หนวด หมายถึง ขนบนใบหน้าที่ขึ้นบริเวณใต้จมูกและเหนือริมฝีปาก โดยผู้ชายมักมีหนวดขึ้นเห็นเด่นชัดมากกว่าผู้หญิง เนื่องจากมีระดับฮอร์โมนเพศแอนโดรเจน (Androgen) สูงกว่า ทั้งนี้ หากต้องการไว้หนวดให้ยาวกว่าปกติอาจเป็นปัจจัยที่ทำให้เป็นสิวได้ง่ายหรือมีรังแคบริเวณใบหน้า นอกจากนั้น หากไม่ดูแลรักษาความสะอาดหนวดอยู่เสมอ อาจทำให้เป็นที่อยู่อาศัยของเหาหรือโลนได้ และอาจทำให้ใบหน้าคัน อักเสบ หรือระคายเคือง
[embed-health-tool-bmi]
ทำไมผู้ชายมีหนวดมากกว่าผู้หญิง
ผู้ชายมีขนบนใบหน้ามากกว่าผู้หญิง เนื่องจากมีฮอร์โมนเพศแอนโดรเจนในร่างกายสูงกว่า
ทั้งนี้ แอนโดรเจนเป็นฮอร์โมนที่เพิ่มขึ้นในช่วงวัยรุ่น เพื่อทำให้ร่างกายเติบโตเป็นผู้ใหญ่และมีขนดกหนาขึ้นตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย เช่น ใบหน้า หน้าอก รักแร้ หัวหน่าว
ปัญหาผิวหนังที่อาจพบได้เมื่อไว้ หนวด
การไว้หนวดอาจเป็นสาเหตุของปัญหาผิวหนังดังต่อไปนี้
- สิว ผู้ที่ไว้หนวดอาจมีโอกาสเป็นสิวมากกว่าคนทั่วไป เพราะหนวดอาจขังน้ำมันจากต่อมใต้ผิวหนัง เซลล์ผิวหนังที่ตายแล้ว หรือแบคทีเรียไว้บนใบหน้า ส่งผลให้รูขุมขนมีแนวโน้มอุดตันหรือติดเชื้อจนเป็นสิวได้
- รังแค การไว้หนวดอาจเพิ่มความเสี่ยงการติดเชื้อรามาลาสซีเซีย (Malassezia) ที่อาศัยบนผิวหนัง หากติดเชื้อจะทำให้ผิวหนังแดง คัน และลอกเป็นขุยหรือเป็นรังแค
- ขนคุด การโกนหนวดชิดผิวหนังเกินไป หรือโกนย้อนแนวเส้นขน เป็นปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดขนคุด หรือขนที่งอกไม่พ้นผิวหนังจนกลายเป็นตุ่มคล้ายสิวบนใบหน้า อย่างไรก็ตาม การโกนหนวดหลังอาบน้ำ หรือในขณะที่เส้นขนยังชุ่มน้ำอยู่ อาจช่วยป้องกันการเกิดขนคุดได้
- ผิวหนังระคายเคือง การโกนหนวดด้วยใบมีดที่ทื่ออาจเป็นสาเหตุให้ผิวหนังระคายเคืองได้ นอกจากนั้น น้ำหอมและสารเคมีอย่างแอลกอฮอล์ในครีมโกนหนวด อาจทำให้ผิวหนังคัน ระคายเคือง หรือแสบได้เช่นกัน
- เหาและโลน เส้นขนบนใบหน้าอย่างหนวดอาจเป็นที่อยู่ของเหาหรือโลนได้ โดยทั้งเหาและโลนดูดเลือดมนุษย์เป็นอาหาร และเป็นสาเหตุของอาการคันหรือระคายเคืองบริเวณใบหน้า
ขั้นตอนการโกนหนวด
การโกนหนวดที่เหมาะสม มีขั้นตอนดังต่อไปนี้
- ชะโลมหนวดให้เปียกด้วยน้ำอุ่นเพื่อช่วยให้โกนง่ายขึ้น
- ทาครีมหรือเจลโกนหนวดรอบ ๆ ผิวหนังบนริมฝีปาก
- ระหว่างโกนควรตั้งใบมีดประมาณ 45 องศา และโกนเบา ๆ เป็นจังหวะ โดยใช้แรงกดให้น้อยที่สุด เพื่อป้องกันการเกิดแผลหรือเป็นผื่นแดงหลังโกนหนวดได้
- ล้างใบมีดสม่ำเสมอระหว่างโกนหนวด หลังโกนหนวดเสร็จแล้ว ให้ล้างหน้าด้วยน้ำสะอาด
คำแนะนำในการดูแลหนวด
วิธีดูแลหนวดให้สุขภาพดีและน่ามองมีดังต่อไปนี้
- ทำความสะอาดหนวดสัปดาห์ละ 2-3 ครั้ง หากทำความสะอาดบ่อยเกินไปอาจทำให้ผิวแห้ง คัน หรือระคายเคืองได้
- ตัดแต่งหนวดให้ได้รูปทรงสม่ำเสมอ
- หลีกเลี่ยงการใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงหนวดอย่างน้ำมันหรือขี้ผึ้งมากเกินไป เพราะอาจเป็นสาเหตุให้รูขุมขนอุดตันจนเป็นสิวได้
- งดสูบบุหรี่ เพราะสารเคมีในบุหรี่อาจทำให้เลือดไหลเวียนมาหล่อเลี้ยงใบหน้าได้น้อยลง และอาจเป็นสาเหตุให้เส้นขนบนใบหน้าร่วงมากผิดปกติ
