โดยทั่วไป เมื่อตรวจครรภ์โดยใช้ที่ตรวจครรภ์ด้วยตัวเองแล้วมีแถบสีแดง 2 ขีดปรากฏขึ้นที่ตำแหน่ง C และ T แสดงว่ามีการตั้งครรภ์เกิดขึ้น แต่หากผู้ตรวจพบว่า ตรวจครรภ์ 2 ขีดจางมากๆ ก็อาจสงสัยว่าผลที่ได้นั้นแม่นยำหรือไม่ และจำเป็นต้องตรวจซ้ำไหม ปกติแล้ว ที่ตรวจครรภ์ด้วยตัวเองที่หาซื้อได้ทั่วไปตามร้านขายยาจะให้ผลที่แม่นยำถึง 97-99% เมื่อใช้อย่างถูกวิธี หากมีแถบสีแดงขึ้น 2 ขีด ไม่ว่าแถบจะชัดเจนหรือจางกว่าปกติ ก็แสดงว่าผู้ตรวจกำลังตั้งครรภ์ แต่หากต้องการยืนยันผลการตั้งครรภ์ที่แน่ชัดที่สุด ควรไปสถานพยาบาลเพื่อรับการตรวจปัสสาวะหรือตรวจเลือดโดยบุคลากรทางการแพทย์ต่อไป
[embed-health-tool-due-date]
วิธีอ่านผลตรวจการตรวจครรภ์ด้วยที่ตรวจครรภ์
ที่ตรวจการตั้งครรภ์ทำงานด้วยการตรวจจับฮอร์โมนเอชซีจี (hCG หรือ Human Chorionic Gonadotropin) ในปัสสาวะ ฮอร์โมนนี้ผลิตมาจากเซลล์ของรกหลังตัวอ่อนฝังตัวเข้ากับผนังมดลูกเรียบร้อยแล้ว บนแผ่นทดสอบหรือแท่งทดสอบปัสสาวะของที่ตรวจครรภ์จะแสดงผลเป็นแถบสีแดงทั้งหมด 2 ขีด ได้แก่ แถบสีแดงที่อยู่ตรงกับตัวอักษร C (Control Line) และแถบสีแดงที่อยู่ตรงกับตัวอักษร T (Test Line)
- ที่ตรวจครรภ์ขึ้น 1 ขีด เป็นแถบสีแดงตรงกับตัวอักษร C แสดงว่า ไม่ตั้งครรภ์ แต่ผลลัพธ์ก็อาจคาดเคลื่อนได้จากปัจจัยบางประการ เช่น ตรวจการตั้งครรภ์ในอายุครรภ์ที่อ่อนเกินไปจนระดับฮอร์โมนการตั้งครรภ์ยังไม่สูงพอที่จะตรวจพบในปัสสาวะ แต่หากที่ตรวจครรภ์ขึ้น 1 ขีดที่ตัวอักษร T หรือ ไม่ขึ้นเลย แสดงว่าที่ตรวจครรภ์มีปัญหาหรือหมดอายุ จะไม่สามารถแปลผลได้
- ที่ตรวจครรภ์ขึ้น 2 ขีด เป็นแถบสีแดงตรงกับตัวอักษร C และตัวอักษร T แสดงว่า ตั้งครรภ์ แต่ผลลัพธ์ก็อาจคาดเคลื่อนได้จากปัจจัยบางประการ เช่น ที่รองปัสสาวะในชุดตรวจมีการปนเปื้อน ที่ตรวจครรภ์ชำรุดเนื่องจากสัมผัสความร้อนหรือความชื้น หรือชุดตรวจถูกใช้งานไปแล้ว นอกจากนี้ หากเพิ่งเกิดภาวะแท้งไปก็อาจทำให้ยังสามารถตรวจจับฮอร์โมนเอชซีจีที่หลงเหลืออยู่ได้เช่นกัน
ตรวจครรภ์ 2 ขีดจางมากๆ เกิดจากอะไร
ตรวจครรภ์ 2 ขีดจางมากๆ อาจเกิดได้จากสาเหตุต่อไปนี้
- ตรวจครรภ์เร็วเกินไป ฮอร์โมนเอชซีจีในร่างกายจะเพิ่มระดับขึ้นเรื่อย ๆ ตามอายุครรภ์ที่มากขึ้น ในช่วงเริ่มต้นของการตั้งครรภ์ ระดับฮอร์โมนเอชซีจีในร่างกายจะยังน้อยอยู่ จึงอาจเกิดแถบสีแดงตรงตัวอักษร T ที่จางกว่าปกติหรือจางกว่าแถบตรงตัวอักษร C ที่อยู่ด้านบน ดังนั้น ควรตรวจครรภ์หลังจากประจำเดือนขาดประมาณ 1 สัปดาห์ เพราะหากประจำเดือนขาดเนื่องจากตั้งครรภ์ ช่วงนี้จะมีฮอร์โมนเอชซีจีมากพอให้ตรวจจับได้แล้ว และอาจทำให้ที่ตรวจครรภ์ขึ้น 2 ขีดชัดเจน
- ปัสสาวะเจือจาง ที่ตรวจครรภ์จะให้ผลลัพธ์แม่นยำที่สุดเมื่อตรวจในช่วงเช้าหลังตื่นนอน เพราะเป็นช่วงที่ปัสสาวะเข้มข้นและมีปริมาณฮอร์โมนเอชซีจีมากที่สุด การตรวจครรภ์ในช่วงเวลาอื่นของวันอาจทำให้ระดับฮอร์โมนเอชซีจีเจือจางจากการดื่มน้ำระหว่างวันหรือการขับถ่าย และทำให้ ที่ตรวจครรภ์ขึ้น 2 ขีดจางมากๆ ได้ แต่หากสะดวกตรวจครรภ์ในช่วงเวลาอื่นที่ไม่ใช่ช่วงเช้า ควรงดปัสสาวะอย่างน้อย 4 ชั่วโมงก่อนตรวจ
- คุณภาพของที่ตรวจครรภ์ หากที่ตรวจครรภ์ที่ใช้ขึ้น 2 ขีดจางมากๆ อาจแสดงว่าเป็นการตั้งครรภ์ในระยะเริ่มต้นมาก ๆ มักเกิดขึ้นกับที่ตรวจครรภ์ที่มีความไวต่อฮอร์โมนเอชซีจีสูง โดยทั่วไป ที่ตรวจครรภ์แต่ละยี่ห้อจะมีความไวต่อฮอร์โมนเอชซีจีแตกต่างกัน จึงควรสังเกตว่าที่ตรวจครรภ์มีความไวต่อระดับฮอร์โมนเอชซีจีมากน้อยแค่ไหนก่อนซื้อมาใช้ทุกครั้ง นอกจากนี้ หากที่ตรวจครรภ์เสื่อมสภาพหรือหมดอายุก็อาจทำให้ผลตรวจออกมาคลาดเคลื่อนหรือขึ้น 2 ขีดจางมากๆ ได้เช่นกัน จึงควรตรวจสอบวันหมดอายุก่อนใช้งานทุกครั้ง
- ตรวจครรภ์ไม่ถูกวิธี ก่อนใช้ที่ตรวจครรภ์ ผู้ใช้ควรอ่านคำแนะนำในการใช้งานอย่างละเอียด เพื่อให้ใช้งานได้ถูกวิธีและได้ผลลัพธ์ที่ถูกต้องที่สุด โดยทั่วไป ที่ตรวจครรภ์จะแสดงผลลัพธ์ให้เห็นหลังจุ่มหรือหยดปัสสาวะลงบนแถบทดสอบประมาณ 3-5 นาที ในบางกรณี ที่ตรวจครรภ์อาจไม่มีขีดขึ้นตรงตำแหน่ง T ในตอนแรก แต่เมื่อทิ้งไว้หลายชั่วโมงแล้วกลับมาดูใหม่ อาจพบรอยระเหยของตัวอย่างปัสสาวะ (Evaporation line) ขึ้นจาง ๆ กลายเป็น 2 ขีดได้ ซึ่งถือเป็นผลตรวจที่ไม่สามารถใช้งานได้และอาจไม่ได้หมายความว่ากำลังตั้งครรภ์ จึงควรตรวจครรภ์ใหม่อีกครั้งอย่างถูกวิธีเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่แม่นยำขึ้น และมีความจำเป็นต้องแปลผลตามช่วงระยะเวลาที่กำหนดของชุดตรวจแต่ละยี่ห้อเท่านั้น
- สูญเสียตัวอ่อนในระยะแรก ในบางกรณี การตรวจครรภ์ 2 ขีดจางมากๆ อาจหมายความว่า มีการปฏิสนธิและตัวอ่อนฝังตัวเข้ากับผนังมดลูกแล้ว ทำให้เซลล์รกผลิตฮอร์โมนเอชซีจีออกมา แต่เกิดการสูญเสียตัวอ่อนในระยะแรกในภายหลัง เช่น ภาวะตั้งครรภ์ที่ตัวอ่อนไม่ฝังตัวหรือฝังตัวผิดปกติ ภาวะท้องลม ภาวะท้องนอกมดลูก การแท้ง ทำให้ระดับฮอร์โมนเอชซีจีน้อยลงและแสดงค่าเป็นเพียงขีดจางมากๆ
ตรวจครรภ์ 2 ขีดจางมากๆ จำเป็นต้องตรวจซ้ำหรือไม่
โดยทั่วไปแล้ว การทดสอบการตั้งครรภ์ด้วยที่ตรวจครรภ์จะให้ผลที่แม่นยำที่สุดเมื่อใช้หลังจากประจำเดือนขาดประมาณ 1 สัปดาห์ แม้จะตรวจครรภ์ 2 ขีดจางมากๆ ไม่ได้ขึ้น 2 ขีดชัดเจน ก็ยังถือว่าที่ตรวจครรภ์สามารถจับตรวจระดับฮอร์โมนเอชซีจีได้ หมายความว่า มีการตั้งครรภ์เกิดขึ้นแล้ว
ทั้งนี้ เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่แม่นยำขึ้น สามารถใช้ที่ตรวจครรภ์อีกครั้งในวันถัดไปหรือรออีก 7 วัน หรือไปตรวจการตั้งครรภ์ที่สถานพยาบาลโดยเร็วที่สุด เพราะยิ่งทราบผลการตั้งครรภ์ได้เร็วเท่าไหร่ ก็จะยิ่งวางแผนในการดูแลสุขภาพได้เร็วขึ้นเท่านั้น
หากทราบผลแน่ชัดว่าตั้งครรภ์ ควรไปฝากครรภ์ทันที เพื่อให้ได้รับการตรวจสุขภาพและติดตามพัฒนาการในการตั้งครรภ์ได้ตลอดอายุครรภ์ โดยทั่วไป คุณหมอซักประวัติสุขภาพและตรวจหาความผิดปกติที่อาจเกิดขึ้นระหว่างตั้งครรภ์ หากคุณแม่มีภาวะสุขภาพที่ต้องดูแลใกล้ชิดเป็นพิเศษ เช่น ภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ ภาวะแท้งคุกคาม ภาวะรกเกาะต่ำ คุณหมอจะได้สามารถวางแผนการรักษาและแนะนำการดูแลตัวเองให้กับคุณแม่ได้อย่างเหมาะสม อีกทั้งการฝากครรภ์ยังช่วยให้คุณหมอสามารถติดตามพัฒนาการของทารกในครรภ์ได้ หากพบความผิดปกติจะได้รักษาได้ตั้งแต่เนิ่น ๆ ทั้งยังอาจช่วยป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อนระหว่างตั้งครรภ์ได้ด้วย คุณแม่จึงควรไปพบคุณหมอตามนัดตรวจครรภ์ทุกครั้ง และปฏิบัติตามคำแนะนำในการดูแลสุขภาพของคุณหมออย่างเคร่งครัด
หากผู้ตั้งครรภ์ไม่ประสงค์จะตั้งครรภ์ต่อไป สามารถติดต่อหน่วยงานรัฐบาลเพื่อรับคำปรึกษาได้ที่สายด่วน 1663 ซึ่งเป็นสายด่วนปรึกษาเอดส์และท้องไม่พร้อม โดยจะให้บริการตั้งแต่ 09.00-21.00 น. (ทุกวัน)
