เคยไหม อยู่ ๆ เปลือกตาก็เป็นตุ่ม หรือมีก้อนที่เปลือกตา จนคุณรู้สึกรำคาญ บางครั้งก็เจ็บ ระบม หรือมองเห็นลำบากขึ้นด้วย หากคุณเคยเป็น หรือกำลังสงสัยว่า ก้อนที่เปลือกตา คืออะไรกันแน่ แล้วต้องดูแลรักษายังไง ปล่อยไว้จะเป็นอันตรายหรือเปล่า บทความนี้ของ Hello คุณหมอ มีคำตอบให้คุณแล้ว

ก้อนที่เปลือกตา คืออะไรกันแน่

ก้อนที่เปลือกตา หรือตุ่มที่เปลือกตา มักขึ้นบริเวณขอบเปลือกตา ส่วนใหญ่เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียหรือต่อมไขมันที่เปลือกตาอุดตัน จนเกิดเป็นก้อนหรือตุ่มซึ่งอาจมีลักษณะบวม แดง และทำให้รู้สึกเจ็บ

ก้อนที่เปลือกตาส่วนใหญ่ไม่เป็นอันตรายร้ายแรง และในบางกรณีก็สามารถหายได้เองโดยที่คุณไม่จำเป็นต้องเข้ารับการรักษาพยาบาล เพียงแค่ดูแลตัวเองด้วยวิธีธรรมชาติอย่างถูกต้อง แต่หากคุณเริ่มรู้สึกเจ็บบริเวณก้อนที่เปลือกตา หรือตุ่มที่เปลือกตามากขึ้นเรื่อย ๆ ดูแลรักษาด้วยวิธีไหนก็เริ่มไม่ได้ผล หรือก้อนที่เปลือกตาเริ่มส่งผลกระทบต่อการมองเห็น แนะนำให้รีบปรึกษาแพทย์ เพราะนั่นอาจเป็นสัญญาณของปัญหาสุขภาพร้ายแรงได้

ชนิดของก้อนที่เปลือกตา

ชนิดของก้อนที่เปลือกตาที่พบได้บ่อย ได้แก่

ตากุ้งยิงชนิดหัวออกด้านนอก

ตากุ้งยิงชนิดหัวออกด้านนอก (Stye หรือ External hordeolum) เป็นก้อนที่เปลือกตาชนิดที่พบได้บ่อยที่สุด เกิดจากเชื้อแบคทีเรียเข้าไปในต่อมไขมันที่เปลือกตา ทำให้เปลือกตาติดเชื้อ จนเกิดเป็นฝีสีเขียวเม็ดเล็ก ๆ หรือจุดแดง ๆ ที่บริเวณขอบเปลือกตา ทำให้เรารู้สึกเจ็บ ปวดระบม ตาไวต่อแสง น้ำตาไหล และระคายเคือง ส่วนใหญ่แล้ว ตุ่มตากุ้งยิงจะขึ้นหลังจากติดเชื้อประมาณ 2-3 วัน และอาจเกิดขึ้นหลายเม็ดพร้อมกันได้ด้วย หากคุณมีภาวะเปลือกตาอักเสบ (Blepharitis) ก็จะยิ่งทำให้เสี่ยงเกิดตากุ้งยิงมากขึ้น

ตากุ้งยิงชนิดเป็นไม่เจ็บ

ตากุ้งยิงชนิดเป็นไม่เจ็บ (Chalazion) เป็นตุ่มหรือก้อนที่เปลือกตาลักษณะกลม ๆ ค่อนข้างแข็ง เกิดจากการอักเสบ เนื่องจากต่อมไขมันหรือต่อมน้ำตาที่เปลือกตาอุดตัน ส่วนใหญ่เป็นแล้วจะไม่รู้สึกเจ็บปวด หรือไม่มีอาการอะไร แต่บางครั้ง ตากุ้งยิงชนิดเป็นไม่เจ็บก็อาจรบกวนการมองเห็นได้ อยู่ที่ว่าขึ้นตรงบริเวณไหน และมีขนาดใหญ่เท่าใด

ผื่นไขมันที่เปลือกตา

ผื่นไขมันที่เปลือกตา หรือไขมันสะสมที่เปลือกตา (Xanthelasma) คือ ผื่นนูนสีเหลืองที่เปลือกตา เกิดจากไขมันสะสมอยู่ใต้ผิวหนังเปลือกตา มักพบในผู้สูงอายุ และในบางกรณี ผื่นไขมันทีเปลือกตาอาจเป็นตัวบ่งชี้ว่าคุณมีระดับคอเลสเตอรอลในเลือดสูงได้ด้วย

วิธีรักษาก้อนที่เปลือกตา

การรักษาก้อนที่เปลือกตาสามารถทำได้ดังนี้

การรักษาทางการแพทย์

หากคุณเป็นตากุ้งยิงชนิดหัวออกด้านนอกขนาดใหญ่ แพทย์อาจจำเป็นต้องเจาะหนองออก แต่หากอาการยังไม่ดีขึ้น อาการแย่ลง หรือมีตากุ้งยิ่งขึ้นเพิ่มมาอีก แพทย์อาจจะสั่งจ่ายยาปฏิชีวนะเฉพาะที่ให้คุณทาบริเวณที่มีตากุ้งยิงด้วย

หากเป็นผื่นไขมันที่เปลือกตาขนาดใหญ่ซึ่งไม่หายไปเอง แพทย์อาจจำเป็นต้องรักษาด้วยการผ่าตัดเอาผื่นไขมันที่เปลือกตาออก และสั่งจ่ายยาหยอดตาที่เป็นยาปฏิชีวนะให้คุณใช้ทั้งก่อนและหลังผ่าตัดเพื่อป้องกันการติดเชื้อ ในบางกรณี แพทย์อาจฉีดยาสเตียรอยด์ (Steroid) ให้เพื่อต้านการอักเสบ และลดอาการบวม

การดูแลตัวเองที่บ้าน

หากคุณเป็นตากุ้งยิง ไม่ว่าจะชนิดหัวออกด้านนอก หรือชนิดเป็นไม่เจ็บ ผู้เชี่ยวชาญแนะนำว่า คุณไม่ควรเจาะหรือบีบตุ่มตากุ้งยิงเอง เพราะอาจเพิ่มความเสี่ยงในการติดเชื้อ และทำให้เชื้อแบคทีเรียแพร่กระจายไปยังบริเวณอื่น ๆ หรือแพร่กระจายไปยังตาอีกข้างได้ด้วย

เมื่อเป็นตากุ้งยิง ให้คุณประคบร้อนวันละ 4 ครั้ง ๆ ละ 10 นาที เพราะความร้อนจะช่วยให้ตุ่มหนองหายเร็วขึ้น ช่วยให้ต่อมไขมันหายอุดตัน และช่วยบรรเทาอาการเจ็บของคุณได้

ส่วนใครที่เป็นผื่นไขมันที่เปลือกตา วิธีรักษาที่ดีที่สุดก็คือ การรักษาทางการแพทย์ แต่หากแพทย์ระบุว่าภาวะนี้เป็นผลจากไขมันในเลือดสูง การควบคุมไขมันในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ดี ด้วยการคุมอาหาร ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ลดความเครียด ก็อาจช่วยให้ป้องกันการเกิดผื่นไขมันที่เปลือกตาซ้ำ หรือมีมากกว่าเดิมได้

ไม่อยากมีก้อนที่เปลือกตา ควรป้องกันอย่างไร

การมีสุขอนามัยที่ดี เช่น ล้างมือเป็นประจำ ไม่สัมผัสบริเวณดวงตา อาจช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อแบคทีเรีย ที่ทำให้เกิดก้อนที่เปลือกตา เช่น ตากุ้งยิง ได้ และหากใครมีปัญหาตาอักเสบ ก็ควรล้างเปลือกตาอย่างน้อยวันละครั้ง แล้วซับเบา ๆ ให้แห้ง ร่วมกับการประคบร้อนเมื่อรู้สึกระคายเคืองที่เปลือกตา ก็จะทำให้เปลือกตาที่อักเสบหายเร็วขึ้น และลดความเสี่ยงในการเกิดตากุ้งยิงได้ด้วย

หากใครไม่อยากเป็นผื่นไขมันที่เปลือกตา ก็ควรควบคุมระดับคอเลสเตอรอลเลือดให้ดี เพราะหากคุณมีระดับคอเลสเตอรอลสูง ก็สามารถส่งผลให้เกิดภาวะนี้ได้

หากเป็นถึงขั้นนี้ ควรรีบไปพบคุณหมอ

หากคุณเป็นก้อนที่เปลือกตา ไม่ว่าจะเป็นตากุ้งยิงชนิดหัวออกด้านนอก ตากุ้งยิงชนิดเป็นไม่เจ็บ หรือผื่นไขมันที่เปลือกตา แล้วลองรักษาทางการแพทย์ และดูแลตัวเองตามคำแนะนำข้างต้นแล้วอาการก็ยังไม่ดีขึ้น หรืออาการยิ่งแย่ลงกว่าเดิม แนะนำให้รีบปรึกษาแพทย์ และหากก้อนที่เปลือกตาของคุณมีสีแปลก ๆ หรือรูปร่างและสีเปลี่ยนแปลงไป ก็ควรรีบเข้ารับการรักษาเช่นกัน เพราะอาจเป็นสัญญาณของการติดเชื้อรุนแรง หรือปัญหาสุขภาพอื่น ๆ ที่ร้ายแรงได้