ผมหงอก คือเส้นผมสีขาวที่งอกออกมา แทนที่สีผมธรรมชาติ มักพบได้ในช่วงวัยสูงอายุ แต่บางคนก็อาจมีอาการผมหงอกได้ตั้งแต่ยังอายุน้อย ผมหงอกเกิดจาก การที่เซลล์เม็ดสีผมลดลง ซึ่งอาจเป็นผลมาจากปัจจัยต่าง ๆ ทั้งอายุที่มากขึ้น กรรมพันธุ์ พฤติกรรม และอาการเจ็บป่วย ซึ่งการดูแลสุขภาพเส้นผมอย่างเหมาะสมอาจช่วยป้องกันหรือชะลอการเกิดผมหงอกได้
[embed-health-tool-heart-rate]
ผมหงอกเกิดจาก อะไร
เส้นผมของคนจะประกอบด้วยเซลล์ 2 ชนิดที่สำคัญ ได้แก่
- เซลล์ที่สร้างเนื้อผมเป็นโปรตีน
- เซลล์ที่สร้างเม็ดสีเรียกว่า เมลาโนไซต์ (Melanocyte) ซึ่งรากผมจะสร้างขึ้นมา ทำให้สีผมแต่ละคนแตกต่างกันไป
เซลล์เมลาโนไซต์สร้างเม็ดสี เรียกว่า เมลานิน (melanin) สีตามธรรมชาติของเส้นผมขึ้นอยู่กับ การกระจายตัว ชนิด และปริมาณเม็ดสี คนที่มีมีเม็ดสีจำนวนมากและเข้มข้นมาก จะทำให้มีเส้นผมที่สีเข้ม ขึ้นอยู่กับกรรมพันธุ์ เชื้อชาติ แต่ระดับเม็ดสีของเส้นผมก็ยังปรับเปลี่ยนได้ตามสุขภาพร่างกายอีกด้วย
ผมหงอกเกิดจาก อะไร
เส้นผมที่เปลี่ยนจากสีตามธรรมชาติ กลายเป็นสีเทาหรือสีขาว สาเหตุสำคัญเกิดจากอายุ กรรมพันธุ์ เมื่อายุมากขึ้นการทำงานของเซลล์เมลาโนไซต์จะชะลอลง เม็ดสีที่เส้นผมจะลดลง เกิดจากการที่รากผมไม่สร้างเม็ดสี จนกลายเป็นเส้นผมสีขาวหรือเทาเงินเมื่อโดนแสง
ปัจจัยที่ทำให้เกิดผมหงอก
อายุ
โดยทั่วไปทารกจะมีสีผมที่อ่อนกว่าช่วงวัยอื่น แล้วจะค่อย ๆ มีสีผมเข้มขึ้นจนถึงวัยเจริญพันธุ์ เมื่ออายุเพิ่มมากขึ้นเส้นผมจะค่อย ๆ เปลี่ยนเป็นสีเทา สีดอกเลา ผมสีขาวหรือผมหงอก ปกติแล้วเมื่ออายุ 30 ปี เส้นผมจะหงอกขาวเพิ่มขึ้นประมาณ 10-20% ในทุก ๆ 10 ปี
สาเหตุทางการแพทย์
- โรคภูมิคุ้มกันบกพร่อง ทำให้เส้นผมด่างขาวเป็นกลุ่ม ๆ
- โรคโลหิตจางหรือซีด เกิดเส้นผมขาวหรือผมหงอกได้เร็ว เพราะรากผมขาดเลือดไปหล่อเลี้ยงอย่างเพียงพอ
- ร่างกายขาดสารอาหาร มีผลให้เส้นผมไม่แข็งแรง ผมเส้นบางและเบา สีผมอ่อนและขาวไวกว่าอายุ
- เส้นผมธรรมชาติอาจเปลี่ยนเป็นน้ำตาลแดงคล้ายกากมะพร้าว เนื่องจากรากผมไม่สามารถผลิตเม็ดสีได้ปกติ
- ผู้ที่มีอายุระหว่าง 50-70 ปี พบเส้นผมขาว แต่ขนคิ้วดำนั้น ข้อสังเกตทางการแพทย์พบว่า มีสถิติเป็นโรคเบาหวานร่วมด้วย
พฤติกรรม การใช้ชีวิต และสาเหตุอื่น
- ผู้ที่สูบบุหรี่มีแนวโน้มอาจเกิดผมขาวเร็วกว่าคนไม่สูบบุหรี่
- สีผมเปลี่ยนแปลงไป เมื่อร่างกายมีอาการอักเสบและกินยาบางชนิดร่วมด้วย
- ผู้ที่ประสบกับเหตุการณ์ร้ายแรง ตกใจหรือเสียใจอย่างรุนแรง อาจทำให้ากผมชะงักการเจริญเติบโตชั่วคราว อาจเกิดผมหงอกได้อย่างรวดเร็ว
- ทำงานหนัก พักผ่อนน้อย ไม่รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ทำให้การเจริญเติบโตของรากผมไม่แข็งแรง
การเกิดผมหงอกหรือผมขาว จึงไม่ใช่แค่เรื่องของอายุที่สูงวัยมากขึ้นเท่านั้น แต่ยังสามารถเกิดได้กับเด็ก ๆ ด้วย ในบางกรณีจะเกิดผมสีขาวตั้งแต่กำเนิดจากพันธุกรรมได้ เพราะสาเหตุสำคัญคือ รากผมไม่สร้างเม็ดสีให้เส้นผม ผมจึงไม่มีสี ส่วนเส้นผมสีเทายังอาจเกิดได้จากโรคต่อมไทรอยด์ หรือผู้ที่ร่างกายขาดวิตามินบี 12
สารอาหารสำคัญที่ช่วยบำรุงเส้นผม
- การขาดสารอาหารบางชนิดก็มีผลทำให้ผมหงอกเช่นกัน หากร่างกายได้รับสารอาหารครบถ้วนและแข็งแรง จึงอาจช่วยให้สภาพเส้นผมกลับมาดีได้เช่นเดิม ตัวอย่างสารอาหารที่สำคัญ เช่น
- วิตามินเอ พบมากในผักใบเขียวเข้ม ผลไม้สีส้มและสีหลือง
- วิตามินบี พบในผักใบเขียว มะเขือเทศ กล้วย โยเกิร์ต และธัญพืช
- โปรตีน จากเนื้อสัตว์ ไข่ และเต้าหู้
- แร่ธาตุต่าง ๆ เช่น เหล็ก สังกะสี และทองแดง
สำหรับการถอนผมหงอกนั้น ไม่มีผลทำให้ผมหงอกเพิ่มขึ้น แต่อาจเกิดการอักเสบที่หนังศีรษะและรากผมได้ ทำให้ผมบาง ไม่งอกขึ้นมาใหม่ กรณีที่ผมหงอกอาจใช้การเล็มผม หรือย้อมสีผม สามารถช่วยปกปิดผมหงอกได้
