจทำให้กลุ่มตัวอย่างชาวอเมริกันเชื้อสายแอฟริกาทั้งที่ติดเชื้อเอชไอวีและไม่ติดเชื้อเกิดการอักเสบได้มากกว่าปกติถึง 50% เลยทีเดียว
แม้งานวิจัยดังกล่าวจะมุ่งเน้นที่การเหยียดเชื้อชาติ แต่นักวิจัยก็ให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า การแบ่งแยก การเลือกปฏิบัติ หรือการโดนดูถูกในด้านอื่น ๆ ที่เราสามารถพบเจอได้ในชีวิตประจำวัน เช่น เรื่องฐานะ ก็อาจส่งผลให้เกิดการอักเสบต่อร่างกาย จนนำไปสู่ปัญหาสุขภาพได้เช่นกัน
การเหยียดกับปัญหาสุขภาพจิต
การเหยียดนอกจากจะส่งผลเสียต่อสุขภาพกายแล้ว ยังส่งผลต่อสุขภาพจิตด้วย โดยงานศึกษาวิจัยหลายชิ้นในกลุ่มตัวอย่างที่เป็นชาวอเมริกันเชื้อสายแอฟริกาต่างได้ผลออกมาตรงกันว่า การเหยียดนั้นเชื่อมโยงกับปัญหาสุขภาพจิต เช่น โรควิตกกังวล โรคซึมเศร้า ความตึงเครียดทางด้านจิตใจ บาดแผลทางใจ
ผู้เชี่ยวชาญเผยว่า การถูกเหยียดไม่ว่าจะโดนบ่อย ๆ หรือโดนแค่ครั้งเดียว ก็สามารถก่อให้เกิดบาดแผลทางใจได้ทั้งสิ้น และบาดแผลทางใจที่เกิดจากการถูกเหยียดนั้นสามารถนำไปสู่อาการทางกายและอาการทางจิตได้มากมาย เช่น
- หวาดกลัว
- ตกใจง่าย หรือหวาดระแวงมากเกินไป
- สับสน
- รู้สึกอับอายหรือรู้สึกผิดที่ตัวเองโดนเหยียด
- โทษตัวเอง
- ปวดศีรษ
ไม่ว่าจะเหยียดเรื่องอะไร ก็ล้วนแต่ก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพได้ทั้งสิ้น หรือบางครั้ง การเหยียดก็อาจเป็นชนวนของปัญหาที่ร้ายแรงกว่าอย่างการทำร้ายร่างกาย หรือการฆ่าแกงกันก็ได้ ดังนั้นพวกเราควรเลิกเหยียดคนอื่น ทั้งทางกาย วาจา และใจ ด้วยการเรียนรู้ในการยอมรับความแตกต่าง เพราะความต่างไม่ใช่ความผิด ถึงเราจะแตกต่างกัน แต่นั่นก็ไม่ได้หมายความว่าเราจะอยู่ร่วมกันในสังคมอย่างสงบสุขไม่ได้