Congenital Syphilis คือ โรคซิฟิลิสแต่กำเนิด เกิดจากหญิงตั้งครรภ์เป็นโรคซิฟิลิสแล้วถ่ายทอดสู่ทารกในครรภ์ อาจเป็นสาเหตุให้คลอดก่อนกำหนด ทารกพิการแต่กำเนิด ทารกมีร่างกายผิดปกติ เช่น ตัวเหลือง ม้ามโต สมองอักเสบ แท้งหรือทารกเสียชีวิตหลังคลอดได้ ยังอย่างไรก็ตาม โรคซิฟิลิสแต่กำเนิดอาจป้องกันหรือรักษาได้ทันท่วงที โดยหญิงตั้งครรภ์ควรเข้ารับการตรวจคัดกรองโรคตั้งแต่ครั้งแรกที่ฝากครรภ์และรับการรักษา
[embed-health-tool-due-date]
Congenital Syphilis คือ อะไร
ซิฟิลิส (Syphilis) เป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ชนิดหนึ่ง เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียทรีโพนีมา แพลลิดัม (Treponema Pallidum) ซึ่งสามารถเข้าสู่ร่างกายผ่านรอยขีดข่วนหรือบาดแผลเล็ก ๆ อย่างแผลปริหรือฉีกขาดบริเวณช่องคลอดและทวารหนักระหว่างมีเพศสัมพันธ์ รวมทั้งติดต่อกันผ่านการจูบ การรับเลือดจากผู้ที่ติดเชื้อ และใช้เข็มฉีดยาร่วมกับผู้ที่ติดเชื้อ
กลุ่มเสี่ยงซิฟิลิส ได้แก่ ผู้ที่เปลี่ยนคู่นอนบ่อยและผู้ที่มีเพศสัมพันธ์โดยไม่สวมถุงยางอนามัย
อาการของ Congenital Syphilis ขึ้นอยู่กับระยะของโรค หากเป็นการติดเชื้อซิฟิลิสปฐมภูมิจะสามารถพบแผลริมแข็งบริเวณที่ติดเชื้อซึ่งอาจเป็นรอยแตก ปริ หรือฉีกขาด ขอบแผลนูน แต่ไม่รู้สึกเจ็บ มักพบที่บริเวณอวัยวะเพศ ผู้ป่วยอาจจะไม่ทราบว่ามีรอยโรคเนื่องจากเป็นแผลที่ไม่ทำให้รู้สึกเจ็บ ทำให้เชื้อสามารถพัฒนาเข้าสู่ระยะที่สองหรือการติดเชื้อซิฟิลิสทุติยภูมิ ทำให้มีผื่นขึ้นตามบริเวณอื่น ๆ ของร่างกาย เช่น ลิ้น ริมฝีปาก ฝ่ามือฝ่าเท้า และลำตัว
หากปล่อยไว้นานโดยไม่รักษา ซิฟิลิสจะเข้าสู่ระยะตติยภูมิซึ่งอาจแพร่กระจายไปยังหัวใจและหลอดเลือด ทำให้หัวใจทำงานเสื่อมประสิทธิภาพหรือหัวใจล้มเหลวและเสียชีวิตในที่สุด นอกจากนี้ ซิฟิลิสยังอาจแพร่กระจายไปยังระบบประสาท ทำให้แขนขาอ่อนแรงหรือสมองเสื่อมได้
สำหรับ Congenital Syphilis คือ โรคซิฟิลิสแต่กำเนิด ซึ่งพบในทารกที่ได้รับเชื้อจากมารดาที่เป็นโรคซิฟิลิสระหว่างตั้งครรภ์ โดยหญิงตั้งครรภ์ควรเข้ารับการตรวจคัดกรองโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ตั้งแต่ฝากครรภ์ครั้งแรกในไตรมาสแรก ทั้งนี้ ความรุนแรงของโรคซิฟิลิสแต่กำเนิดที่ถ่ายทอดจากมารดาสู่ทารกนั้นขึ้นอยู่กับปริมาณเชื้อในกระแสเลือดและระยะของการติดเชื้อในระหว่างที่ตั้งครรภ์
หากตรวจพบว่าหญิงตั้งครรภ์ติดเชื้อซิฟิลิส คุณหมอมักรักษาโดยการจ่ายยา เบนซาทีน เพนิซิลลิน (Benzathine penicillin G) เพื่อกำจัดเชื้อและป้องกันทารกเป็นโรคซิฟิลิสแต่กำเนิด
นอกจากนั้น ระหว่างการตั้งครรภ์ คุณหมอจะเฝ้าติดตามสุขภาพครรภ์เป็นระยะ ๆ อย่างใกล้ชิด โดยอาจตรวจสุขภาพทารกในครรภ์ด้วยการอัลตราซาวด์ (Ultrasound) เพื่อตรวจสอบการทำงานของเนื้อเยื่อและอวัยวะต่าง ๆ ของทารก ช่วยในการวินิจฉัยโรคซิฟิลิสแต่กำเนิด เพื่อเตรียมรับมือกับอาการของโรคที่อาจเป็นอันตรายต่อทารกในครรภ์หรือหลังคลอดได้
โรคซิฟิลิสแต่กำเนิดส่งผลต่อสุขภาพของทารกอย่างไร
โรคซิฟิลิสแต่กำเนิด อาจเป็นอันตรายต่อทารกได้ ดังนี้
- ทำให้เสียชีวิตระหว่างอยู่ในครรภ์
- ทำให้เสียชีวิตระหว่างคลอด
- ทำให้คลอดก่อนกำหนด
- ทำให้เสียชีวิตหลังจากคลอดไม่นาน
นอกจากนี้ โรคซิฟิลิสแต่กำเนิดยังเป็นสาเหตุให้ทารกพิการหรือมีร่างกายผิดปกติ ดังนี้
- น้ำหนักตัวน้อยกว่าปกติ
- ตับและม้ามใหญ่กว่าปกติ
- ตัวเหลือง
- ฝ่ามือฝ่าเท้าพองและลอก
- น้ำมูกไหลมาก อาจมีเลือดปน คล้ายเป็นหวัดเรื้อรัง
- นอนนิ่ง ไม่สามารถขยับเขยื้อนร่างกายได้ คล้ายเป็นอัมพาต
- โลหิตจางอย่างรุนแรง
- กระดูกผิดรูป
- ตาบอด
- หูหนวก
- เยื่อหุ้มสมองอักเสบ
อย่างไรก็ตาม ทารกบางรายอาจไม่มีอาการป่วยใด ๆ เมื่อคลอดออกมา แต่จะมีอาการเมื่อเวลาผ่านไปแล้ว 2-3 สัปดาห์หรืออาจนานกว่านั้น ทั้งนี้ หญิงตั้งครรภ์ที่ตรวจพบว่าเป็นซิฟิลิสระหว่างตั้งครรภ์ ควรสังเกตอาการของทารกหลังคลอดอย่างใกล้ชิด และรายงานให้คุณหมอทราบ
นอกจากนี้ ทารกที่เป็นโรคซิฟิลิสแต่กำเนิดไม่สามารถหายเองได้ ต้องได้รับการรักษาทันทีเพื่อป้องกันการเสียชีวิต
Congenital Syphilis รักษาได้อย่างไร
โรคซิฟิลิสแต่กำเนิด คุณหมอมักรักษาด้วยการให้ยาต้านเชื้อแบคทีเรียกลุ่มเพนิซิลลิน (Penicillin) ทางหลอดเลือดแก่ทารกเป็นเวลา 10-14 วัน
อย่างไรก็ตาม ในกรณีที่ผลตรวจยังไม่ชัดเจน คุณหมอมักฉีดโปรเคน เพนิซิลลิน (Procaine Penicillin) ซึ่งเป็นยาปฏิชีวนะสำหรับรักษาการติดเชื้อแบคทีเรียให้ทารกทางกล้ามเนื้อ 1 เข็ม
ทั้งนี้ หากตรวจพบว่าทารกเป็นโรคซิฟิลิสแต่กำเนิดตั้งแต่ตอนหลังคลอดและได้รับการรักษาทันที และร่างกายของทารกตอบสนองต่อยา อาจรักษาให้หายได้ แต่จำเป็นต้องติดตามการรักษาเป็นระยะ ๆ โดยการตรวจเลือดเพื่อยืนยันผลการรักษา ในบางราย หากรักษาช้าเกินไปหรือร่างกายไม่ตอบสนองต่อยาที่ใช้ อาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนและเป็นอันตรายต่อชีวิตได้
Congenital Syphilis ป้องกันได้อย่างไร
โรคซิฟิลิสแต่กำเนิดอาจป้องกันได้โดยการปฏิบัติตามคำแนะนำต่อไปนี้
- เข้ารับการตรวจคัดกรองซิฟิลิสตั้งแต่ฝากครรภ์ครั้งแรกในช่วงไตรมาสแรก หากตรวจพบจะได้รักษาอย่างทันท่วงที และหาวิธีป้องกันการติดเชื้อของทารกในครรภ์ ทั้งนี้ การตรวจหาซิฟิลิสประกอบด้วยการตรวจร่างกาย และการเจาะเลือด เพื่อนำตัวอย่างเลือดไปตรวจหาแอนติบอดี (Antibodies) หรือสารภูมิต้านทาน
- ป้องกันตัวเองจากโรคซิฟิลิส ซิฟิลิสเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ แต่ป้องกันได้ด้วยการมีคู่นอนเพียงคนเดียว สวมถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์ และหลีกเลี่ยงการใช้ยาเสพติดหรือการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เกินขนาด เพราะอาจทำให้ขาดความยับยั้งชั่งใจและเลือกมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน รวมทั้งตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์เป็นประจำอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง