อาการคัน นั้นเป็นความรู้สึกไม่พึงประสงค์ที่ทำให้คุณรู้สึกอยากที่จะเกา อาการคันนั้นสามารถเกิดขึ้นได้ทั้งกับผิวที่มีโรคและไม่มีโรค อาการคันสามารถเกิดขึ้นได้จากปัญหาเกี่ยวกับผิวหนัง โรคที่เกิดกับร่างกายทุกส่วน โรคทางระบบประสาท และโรคอื่นๆ อาการนี้เป็นปัญหาที่พบได้มากที่สุดสำหรับผู้ป่วยที่รับคำปรึกษาด้านผิวหนัง อาการคันในผู้สูงอายุนั้นสามารถนิยามได้ว่าเป็น อาการคันเรื้อรัง ในผู้ที่มีอายุมากกว่า 65 ปีขึ้นไป อายุและอาการคัน จะมีความเกี่ยวข้องกันอย่างไร ลองมาดูกันค่ะ
เช่นเดียวกันกับอวัยวะอื่นๆ ผิวหนัง นั้นจะเสื่อมสภาพตามเวลาที่ผ่านไป ชีวะวิทยาของผิวหนังเกือบทุกแง่มุมนั้นจะได้รับผลกระทบจากช่วงอายุ ความสามารถในการซ่อมแซมตัวเองของหนังกำพร้าที่เป็นเกราะป้องกันของร่างกายนั้นจะลดลงตามอายุ คอลลาเจนภายนอกเยื่อหุ้มเซลล์จะอยู่ระดับของผิว กลุ่มของผิวหนังที่ให้ความแข็งแรงและความยืดหยุ่นนั้นจะค่อยๆ หลุดลอกออก ซึ่งจะส่งผลกระทบอย่างอันตรายต่อคุณสมบัติทางกลุ่มของผิวหนังและการทำงานของเซลล์ผิวหนัง การเปลี่ยนแปลงของอายุและอาการคัน
อายุและอาการคัน
การมีอายุเพิ่มมากขึ้นนั้นจะส่งผลกระทบต่อองค์ประกอบสำคัญ 3 ประการที่ทำให้เกิดอาการคันผิว ซึ่งมีทั้งการทำงานเป็นเกราะป้องกันของผิวหนังชั้นนอก ระบบภูมิคุ้มกัน และระบบประสาท
เมื่อมีอายุเพิ่มมากขึ้น ก็จะมีการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญที่ทำให้การผลิตไขมันบนชั้นผิวหนังที่ช่วยรักษาระดับของเกราะที่หนังกำพร้านั้นลดลง เริ่มตั้งแต่ช่วงประมาณอายุ 55 ปี ค่า pH ของผิวชั้นหนังกำพร้าจะมีความเป็นกรดลดลง ที่จำเป็นสำหรับการสร้างไขมันที่เป็นส่วนประกอบของเกราะป้องกันการสูญเสียน้ำที่ผิวชั้นนอกนั้นต้องการค่า pH ที่เป็นกรด เมื่อมีอายุ 70 ปี อัตราในการผลิตสารตั้งต้นของชั้นไขมันนั้นจะลดลง ส่งผลให้ไขมันที่จะรักษาระดับของเกราะผิวนั้นไม่เพียงพอ
การที่เกราะป้องกันของผิวชั้นนอกไม่เพียงพอนั้นอาจจะมีความเกี่ยวข้องกับความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นในการเกิดโรคผื่นแพ้สัมผัส ซึ่งจะอธิบายว่าทำไมผู้สูงอายุจึงมักจะบ่นถึงอาการระคายเคืองและอาการคันจากการใช้ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดผ้าที่เคยใช้ได้ในสมัยก่อน การสูญเสียต่อมเหงื่อและต่อมน้ำมันบนผิวก็สามารถนำไปสู่อาการคันเนื่องจากผิวแห้ง ซึ่งเป็นโรคผิวหนังที่พบได้มากที่สุดในผู้สูงอายุ
ความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับระบบภูมิคุ้มกันเมื่อมีอายุเพิ่มมากขึ้นจะเรียกว่า “เซลล์ในระบบภูมิคุ้มกันเสื่อมถอยลง’ (immunosenescence) ระบบภูมิคุ้มกันที่มีอายุเพิ่มขึ้นนั้นมีแนวโน้มที่จะเกิดการอักเสบเนื่องจากเซลล์ภูมิคุ้นกันที่ผิดปกติ ในผู้ป่วยบางรายนั้น อาการนี้อาจส่งผลให้เกิดอาการแพ้และทำให้ร่างกายไม่สามารถตอบสนองต่อสิ่งที่ทำให้เกิดโรคติดต่อได้อย่างมีประสิทธิภาพ
สภาวะทางประสาท เช่น โรคกระดูกสันหลังเสื่อมนั้นอาจจะส่งผลกระทบต่อผู้สูงอายุ ในบางกรณี เซลล์ประสาทรับความรู้สึกอาจจะได้รับผลกระทบและทำให้เกิดอาการคัน โรคเส้นประสาทจากโรคเบาหวาน (Diabetes polyneuropathy) ก็อาจจะเกิดขึ้นจากอาการคันที่ลำตัว
ในผู้สูงอายุ อาการคันเรื้อรังนั้นอาจจะเกิดได้จากแรงกดเบาๆ เช่น แรงเสียดสีของเส้นใยในเสื้อกันหนาว จากงานวิจัยจากนักวิสัญญีวิทยา แห่งคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยวอชิงตัน ผู้สูงอายุนั้นอาจจะมีเซลล์ตรวจจับแรงกดซึ่งอาจนำไปสู่อาการคันที่เกี่ยวข้องกับการสัมผัสน้อยกว่า โดยทดลองใช้มีดโกนกรีดที่คอของหนูที่อายุน้อยและอายุมากโดยใช้แรงที่เหมาะสม พบว่าหนูที่อายุมากกว่านั้นจะมีรอยแผลมากกว่าหนูที่อายุน้อยในเรื่องของการตอบสนองต่อสัมผัสเบาๆ จากการวิเคราะห์ทางผิวหนัง ทีมวิจัยพบว่าหนูที่อายุมากกว่านั้นจะมีเซลล์ตรวจจับแรงกดน้อยกว่าหนูที่อายุน้อย
การจัดการกับอาการคันผิวในผู้สูงอายุ
แม้ว่าอาการคันผิวนั้นอาจจะเป็นแค่เรื่องเล็กสำหรับคนส่วนใหญ่ แต่อาการคันนั้นสามารถส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตของแต่ละคน โดยเฉพาะในผู้สูงอายุ อาการคันนั้นมักจะถูกมองว่าเป็นสัญญาณของความสกปรกและอาจจะส่งผลต่อความเข้าใจในตัวผู้สูงอายุได้ พวกเขาอาจถูกมองว่าเป็นแหล่งเชื้อโรค ความเข้าใจนี้สามารถนำไปสู่โดนหลีกเลี่ยงและความเหงาที่ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตได้ การป้องกันปัญหานี้ ได้แก่ การดื่มน้ำให้เพียงพอ การป้องกันจากสารระคายเคือง และการป้องกันแสงแดดในทุกๆ วัน
Hello Health Group ไม่ได้ให้คำปรึกษาด้านการแพทย์ การวินิจฉัย หรือการรักษาโรคแต่อย่างใด
[embed-health-tool-bmi]
