สุนัขดมกลิ่น ผู้ช่วยสำคัญในการตรวจจับผู้ป่วยโควิด-19 ในสนามบิน

เมื่อพูดถึง สุนัขดมกลิ่น เราอาจนึกไปถึงพวกสุนัขตำรวจที่ได้รับการฝึกฝนเป็นพิเศษ ในด้านการดมกลิ่นค้นหาสิ่งต่าง ๆ ทั้งยาเสพติด ระเบิด หรือแม้กระทั่งคนหาย แต่หากบอกว่าสุนัขดมกลิ่นพวกนี้สามารถตรวจจับ โรคโควิด 19 ด้วย บางคนอาจจะไม่เชื่อ และคิดว่าไม่สามารถทำได้ แต่จากงานวิจัยล่าสุด เผยว่า การใช้สุนัขดมกลิ่นเพื่อตรวจจับผู้ป่วยโควิด-19 อาจแม่นยำกว่าที่เราคิด ว่าแต่สุนัขดมกลิ่นตรวจจับโควิด 19 ได้จริงหรือไม่ เราไปหาคำตอบกันเลย

สุนัขดมกลิ่นกับการตรวจจับโรค

เราอาจจะทราบกันดีอยู่แล้วว่า สุนัข มีความสามารถในการดมกลิ่นที่ดีกว่ามนุษย์และสัตว์ชนิดอื่น ๆ โดยปกติ สุนัขจะมีหน่วยรับกลิ่นบริเวณจมูกมากกว่า 300 ล้านหน่วย ซึ่งมากกว่ามนุษย์ที่มักจะมีหน่วยรับกลิ่นแค่ประมาณ 6 ล้านหน่วยเท่านั้น นั่นทำให้สุนัขสามารถดมกลิ่นและแยกแยะกลิ่นได้ดีกว่ามนุษย์ ความสามารถในการดมกลิ่นอันดีเลิศแบบนี้เอง ที่ทำให้หลายหน่วยงานพยายามฝึกสุนัขดมกลิ่นให้ทำหน้าที่ในการตรวจจับกลิ่นพิเศษต่าง ๆ ทั้งกลิ่นระเบิด สารเสพติด รวมถึงโรคด้วย

มีงานวิจัยที่พบว่า เมื่อเราป่วย ร่างกายของเราจะหลั่งสารประกอบที่มีกลิ่นพิเศษเฉพาะตัวออกมา เรียกว่า สารประกอบอินทรีย์ระเหยง่าย (Volatile Organic Compounds หรือ VOCs) แม้ว่ามนุษย์จะไม่สามารถดมกลิ่นของสารประกอบนี้ได้ แต่สุนัขกลับดมกลิ่นและแยกแยะกลิ่นพิเศษเฉพาะนี้ได้ ทำให้สามารถตรวจจับได้ว่าบุคคลนั้นเป็นโรคอะไรอยู่หรือไม่ ซึ่งจากผลการศึกษาจนถึงปัจจุบัน พบว่า ความแม่นยำในการตรวจจับโรคของสุนัขดมกลิ่น เกือบจะ 100% เลยทีเดียว

สุนัขดมกลิ่นตรวจจับโควิด 19 ได้จริงเหรอ

จากกรณีของการใช้ สุนัขดมกลิ่น เพื่อช่วยในการตรวจจับโรคต่าง ๆ ประกอบกับปัญหาด้านการขาดแคลนทรัพยากรในการตรวจจับโรคโควิด-19 ที่กำลังแพร่ระบาดไปทั่วโลกในปัจจุบัน ทำให้หลาย ๆ ประเทศ รวมไปถึงที่ประเทศไทย ได้ทดลองฝึกฝนสุนัขดมกลิ่น ให้สามารถตรวจจับโควิด-19 ได้ เพื่อจะได้เป็นกำลังเสริมในการช่วยตรวจคัดกรองผู้ติดเชื้อโควิด-19 ในสถานที่ที่มีคนพลุกพล่าน เช่น สนามบิน

คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้จัดตั้งโครงการวิจัย “การใช้สุนัขดมกลิ่นตรวจหาผู้ป่วยติดเชื้อโควิด-19 ที่ไม่แสดงอาการ” โดยนำสุนัขดมกลิ่น 6 ตัว มาเข้ารับการฝึกตรวจจับผู้ป่วยโรคโควิด-19 ที่ไม่แสดงอาการ ผลการทดลองพบว่า สุนัขที่ผ่านการฝึกฝนสามารถตรวจหาผู้ป่วยที่ติดเชื้อโควิด-19 ได้แม่นยำถึง 94.8% เลยทีเดียว

แม้การตรวจหาผู้ป่วยโรคโควิด-19 โดยใช้สุนัขดมกลิ่นนี้ จะเป็นเพียงการตรวจคัดกรองเบื้องต้น ก่อนที่จะส่งตัวผู้ป่วยไปเข้ารับการตรวจหาเชื้อไวรัสโควิด-19 ด้วยวิธีทางการแพทย์อย่างเต็มรูปแบบต่อไป แต่อย่างน้อย โครงการฝึกสุนัขดมกลิ่นเพื่อตรวจหาโรคโควิด-19 นี้ ก็นับเป็นต้นแบบของการฝึกสุนัขดมกลิ่นเพื่อการช่วยงานทางการแพทย์ชุดแรกของไทย ที่จะสามารถพัฒนาทำการต่อยอดเพื่อฝึกหัด สุนัขดมกลิ่น ให้สามารถตรวจจับโรคอื่น ๆ เช่น โรคเบาหวาน โรคไข้มาลาเรีย ต่อไปในอนาคต