ผิวด่างขาว เป็นปัญหาผิวหนังที่มีจุดด่างขาวไม่สม่ำเสมอ เกิดจากการขาดเมลานิน (Melanin) ซึ่งเป็นเม็ดสีในผิวหนัง สามารถเกิดขึ้นได้บนผิวหนังทุกส่วนของร่างกาย แต่อาจพบได้บ่อยบนใบหน้า คอ มือ และตามรอยพับของผิวหนัง ส่งผลให้ผิวหนังบอบบาง อ่อนแอ และอาจก่อให้เกิดปัญหาแทรกซ้อน เช่น ปัญหาการได้ยิน ปัญหาสายตา ปัญหาผิว รวมถึงอาจทำให้เสียความมั่นใจ ดังนั้น การรักษาและการดูแลตัวเองจึงอาจช่วยบรรเทาอาการที่เกิดขึ้น และปกป้องผิวให้สุขภาพดีขึ้น
ผิวด่างขาว เกิดจากอะไร
ผิวด่างขาว เกิดจากความผิดปกติของเซลล์เมลาโนไซต์ (Melanocytes) ซึ่งมีหน้าที่ทำให้ผิวหนังมีสีโดนทำลาย ให้ตายลงหรือหยุดการสร้างเม็ดสีเมลานิน ที่เป็นเม็ดสีผิวตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย เช่น ผิว ผม ดวงตา ส่งผลให้ผิวหนังบางส่วนขาวกว่าปกติเนื่องจากไม่มีเม็ดสีอยู่ ซึ่งปัญหาผิวด่างขาวอาจยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่นอน แต่อาจถูกกระตุ้นได้จากความผิดปกติเหล่านี้
- ความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกัน ที่ทำลายเซลล์ในร่างกาย ทำให้เกิดความผิดปกติของเม็ดสีผิว
- พันธุกรรม หากคนในครอบครัวมีปัญหาผิวด่างขาว ก็อาจมีความเสี่ยงที่จะเกิดปัญหาผิวด่างขาวได้เช่นกัน
- สภาพแวดล้อมเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดความผิดปกติ เช่น การถูกแดดเผาอย่างรุนแรง ความเครียดเรื้อรัง การบาดเจ็บที่ผิวหนังอย่างรุนแรง
ปัญหาแทรกซ้อนของผิวด่างขาว
ปัญหาผิวด่างขาวอาจก่อให้เกิดปัญหาแทรกซ้อนทางผิวหนังอื่น ๆ ดังนี้
- ผิวอ่อนแอ เนื่องจากผิวบางส่วนขาดเม็ดสีเมลานินที่มีหน้าที่ในการปกป้องผิวจากการทำร้ายของแสงแดด จึงอาจทำให้ผิวเสื่อมสภาพและอ่อนแอได้ง่าย
- เกิดปัญหาผิวได้ง่าย เช่น ผิวแห้งกร้าน ผิวแตก ลอก คัน รวมถึงอาจมีความเสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็งผิวหนัง
- ปัญหาสายตา เช่น ภาวะม่านตาอักเสบ เนื่องจากความผิดปกติของเม็ดสีผิวในดวงตา อาจส่งผลต่อการมองเห็นและอาจทำให้การผลิตน้ำตามีความผิดปกติ ซึ่งอาจทำให้สูญเสียการมองเห็นได้
- สูญเสียการได้ยินบางส่วน เนื่องจากหูชั้นในประกอบด้วยเซลล์เมลาโนไซต์ ที่มีหน้าที่ทำให้ผิวหนังในส่วนต่าง ๆ ของร่างกายมีสี หากระบบภูมิคุ้มกันทำงานผิดปกติและเข้าโจมตีเซลล์เมลาโนไซต์ในหู อาจทำให้สูญเสียการได้ยินได้
- ทำให้เสียความมั่นใจ เนื่องจากผิวด่างขาวทำให้สภาพผิวดูไม่สม่ำเสมอ โดยเฉพาะหากผิวด่างขาวเกิดขึ้นบริเวณใบหน้า อาจทำให้เสียความมั่นใจได้
- โรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง (Autoimmune Disease) ผู้ที่มีปัญหาผิวด่างขาวบางคนอาจเป็นโรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง เนื่องจากความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกันที่ก่อให้เกิดโรค
การรักษาและการดูแลตัวเอง
การรักษาสำหรับผู้ที่มีปัญหาผิวด่าวขาวอาจทำได้ ดังนี้
- รักษาด้วยยา เช่น ยาควบคุมการอักเสบ ยารักษาระบบภูมิคุ้มกัน อาจช่วยรักษาการอักเสบของผิวหนัง และช่วยกดการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันที่ผิดปกติ และอาจช่วยลดการพัฒนาของผิวด่างขาวได้
- รักษาด้วยการบำบัด เช่น การบำบัดด้วยแสง การขจัดสีผิว (Depigmentation) การรักษาด้วยสารซอราเลน (Psoralen) ร่วมกับการฉายแสง ซึ่งเป็นวิธีที่อาจช่วยลดเลือนความไม่สม่ำเสมอของผิว และอาจช่วยหยุดหรือชะลอการลุกลามของปัญหาผิวด่างขาว
- การผ่าตัด เช่น การปลูกถ่ายผิวหนัง เป็นวิธีการปลูกถ่ายผิวหนังหรือเซลล์ผิวปกติมายังบริเวณที่มีปัญหาผิวด่างขาว อาจช่วยให้ผิวบริเวณนั้นเริ่มมีการสร้างเซลล์เม็ดสีผิวได้ตามปกติ
การดูแลตัวเองเพื่อป้องกันการกระจายของปัญหาผิวด่างขาว อาจทำได้ดังนี้
- การปกป้องผิวจากรังสียูวี ด้วยการใช้ครีมกันแดดที่มี SPF 50 ขึ้นไป แม้จะไม่ออกแดด เพื่อปกป้องผิวที่อ่อนแอจากการทำร้ายของรังสียูวี และควรทาซ้ำทุก ๆ 2 ชั่วโมง หรือบ่อยกว่านั้น เพื่อการปกป้องที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น นอกจากนี้ ควรใส่หมวกปีกกว้าง เสื้อและกางเกงขายาว เพื่อช่วยปกป้องผิวเพิ่มเติมด้วย
- ไม่ควรสัก เนื่องจากการสักอาจทำให้ผิวเกิดความเสียหาย ซึ่งอาจทำให้ปัญหาผิวด่างขาวเกิดขึ้นใหม่หรือรุนแรงขึ้นกว่าเดิม
- การปกปิดผิวที่มีปัญหาผิวด่างขาวด้วยเครื่องสำอาง อาจช่วยเสริมความมั่นใจได้ โดยเฉพาะผิวบริเวณใบหน้า
[embed-health-tool-heart-rate]