อสุจิ หรือ สเปิร์ม เป็นเซลล์สืบพันธุ์ของเพศชาย โดยเมื่ออสุจิเข้าไปผสมกับไข่ที่อยู่ในท่อนำไข่ จะเกิดจากการปฏิสนธิกลายเป็นตัวอ่อนฝังตัวในมดลูก แล้วพัฒนาเป็นทารกในครรภ์ การหลั่งน้ำอสุจิจะเกิดขึ้นหลังจากที่ผู้ชายถึงจุดสุดยอด โดยในแต่ละครั้งอาจมีน้ำอสุจิและตัวอสุจิในปริมาณที่แตกต่างกันไป การทราบว่า อสุจิอยู่ได้กี่วัน อาจมีส่วนช่วยให้สามารถวางแผนครอบครัว หรือวางแผนในการตั้งครรภ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น ทั้งกับผู้ที่ต้องการตั้งครรภ์และยังไม่พร้อมตั้งครรภ์
[embed-health-tool-heart-rate]
อสุจิ คืออะไร
อสุจิ คือ เซลล์สืบพันธุ์ของเพศชาย โดยปกติ เมื่อผู้ชายถูกกระตุ้นอารมณ์ทางเพศจนถึงจุดสูงสุด หรือที่มักเรียกว่า ถึงจุดสุดยอด จะหลั่งน้ำอสุจิหรือน้ำเชื้อ มีลักษณะเป็นของเหลวสีขาวขุ่น ประกอบด้วยตัวอสุจิ เซลล์เยื่อบุ เม็ดเลือดขาว และสารอาหารที่ช่วยหล่อเลี้ยงตัวอสุจิ เช่น สังกะสี ซึ่งการหลั่งน้ำอสุจิ 1 ครั้ง จะมีปริมาณของน้ำอสุจิไม่ต่ำกว่า 1.5 มิลลิลิตร และมีตัวอสุจิไม่น้อยกว่า 15 ล้านตัว/มิลลิลิตร หากน้อยกว่านี้ อาจเป็นสัญญาณว่ามีปัญหาระบบสืบพันธุ์ และอาจเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดภาวะมีบุตรยาก
สำหรับผู้ที่ต้องการทดสอบคุณภาพของอสุจิอาจต้องงดมีเพศสัมพันธ์หรือช่วยตัวเองเป็นเวลา 2-5 วันก่อนเข้ารับการทดสอบ เนื่องจากคุณหมอจะต้องเก็บตัวอย่างอสุจิไปวัดปริมาณของอสุจิ การเคลื่อนไหวของอสุจิและรูปร่างของอุสจิ และการงดมีเพศสัมพันธ์หรืองดช่วยตัวเองตามระยะเวลาที่ระบุอาจช่วยได้ผลลัพธ์แน่ชัดขึ้น
สีของอสุจิ
น้ำอสุจิมักมีสีขาวขุ่น สีครีม หรือสีขาวอมเทา หากสีของอสุจิเปลี่ยนแปลงอาจเป็นสัญญาณเตือนปัญหาสุขภาพได้ เช่น
- อสุจิสีเหลืองหรือสีเขียว อาจเกิดจากต่อมลูกหมากติดเชื้อ ผลข้างเคียงของการรับประทานยาหรือวิตามิน โรคดีซ่าน
- อสุจิสีแดง อาจเกิดจากต่อมลูกหมากอักเสบ อวัยวะเพศชายได้รับบาดเจ็บ
ทั้งนี้ หากสีของน้ำอสุจิเปลี่ยนแปลงนานกว่า 1 สัปดาห์ ควรรีบเข้าพบคุณหมอเพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาอย่างทันท่วงที
อสุจิอยู่ได้กี่วัน
อายุของอสุจิที่หลั่งออกมาจากอวัยวะเพศชายอาจขึ้นอยู่กับสภาวะแวดล้อม ดังนี้
- พื้นผิวแห้ง เช่น ผ้าปูที่นอน ปลอกหมอน เสื้อผ้า ตัวอสุจิจะตายทันทีเมื่อน้ำอสุจิแห้ง หรืออาจมีอายุอยู่ได้ไม่เกิน 30 นาที
- พื้นผิวเปียก เช่น อ่างน้ำร้อน อสุจิอาจมีชีวิตอยู่ได้นานขึ้น เนื่องจากอสุจิชอบที่ชื้นและอุ่น อย่างไรก็ตาม เป็นเรื่องยากที่อสุจิในอ่างน้ำจะเข้าสู่ร่างกายของผู้หญิงและทำให้ตั้งครรภ์
- หากมีเพศสัมพันธ์แล้วหลั่งใน อสุจิอาจมีชีวิตอยู่ในร่างกายของผู้หญิงได้ประมาณ 48-72 ชั่วโมง โดยจะมีประสิทธิภาพในการปฏิสนธิมากที่สุดในช่วง 48 ชั่วโมงแรก
- หากเก็บรักษาอสุจิไว้ด้วยการแช่แข็งอสุจิ ซึ่งเป็นกระบวนการเก็บรักษาอสุจิด้วยความเย็น อาจช่วยคงประสิทธิภาพในการปฏิสนธิของอสุจิได้นานเป็นปี โดยระยะเวลามาตรฐานในการจัดเก็บอสุจิแช่แข็ง คือ 10 ปี
เคล็ดลับการเพิ่มคุณภาพของอสุจิ
เคล็ดลับดังต่อไปนี้ อาจช่วยเพิ่มคุณภาพของอสุจิได้
- ออกกำลังกายเป็นประจำ การออกกำลังกายในระดับความเข้มข้นปานกลาง เช่น วิ่ง เดินเร็ว ว่ายน้ำ อย่างน้อย 3ครั้ง/สัปดาห์ หรือ 150 นาที/สัปดาห์ อาจช่วยกระตุ้นอารมณ์ทางเพศ และเพิ่มจำนวนอสุจิได้
- รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เช่น ผักผลไม้ อาหารไฟเบอร์สูง เช่น ขนมปังโฮลวีต ข้าวกล้อง ผลิตภัณฑ์จากนม พืชตระกูลถั่ว ไข่ เนื้อสัตว์ไขมันต่ำหรือไร้ไขมัน เมื่อสุขภาพร่างกายแข็งแรงอาจส่งผลให้คุณภาพของอสุจิเพิ่มขึ้นได้
- หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เนื่องจากการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์อาจส่งผลต่อการผลิตฮอร์โมนเทสโทสเตอโรน (Testosterone) และทำให้ร่างกายสร้างอสุจิได้ลดลง
- หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ เนื่องจากในบุหรี่มีสารแคดเมียมและสารตะกั่ว ที่อาจส่งผลต่อระบบสืบพันธุ์ ทำให้อสุจิเคลื่อนที่ช้าลง รูปร่างของอสุจิผิดปกติ และร่างกายผลิตอสุจิได้น้อยลง
- หลีกเลี่ยงพฤติกรรมที่ทำให้เครียด เนื่องจากความเครียดอาจทำให้อวัยวะเพศชายไม่แข็งตัว ซึ่งอาจเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดภาวะมีบุตรยาก อีกทั้งความเครียดยังอาจส่งผลให้จำนวนอสุจิลดลงและอสุจิเคลื่อนที่ได้ช้าลง หากเครียด ควรทำกิจกรรมผ่อนคลายที่ชื่นชอบ เช่น ปลูกต้นไม้ ดูหนัง ฟังเพลง อ่านหนังสือ เล่นกีฬา