เล็บกับสุขภาพ มีความสัมพันธ์กันเพราะลักษณะเล็บสามารถบ่งบอกถึงโรคหรือปัญหาสุขภาพได้ โดยลักษณะของพื้นผิวและสีของเล็บจะเป็นตัวบ่งบอกระบบการทำงานของร่างกายว่าเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพหรือกำลังเกิดปัญหาอยู่ โดยเฉพาะเกี่ยวกับภาวะโภชนาการจะสะท้อนออกมาผ่านสุขภาพเล็บอย่างเห็นได้ชัด

เล็บกับสุขภาพ เกี่ยวข้องกันอย่างไร

โดยปกติแล้วเล็บเปราะ อ่อนแอ และหลุดลอกง่าย คือเรื่องที่พบบ่อยมากที่สุด ซึ่งสาเหตุนั้นมาจากการบริโภคอาหารที่ไม่เป็นประโยชน์ รวมไปถึงระบบย่อยอาหารที่ไม่มีประสิทธิภาพด้วย ทั้งนี้ ลักษณะของเล็บนั้นสะท้อนภาวะสุขภาพด้านต่าง ๆ ดังนี้

เล็บซีดมาก

เล็บสีซีดมากอาจเป็นสัญญาณของอาหารป่วยรุนแรง อย่างเช่น โรคโลหิตจาง หัวใจล้มเหลว โรคตับ รวมไปถึงการขาดแคลนสารอาหาร

เล็บเปราะ

เล็บเปราะและหักง่ายถือเป็นหนึ่งในปัญหาที่พบบ่อยมากที่สุดในผู้หญิง ซึ่งเล็บที่เปราะนั้นมักเกิดจากการเปียกน้ำ และเล็บมือแห้งจนเกินไป ดังนั้น หากจะต้องให้มือและเล็บเปียกน้ำ ควรสวมถุงมือจะเป็นการดีที่สุด หรือไม่เช่นนนั้น ลองใช้โลชั่นที่มีกรดอัลฟ่าไฮดรอกซี (Alpha-hydroxy acids) หรือ ลาโลนิน (Lanolin) มาทาเพื่อบำรุงเล็บดู หากใช้แล้วไม่ได้ผลควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ

นอกจากนั้นแล้ว ภาวะไทรอยด์ทำงานผิดปกติ ก็สามารถทำให้เล็บอ่อนแอและเปราะได้เช่นกัน รวมทั้งยังอาจเกี่ยวข้องกับการขาดวิตามินบี แคลเซียม เหล็ก หรือกรดไขมันนอร์ริส (Norris) ได้อีกด้วย

เล็บเรียงกันเป็นเส้น

ลักษณะของเล็บเรียงกันเป็นเส้นนั้น อาจเกิดจากภาวะเครียดที่เกิดขึ้นบ่อยครั้ง

เล็บสีขาว

หากเล็บส่วนใหญ่มีสีขาวและมีขอบคล้ำขึ้นมา แสดงว่ามีปัญหาเกี่ยวกับตับ เช่น ตับอักเสบ นอกจากนั้นหากนิ้วมือเป็นสีเหลือง ก็แสดงได้ถึงปัญหาของตับเช่นกัน

เล็บลอก

การที่เล็บลอกนั้นอาจเกิดจากอาการบาดเจ็บภายนอกของเล็บ ซึ่งมาจากการใช้ยาทาเล็บทาลงไปบนเล็บมือ หรืออาจจะใช้เครื่องมือในการทำเล็บกดลงไปบนเล็บแน่นเกินไป นอกจากนั้น เล็บยังสามารถลอกได้หาแช่มือในน้ำนานเกินไป ดังนั้น การดูว่าเล็บลอกนั้นมาจากสาเหตุภายในหรือภายนอก สามารถทำได้ก็คือ ลองสังเกตดูเล็บเท้าว่าลอกด้วยหรือไม่ ถ้ามีอาการเล็บเท้าลอกด้วย นั่นอาจเป็นสาเหตุภายใน เช่น ขาดธาตุเหล็ก แต่หากเล็บเท้าไม่ลอกก็อาจจะเป็นอาการที่เกิดขึ้นภายนอกนั่นเอง

ผิวหนังใต้เล็บมีสีที่ผิดไปจากปกติ

ความกังวลเกี่ยวกับสีเล็บนั้นดูเหมือนจะเป็นเรื่องที่แพทย์ผิวหนังพบบ่อยมากที่สุด เนื่องจากการเปลี่ยนสีนั้นมักจะปรากฏขึ้นตั้งแต่ผิวหนังที่อยู่ใต้เล็บไปจนถึงปลายเล็บ ควรไปปรึกษาแพทย์ผิวหนัง หากผิวหนังใต้เล็บใดเล็บหนึ่งพัฒนากลายเป็นสีน้ำตาล นั่นอาจเป็นสัญญาณเตือนของโรคมะเร็งผิวหนังก็เป็นได้

เล็บสีเหลือง

หนึ่งในสาเหตุที่พบบ่อยที่สุดของเล็บสีเหลือง ก็คือ การติดเชื้อรา เมื่อเล็บมีการติดเชื้อรา เล็บอาจจะหด หนา และแตกหักได้ นอกจากนั้น เล็บสีเหลือง ยังสามารถบอกได้ว่าร่างกายอาจจะเสี่ยงเป็นโรคต่างๆ เช่น โรคต่อมไทรอยด์ที่รุนแรง โรคปอด โรคเบาหวาน หรือโรคสะเก็ดเงิน

เล็บมีลักษณะเป็นคลื่น

หากเล็บมีลักษณะเป็นคลื่นเหมือนสันเขา ทั้งในแนวตั้งและแนวนอน นั่นอาจบ่งบอกถึงภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กได้ ในขณะที่ลักษณะเส้นสันเขาที่เป็นแนวนอนนั้น อาจบ่งชี้ไปถึงอาการที่สำคัญ เช่น โรคไต ซึ่งโรคนี้อาจทำให้เล็บหยุดงอกได้ จนกว่าจะมีการรักษาให้หาย

เล็บมีเส้นสีดำ

หากมีเส้นสีดำที่เกิดขึ้นจากปลายหนังที่หุ้มเล็บเกิดขึ้น หรืออาจจะมีก้อนเล็ก ๆ เกิดขึ้น หรือมีเส้นสีดำเกิดขึ้นบนเล็บ โดบปกติมักเรียกว่าเส้นเลือดฝอยพอง เส้นสีดำนี้สามารถปรากฏขึ้นได้หลายครั้ง โดยสาเหตุที่เกิดขึ้นนั้น อาจมาจากอาการบาดเจ็บที่เล็บ เช่น การกระแทกกับประตูโดยไม่ได้ตั้งใจ นอกจากนั้น อาจเป็นผลมาจากการอักเสบของหลอดเลือดใต้เล็บ แต่มักหายไปเมื่อเล็บเริ่มยาวขึ้น นอกจากนั้นแล้ว อาจเป็นอาการของโรคสะเก็ดเงิน หรืออาจเกิดจากการเป็นมะเร็งผิวหนังชนิดที่อันตรายที่สุดก็ได้เช่นกัน

เล็บมีจุดขาว

ชุดสีขาวที่ขึ้นกระจัดกระจายบนเล็บ มักจะเริ่มปรากฏในช่วงวัยมัธยม ซึ่งสามารถบ่งบอกได้ถึงการขาดสังกะสี แต่หากบริโภคสังกะสี 30 มิลลิกรัมต่อวันเป็นเวลา 3 เดือน จุดขาวนั้นอาจจะบรรเทาลงได้ แต่จุดสีขาวที่ปรากฏนั้นอาจบ่งบอกถึงสาเหตุอื่น ๆ ที่อาจเกิดขึ้นกับร่างกาย เช่น ปฏิกิริยาการแพ้ การติดเชื้อรา อาการบาดเจ็บบนเล็บ

เล็บสีน้ำเงิน

หากเล็บมีสีออกน้ำเงิน นั่นหมายความว่าร่างกายได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอ รวมทั้งเป็นสัญญาณเตือนถึงปัญหาต่าง ๆ เช่น ถุงลมโป่งพอง โรคหัวใจ

เล็บเป็นคลื่น

หากผิวเล็บเป็นระลอกคลื่น หรือเป็นหลุม นั่นอาจเป็นสัญญาณเริ่มต้นของโรคสะเก็ดเงิน หรือไขข้ออักเสบ

เล็บไม่มีรอยโค้งที่วงเล็บ (ลักษณะดวงจันทร์ครึ่งดวง)

เส้นโค้งสีขาวเล็ก ๆ ที่อยู่บนฐานเล็บ มักจะถูกเรียกว่า รอยโค้งที่วงเล็บ (Fingernail moons; Lanula) แต่ไม่ใช่ทุกคนที่จะมีเล็บลักษณะนี้ เพราะอาจจะซ่อนอยู่ใต้ผิวหนังก็เป็นได้ แต่ถ้าหากเคยมีแล้วดูเหมือนว่าหายไป นั่นอาจเป็นสัญญาณของ ภาวะขาดอาหาร โรคซึมเศร้า (Depression) หรือโรคโลหิตจาง ก็เป็นได้

บริเวณรอบ ๆ เล็บบวมแดง

หากผิวหนังบริเวณรอบ ๆ เล็บบวมและแดง อาจเกิดขึ้นจากการอักเสบของเล็บ หรืออาจเป็นผลมาจากโรคลูปัส หรือโรคเนื้อเยื่อที่เกี่ยวพันกับเล็บ นอกจากนั้น การติดเชื้อก็อาจทำให้เกิดรอยแดงหรืออักเสบบริเวณผิวหนังรอบ ๆ เล็บได้เช่นกัน

เล็บโดนแทะ

การกัดเล็บอาจเกิดจากนิสัยส่วนตัว แต่บางครั้งอาจเกิดจากความวิตกกังวล นอกจากนั้น การกัดเล็บยังเชื่อมโยงไปถึงความผิดปกติจากการย้ำคิดย้ำทำได้อีกด้วย ดังนั้น ถ้าไม่สามารถหยุดอาการเหล่านี้ได้ด้วยตนเอง ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ