น้ำตาลในเลือดสูง อาการ และวิธีลดระดับน้ำตาลในเลือด

น้ำตาลในเลือดสูง คือ ระดับน้ำตาลในเลือดที่สูงเกินกว่า 180-200 มิลลิกรัม/เดซิลิตร ซึ่งหากปล่อยทิ้งไว้อาจนำไปสู่การเกิดโรคเบาหวาน และอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนในผู้ป่วยเบาหวาน เช่น ตาพร่ามัว ต้อกระจก เส้นประสาทเสียหาย ไตวาย และภาวะเลือดเป็นกรด ที่อาจส่งผลให้เกิดอาการโคม่าและเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิต

[embed-health-tool-bmi]

น้ำตาลในเลือดสูง เกิดจากอะไร

น้ำตาลในเลือดสูง อาจเกิดจากร่างกายได้รับสารอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรตและแป้งในปริมาณมาก เช่น ข้าวขาว ขนมปังขาว เนื่องจากอาหารเหล่านี้จะถูกร่างกายย่อยเปลี่ยนเป็นกลูโคสที่เข้าสู่กระแสเลือดโดยตรงเพื่อนำไปใช้เป็นพลังงาน แต่หากรับประทานมากเกินไปและมีพฤติกรรมที่ขาดการเคลื่อนไหวหรือการออกกำลังกายร่วมด้วยก็อาจทำให้น้ำตาลไม่ถูกเผาผลาญ จนสะสมในกระแสเลือดมากนำไปสู่น้ำตาลในเลือดสูงได้ 

นอกจากนี้ ภาวะน้ำตาลในเลือดสูงยังอาจเกิดจากการที่ตับอ่อนผลิตอินซูลินไม่เพียงพอ หรือเกิดจากการที่ร่างกายไม่สามารถใช้อินซูลินเพื่อเปลี่ยนน้ำตาลจากอาหารให้เป็นพลังงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากเพียงพอ จึงทำให้มีน้ำตาลสะสมอยู่ในกระแสเลือดในปริมาณมาก ทำให้เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดสูง

อาการของภาวะน้ำตาลในเลือดสูง

อาการของภาวะน้ำตาลในเลือดสูง มีดังนี้

อาการทั่วไป

• ปัสสาวะบ่อย
• กระหายน้ำมาก
• มองเห็นเป็นภาพซ้อน
• ปวดศีรษะ
• เหนื่อยล้าง่าย
• น้ำหนักลดลงกะทันหัน
• ไม่มีสมาธิ

อาการรุนแรง

• ลมหายใจมีกลิ่นคล้ายผลไม้
• ปากแห้ง
• ผิวแห้ง
• หายใจถี่ หายใจเร็ว
• เท้าชา มือชา
• ผมร่วง
• ปวดท้อง ท้องผูกหรือท้องร่วง
• แผลหายช้า
• ติดเชื้อทางช่องคลอดและผิวหนัง
• เสื่อมสมรรถภาพทางเพศ

อาการที่ควรพบคุณหมอ

• มีไข้นานกว่า 24 ชั่วโมง
• ท้องร่วงและอาเจียนรุนแรง
• ปัสสาวะบ่อย
• ระดับน้ำตาลในเลือดสูงเกินกว่า 240 มิลลิกรัม/เดซิลิตร

ภาวะแทรกซ้อนเมื่อระดับน้ำตาลในเลือดสูง

หากระดับน้ำตาลในเลือดสูงอย่างต่อเนื่องเป็นเวลานาน อาจส่งผลให้เกิดภาวะแทรกซ้อน ดังต่อไปนี้

ภาวะแทรกซ้อนระยะยาว

• โรคหัวใจและหลอดเลือด
• เส้นประสาทได้รับความเสียหาย ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อการเคลื่อนไหวร่างกาย
• ไตวาย
• ต้อกระจก ตาพร่ามัว และอาจส่งผลให้ตาบอดได้ เนื่องจากหลอดเลือดบริเวณจอประสาทตาถูกทำลาย
• ปัญหากระดูกและข้อต่อ
• การติดเชื้อที่เหงือกและฟัน
• การติดเชื้อที่ผิวหนังอย่างรุนแรง เนื่องจากเส้นประสาทและหลอดเลือดถูกทำลาย ซึ่งอาจส่งผลให้เกิดบาดแผลเรื้อรังและการติดเชื้อจนอาจจำเป็นต้องตัดแขนและขา

ภาวะแทรกซ้อนร้ายแรง

• ภาวะเลือดเป็นกรด (Ketoscidosis) คือ ภาวะที่ร่างกายสร้างคีโตน (Ketones) ซึ่งเป็นสารที่ออกฤทธิ์เป็นกรดออกมาในกระแสเลือดปริมาณมาก ทำให้เลือดมีภาวะเป็นกรด ส่วนใหญ่มักเกิดขึ้นเมื่อร่างกายผลิตอินซูลินไม่เพียงพอ หากปล่อยไว้เป็นเวลานานอาจเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตได้
• ภาวะโคม่าจากน้ำตาลในเลือดสูง (Hyperglycemic Hyperosmolar Syndrome: HHS) เกิดขึ้นเมื่อร่างกายผลิตอินซูลินแต่เซลล์กล้ามเนื้อไม่สามารถดึงอินซูลินมาใช้ ทำให้ไม่สามารถเปลี่ยนน้ำตาลในเลือดเป็นพลังงานได้ ส่งผลให้ระดับน้ำตาลในเลือดเพิ่มขึ้นสูงเกินกว่า 1,000 มิลลิกรัม/เดซิลิตร โดยอาจสังเกตได้จากอาการปัสสาวะบ่อย ซึ่งอาจส่งผลให้ร่างกายขาดน้ำ และอันตรายถึงแก่ชีวิตได้

วิธีลดระดับน้ำตาลในเลือดสูง

วิธีลดระดับน้ำตาลในเลือดสูง อาจทำได้ดังนี้

• ตรวจระดับน้ำตาลในเลือดเป็นประจำ และจดบันทึกค่าน้ำตาลในเลือด หากระดับน้ำตาลในเลือดสูงเกินกว่า 180-200 มิลลิกรัม/เดซิลิตร อาจหมายความว่าระดับน้ำตาลในเลือดสูง
• รับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ หรือปฏิบัติตามแผนการรับประทานอาหารที่คุณหมอกำหนด โดยเน้นการรับประทานผัก ผลไม้ ธัญพืชไม่ขัดสี ไขมันดี และเนื้อสัตว์ไม่ติดมัน เช่น ผักคะน้า บร็อคโคลี่ มะเขือเทศ แอปเปิ้ล กล้วย กะหล่ำปลี ปลาแซลมอน น้ำมันมะกอก ปลาซาร์ดีน อัลมอนด์ อะโวคาโด
• หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง และมีน้ำตาลสูง เช่น ข้าวขาว เนื้อสัตว์ติดมัน อาหารแปรรูป ขนมหวาน ของทอด น้ำผลไม้แปรรูป น้ำอัดลม เพราะอาหารเหล่านี้อาจทำให้น้ำตาลในเลือดสูงได้
• ดื่มน้ำเปล่าให้มาก ๆ เพื่อให้ร่างกายขับน้ำตาลส่วนเกินออกในรูปปัสสาวะ
• ออกกำลังกาย อย่างน้อยวันละ 30 นาที เพื่อช่วยกระตุ้นให้ร่างกายผลิตอินซูลิน และอาจช่วยลดภาวะดื้ออินซูลิน ที่อาจช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดได้
• ตรวจสุขภาพประจำปี