นิ่วในทางเดินปัสสาวะคืออะไร
นิ่วในทางเดินปัสสาวะมีขนาดเล็ก แข็ง สารที่สะสมมีผลกับรูปแบบของนิ่ว นิ่วมักเกิดขึ้นที่ไตและเคลื่อนไปตามท่อไตไปสู่กระเพาะปัสสาวะ การเรียกชื่อขึ้นอยู่กับตำแหน่งของนิ่ว นิ่วในไต นิ่วในกระเพาะปัสสาวะ หรือนิ่วในท่อไต
นิ่วในทางเดินปัสสาวะพบโดยทั่วไปอย่างไร
นิ่วในทางเดินปัสสาวะค่อนข้างพบได้ทั่วไป มีผลกับผู้ป่วยทุกวัย ผู้ชายมีแนวโน้มเป็นนิ่วในไตมากกว่าผู้หญิง อย่างไรก็ตาม มีวิธีการที่สามารถลดปัจจัยความเสี่ยงได้ กรุณาสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมกับแพทย์
นิ่วในทางเดินปัสสาวะมีอาการอย่างไร
นิ่วในทางเดินปัสสาวะอาจไม่ก่อให้เกิดอาการจนกระทั่งมันเริ่มเคลื่อนและปิดกั้นการไหลของปัสสาวะ
อาการทั่วไปอาจรวมถึง
· การปวดอย่างรุนแรงด้านข้างและหลัง หรือแพร่กระจายไปยังท้องและขาหนีบ
· อาการคลื่นไส้และอาเจียน
· ความรู้สึกเจ็บปวดหรือปวดแสบปวดร้อนเมื่อคุณถ่ายปัสสาวะ และน้ำปัสสาวะมีสีชมพูหรือสีแดง
· ต้องการถ่ายปัสสาวะตลอดเวลา ถ่ายปัสสาวะขัด
อาจมีบางอาการที่ไม่ได้ระบุไว้ข้างต้น ถ้าคุณมีความกังวลเกี่ยวกับอาการ ให้ปรึกษาแพทย์
ควรพบแพทย์เมื่อไร
ควรพบแพทย์เมื่อคุณมีกรณีใด ๆ ดังต่อไปนี้
· อาการปวดอย่างรุนแรง
· การเป็นไข้
· ความเจ็บปวดที่มาพร้อมกับคลื่นไส้และอาเจียน
· มีเลือดในปัสสาวะ
· ปัสสาวะขัด
นิ่วในทางเดินปัสสาวะมีสาเหตุจากอะไร
นิ่วเกิดขึ้นในทางเดินปัสสาวะเมื่อน้ำและของเสียในน้ำปัสสาวะไม่สมดุล เมื่อน้ำปัสสาวะประกอบด้วยสสารที่ตกผลึกมากกว่าของเหลว ผลึกของเสียบางชนิดแยกจากน้ำปัสสาวะ ผลึกสร้างขึ้นในรูปแบบหิน ซึ่งมาจากเกลือแร่และกรดเกลือ
นอกจากนี้ โรคนี้ส่วนมากทำให้เกิดนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ รวมถึงต่อมลูกหมากโต เส้นประสาทได้รับความเสียหาย การอักเสบและอุปกรณ์ทางการแพทย์เป็นไปได้ที่ทำให้เกิดนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ นิ่วในไตอาจเคลื่อนลงมาสู่ท่อไต และไปยังกระเพาะปัสสาวะ และกลายเป็นนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ
สิ่งที่เพิ่มความเสี่ยงให้กับนิ่วในทางเดินปัสสาวะมีอะไรบ้าง
มีปัจจัยเสี่ยงหลายอย่างสำหรับนิ่วในทางเดินปัสสาวะ เช่น
· ดื่มน้ำไม่เพียงพอในแต่ละวัน
· ประวัติครอบครัวหรือส่วนตัว ถ้าสมาชิกในครอบครัวของคุณเป็นนิ่วในไต หรือ คุณเป็นนิ่วในไต คุณค่อนข้างที่จะเกิดนิ่วได้
· อาหารบางอย่าง ผู้ที่ทานอาหารโปรตีน เกลือ น้ำตาลสูงอาจมีความเสี่ยงสูงกว่าในการเป็นนิ่วในไต
· เงื่อนไขทางการแพทย์: การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ โรคอ้วน กระเพาะปัสสาวะอุดตัน โรคเกาต์ ยาบางอย่าง (ยาขับปัสสาวะ สเตอรอยด์ ยาลดกรด)
วินิจฉัยนิ่วในทางเดินปัสสาวะอย่างไร
ถ้าคุณสงสัยว่ามีนิ่วในทางเดินปัสสาวะ คุณอาจทดสอบด้วยวิธีต่อไปนี้
· การตรวจเลือดอาจตรวจสอบระดับแคลเซียม กรดยูริคในเลือด และติดตามเพื่อช่วยเหลือไตของคุณ
· การตรวจปัสสาวะอาจพบนิ่วจำนวนมากซึ่งเป็นสสารที่ก่อขึ้นมา หรือสสารที่ป้องกันการเกิดนิ่วมีน้อย อีกทั้งอาจแสดงว่าคุณมีเลือดในน้ำปัสสาวะ
· ภาพที่ได้จากการทดสอบอาจแสดงนิ่วในทางเดินปัสสาวะ โดยการเอกซเรย์ท้องไปจนถึงการสแกนด้วยเครื่องซีที (CT–scan)
· การวิเคราะห์นิ่วที่ผ่านออกมาอาจเปิดเผยสิ่งที่ทำให้เป็นนิ่วในไต ผู้ป่วยจะถ่ายปัสสาวะผ่านเครื่องกรองเพื่อดักจับนิ่วที่ผ่านออกมา
รักษานิ่วในทางเดินปัสสาวะอย่างไร
ขึ้นอยู่กับสาเหตุและชนิดของนิ่ว การรักษานิ่วในทางเดินปัสสาวะมีหลายวิธี
คุณอาจสามารถนำนิ่วเล็ก ๆ ออกมาได้ โดยวิธีดังนี้
· ดื่มน้ำ ดื่มน้ำ 1.9 ถึง 2.8 ลิตรต่อวัน สามารถช่วยให้นิ่วผ่านออกจากทางเดินปัสสาวะ
· บรรเทาอาการเจ็บปวด ยาต้านการอักเสบชนิดที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAID) เช่น ไอบูโพรเฟน (ibuprofen) สามารถช่วยลดอาการเจ็บปวดและไข้ได้
· การรักษาทางการแพทย์ ยารักษาโรคสามารถช่วยให้นิ่วในไตผ่านออกมาได้ อัลฟาเป็นตัวช่วยให้นิ่วในไตผ่านออกมาและทำให้ความเจ็บปวดน้อยลง โดยผ่อนคลายกล้ามเนื้อในท่อไต
นิ่วขนาดใหญ่ไม่สามารถรักษาด้วยมาตรการแบบเดิม อาจต้องการวิธีที่แพร่หลาย เช่น
· คลื่นเสียง กระบวนการที่เรียกว่าการสลายนิ่วด้วยคลื่นกระแทก (extracorporeal shock wave lithotripsy (ESWL)) ใช้คลื่นเสียงในการทำให้นิ่วในไตแตกออกเป็นชิ้นเล็ก ๆ กระบวนการนี้อาจมีผลกระทบในทางลบ เช่น อาการปวดปานกลาง มีเลือดในน้ำปัสสาวะ รอยช้ำบนหลังหรือท้อง
· ผ่าตัดเพื่อเอานิ่วออก ถ้ามันยากมากที่จะทำให้นิ่วแตกเป็นชิ้นเล็ก ๆ การผ่าตัดสามารถเอานิ่วในไตขนาดใหญ่ออกได้
การเปลี่ยนแปลงวิถีทางการดำเนินชีวิตหรือการเยียวยาที่บ้านอะไรบ้างที่ช่วยจัดการนิ่วในทางเดินปัสสาวะได้
วิถีทางการดำเนินชีวิตและการเยียวยาที่บ้านที่อาจช่วยคุณจัดการกับนิ่วในทางเดินปัสสาวะ มีดังนี้
· ดื่มน้ำให้มากพอ ดื่มน้ำให้เพียงพออาจช่วยป้องกันนิ่วในทางเดินปัสสาวะเพราะของเหลวจะเจือจางความเข้นข้นของแร่ธาตุในระบบทางเดินปัสสาวะ ปริมาณน้ำที่ดื่มขึ้นอยู่กับอายุ ขนาด สุขภาพ และระดับของกิจกรรม
· ทานอาหารเพื่อสุขภาพ คุณควรเลือกอาหารที่มีเกลือและโปรตีนจากสัตว์ต่ำ และคุณควรทานอาหารเพื่อสุขภาพที่หลากหลาย เช่น ผลไม้ ผัก ขนมปังธัญพืช ถั่ว ปลา ถ้าคุณมีนิ่วในไต แพทย์ของคุณอาจให้คำแนะนำในการจำกัดอาหารที่อุดมไปด้วยออกซาเลท (oxalates) (โกฐน้ำเต้า หัวบีท กระเจี๊ยบ ผักขม มันเทศ ถั่ว ชา ช็อคโกแลต …)
· ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ถ้าคุณออกกำลังกายเป็นประจำและอยู่อย่างกระฉับกระเฉง นิ่วจะสามารถผ่านออกมาได้ง่าย
หากคุณมีคำถามใด ๆ กรุณาปรึกษากับแพทย์เพื่อได้วิธีการแก้ปัญหาที่ดีที่สุดสำหรับคุณ
Hello Health Group ไม่ได้ให้คำแนะนำทางการแพทย์, การวินิจฉัย หรือการรักษาแต่อย่างใด
อ้างอิง
