ภาวะแทรกซ้อนจากการคลอด คือ ปัญหาสุขภาพที่เกิดขึ้นระหว่างคลอด ซึ่งอาจทำให้คุณแม่หรือทารกเสียชีวิตได้ ซึ่งหญิงตั้งครรภ์แต่ละรายย่อมมีความเสี่ยงที่จะเกิดภาวะแทรกซ้อนแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับสภาพร่างกาย พันธุกรรม ปัจจัยเสี่ยง ทั้งนี้ คุณแม่ควรศึกษาและทำความเข้าใจถึงภาวะแทรกซ้อนจากการคลอดเพื่อเตรียมรับมือกับภาวะนี้ที่อาจเกิดขึ้นได้
[embed-health-tool-due-date]
ปัญหาส่วนใหญ่ที่พบในภาวะแทรกซ้อนจากการคลอด
ภาวะแทรกซ้อนจากการคลอด อาจทำให้คุณแม่หรือทารกพบอาการต่าง ๆ ดังนี้
- ภาวะน้ำเดินก่อนกำหนด ภาวะที่ถุงน้ำคร่ำรั่ว หรือแตกเองก่อนเจ็บครรภ์คลอด โดยอาจเกิดขึ้นก่อนที่ครรภ์จะครบกำหนด 37 สัปดาห์ สาเหตุเกิดจากภาวะติดเชื้อโรคที่ช่องทางคลอด หากเข้ารับการดูแลโดยคุณหมอทันเวลา คุณแม่และทารกมีโอกาสที่จะรอดชีวิต
- ภาวะการขาดออกซิเจนแรกคลอด ภาวะนี้เกิดขึ้นเมื่อทารกในครรภ์ได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอ และอาจทำให้ทารกเสียชีวิตระหว่างคลอดได้
- ภาวะคอติดไหล่ เกิดขึ้นเมื่อศีรษะของทารกได้หลุดผ่านออกมาทางช่องคลอดแล้ว แต่ไหล่ข้างใด ข้างหนึ่งยังคงติดอยู่ในตัวแม่ ทำให้ลูกน้อยไม่สามารถหลุดออกมาได้ในทันที อาจต้องใช้เวลาและความเชี่ยวชาญของคุณหมอที่ทำคลอด
- เลือดออกมามากเกินไป มดลูกไม่หดตัวส่งผลให้มีเลือดออกมาก ซึ่งการตกเลือดดังกล่าวเป็นสาเหตุสำคัญของการเสียชีวิตของคุณแม่ เนื่องจากคุณแม่มีเลือดออกมากจนเกินไป
- แผลฉีกขาดบริเวณฝีเย็บที่เกิดจากการคลอด ช่องคลอด และเนื้อเยื่อรอบ ๆ มีแนวโน้มที่จะฉีกขาดได้ในระหว่างขั้นตอนการคลอดลูกน้อย หากมีการฉีกที่รุนแรง แพทย์จะทำการเย็บแผลให้
- การคลอดไม่เป็นไปตามแผน เป็นลักษณะการหดรัดตัวของมดลูก คือปากมดลูกขยายได้ช้า ทำให้ทารกไม่สามารถออกมาได้ หรือบางครั้งตัวของทารกมีขนาดใหญ่เกินไป หากคุณแม่ไม่สามารถคลอดได้โดยธรรมชาติ แพทย์จะทำการผ่าคลอด เพื่อความปลอดภัยของคุณแม่ และทารก
- ปัญหาเกี่ยวกับสายสะดือ/สายรกพันคอ (Nuchal Cord) – รกเป็นอวัยวะที่ทำหน้าที่แลกเปลี่ยนอาหาร และออกซิเจนระหว่างคุณแม่สู่ทารกในครรภ์ โดยรกจะติดอยู่กับผนังด้านในของมดลูก และมีสายสะดือเป็นตัวเชื่อมระหว่างรก กับลูกน้อย ซึ่งปัญหาสายรกพันคอนั้น เกิดจากทารกในครรภ์เคลื่อนไหว และเตะภายในมดลูก จึงทำให้มีโอกาสที่สายรกพันรอบตัวลูกน้อยหรือพันคอ ซึ่งอาจทำให้อัตราการเต้นของหัวใจของทารกลดลง และเป็นอันตราย เสี่ยงเสียชีวิตได้หากถึงมือคุณหมอไม่ทันการณ์
สาเหตุของภาวะแทรกซ้อนจากการคลอด
สาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนจากการคลอดมีหลายประการ รวมทั้งกลุ่มเสี่ยงหญิงตั้งครรภ์ที่อาจเกิดภาวะแทรกซ้อน ได้แก่
- ปัญหาจากทางพันธุกรรม เกิดขึ้นเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงของยีนตัวใดยีนหนึ่งทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนจากการคลอดได้
- ปัญหาโครโมโซม บางรายโครโมโซม หรือบางส่วนของโครโมโซมอาจหายไปในช่วงไตรมาสสุดท้ายของการตั้งครรภ์ ทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนจากการคลอดได้
- การติดเชื้อ เช่น การติดเชื้อในโพรงมดลูก การติดเชื้อในช่องคลอด
- การได้รับยา หรือสารเคมี รวมไปถึงสารอื่น ๆ ในระหว่างตั้งครรภ์
- แม่ตั้งครรภ์ที่มีมีอายุตั้งแต่ 35 ปีขึ้นไป
- แม่ตั้งครรภ์ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคเบาหวาน โรคโลหิตจาง
วิธีรับมือกับภาวะแทรกซ้อนจากการคลอด
ภาวะแทรกซ้อนจากการคลอดส่งผลต่อกระทบได้ต่อทั้งมารดาและทารก โดยในบางราย อาจเกิดการเสียชีวิตของมารดาหรือทารกคนใดคนหนึ่ง หรือทั้งสองคน เพราะมีความเสี่ยงสูงจากภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง เช่น ภาวะตกเลือดของมารดา ทารกขาดออกซิเจนนานเกินไป
ภาวะแทรกซ้อนจากการคลอด ไม่สามารถคาดเดาได้ว่าจะเกิดขึ้นกับเมื่อใดหรือกับใครบ้าง ก่อนการคลอด คุณแม่ตั้งครรภ์ควรตั้งสมาธิ ประคับประคองสติให้ดี และฟังคำแนะนำของคุณหมอและพยาบาลที่ทำคลอดในเวลานั้น และปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด
