ลูกตัวเหลือง เป็นภาวะสุขภาพที่เกิดขึ้นในทารกแรกเกิดหลังคลอด โดยส่วนใหญ่ร่างกายของทารกจะขับสารเหลืองออกมาทางของเสีย (ทางอุจจาระและปัสสาวะ) และภาวะตัวเหลืองจะหายไปเองเพียงไม่กี่วันหลังคลอด แต่ทั้งนี้ คุณพ่อคุณแม่อาจศึกษาวิธีดูแลทารกตัวเหลืองแบบง่าย ๆ และนำไปปฏิบัติร่วมกับคำแนะนำของคุณหมอ
[embed-health-tool-vaccination-tool]
ลูกตัวเหลือง เกิดจากอะไร
เป็นเรื่องปกติที่ทารกแรกเกิดมักมีผิวสีเหลือง เนื่องจากการทำงานของตับในทารกแรกเกิดส่วนใหญ่ยังไม่สามารถกำจัดสารบิลิรูบินในเลือด (Hyperbilirubinemia) ได้อย่างสมบูรณ์ จึงส่งผลให้ทารกมีสีผิวสีเหลืองได้นั่นเอง แต่บางกรณีหากพบว่าสีผิวของทารกยังคงมีภาวะตัวเหลืองใน 3 สัปดาห์ ก็อาจเป็นไปได้ว่าทารกอาจเสี่ยงเป็นโรคดีซ่าน
จะทราบได้อย่างไรว่าทารกตัวน้อยเป็นโรคดีซ่านหรือไม่ อาจสังเกตได้จาก สีผิวของทารกที่มีสีเหลือง ปัสสาวะสีเหลืองเข้ม และไม่รับประทานอาหาร หรือกินนมได้น้อย ซึ่งหากสังเกตพบอาการเหล่านี้ ต้องเข้ารับการตรวจจากคุณหมอด้านกุมารเวชศาสตร์ในทันที เพื่อป้องกันอาการแทรกซ้อนขั้นรุนแรง
วิธีดูแลลูกตัวเหลืองที่บ้านแบบง่าย ๆ
หลังคลอด หากคุณหมออนุญาตให้คุณพ่อคุณแม่พาลูกรักกลับบ้านได้ โดยที่ทารกยังคงมีสีผิวสีเหลือง การดูแลลูกรักที่เหมาะสมที่สุด และเป็นวิธีที่ทำได้ง่าย ๆ คือปฏิบัติดังนี้
- ดูแลให้ทารกกินนมแม่ 8-12 ครั้งต่อวัน (คือ ให้นมทุก 2-3 ชม.) ในช่วง 3 วันแรกเกิด
- กรณีที่ทารกกินนมผงควรให้นมสูตรธรรมดา 1-2 ออนซ์ หรือ 30-60 มิลลิลิตร ทุก 2-3 ชั่วโมงในสัปดาห์แรก
- สังเกตอาการและสีผิวอย่างใกล้ชิด พร้อมจดบันทึกไว้เป็นข้อมูล เผื่อเกิดเหตุการณ์ฉุกเฉินจะได้นำไปแจ้งให้คุณหมอทราบ
- สังเกตสีอุจจาระ หากเป็นสีเหลืองแปลว่าร่างกายขับสารเหลืองออกมาได้ดี
อาการลูกตัวเหลืองแบบไหนที่ควรเข้าพบคุณหมอ
โดยปกติทารกที่มีผิวสีเหลือง จะค่อย ๆ เลือนหายเป็นสีผิวปกติได้เองในช่วง 3-7 วัน หลังจากคลอด เมื่อกลับบ้าน หากภายใน 1-2 วันแรกหลังกลับจากโรงพยาบาลพบว่าทารกมีอาการ ดังต่อไปนี้ ผู้ปกครองอาจต้องพาทารกเข้าพบคุณหมออีกครั้งให้เร็วที่สุด และแจ้งอาการให้คุณหมอทราบเบื้องต้นก่อนเริ่มการวินิจฉัย
- ทารกร้องไห้เสียงดังอย่างรุนแรง และต่อเนื่องอย่างยาวนาน ปลอบไม่หยุด
- ศีรษะทารก คอ และส้นเท้ามีการงอไปด้านหลัง โค้งเสมือนคันธนู
- ร่างกายทารกเกร็งแข็ง
- ดวงตาทารกเคลื่อนที่ไปมาแบบแปลก ๆ
- สีผิวทารกมีสีเหลืองเข้มขึ้น ชัดเจนมากขึ้นกว่าเดิม ไม่ว่าจะเป็นลำตัว หน้าอก ขา แขน ดวงตา
- ดูดนมน้อยลง (ไม่อยากอาหาร)
- หลับนานกว่าปกติ
- ตัวอ่อน หรือซึม
การที่ลูกตัวเหลืองย่อมเป็นเรื่องปกติที่จะเกิดขึ้นได้บ่อยในช่วงแรกเกิด แต่หากมีอาการข้างต้นร่วมด้วย นั่นอาจเป็นสัญญาณเตือนว่าลูกน้อยกำลังเสี่ยงเป็นโรคดีซ่าน ซึ่งจำเป็นอย่างมากที่ต้องให้คุณหมอเร่งรักษาด้วยเทคนิคที่เหมาะสม เช่น การบำบัดด้วยแสง การถ่ายเลือด การให้ยาผ่านทางหลอดเลือดดำ เป็นต้น
