อาการหน้าบวมเกิดขึ้นได้โดยเฉพาะหลังตื่นนอน เนื่องจากร่างกายกักเก็บของเหลวไว้ตลอดทั้งคืน ทั้งนี้ วิธีลดหน้าบวม อาจทำได้ง่าย ๆ ด้วยตัวเอง เช่น จำกัดการบริโภคแอลกอฮอล์ ล้างหน้าด้วยน้ำเย็นหรือประคบเย็น ออกกำลังกายเพื่อกระตุ้นการไหลเวียนโลหิต แต่หากใบหน้าบวมจากภาวะสุขภาพหรือสงสัยว่าเป็นอาการของโรค ควรไปพบคุณหมอเพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาอย่างถูกวิธี
[embed-health-tool-bmi]
หน้าบวม เกิดจากอะไร
โดยทั่วไป อาการหน้าบวม มักเกิดจากร่างกายกักเก็บของเหลวไว้ในปริมาณมาก ซึ่งอาจเกิดได้จากปัจจัยต่าง ๆ เช่น
- การนอนหลับ หลังตื่นนอน อาจสังเกตได้ว่าใบหน้ามีอาการบวมมากกว่าปกติ ซึ่งเกิดจากการนอนราบที่ทำให้ของเหลวไหลมาสะสมบริเวณใบหน้า มักเห็นได้ชัดเจนยิ่งขึ้นหากนอนน้อยหรือมากกว่าปกติ นอกจากนี้ ท่าทางการนอนก็อาจทำให้เกิดกักเก็บน้ำเพิ่มมากขึ้น เช่น ท่านอนคว่ำหน้า ซึ่งอาจทำให้อาการหน้าบวมแย่ลงได้
- เครื่องสำอาง การไม่ลบเครื่องสำอางบนใบหน้าก่อนเข้านอนหรือลบไม่สะอาด อาจทำให้ผิวระคายเคืองจนเกิดผื่นแพ้สัมผัสที่อาจทำให้เกิดรอยแดง ผดผื่น รวมไปถึงใบหน้าและรอบดวงตาบวมได้เช่นกัน
- อาหาร อาหารที่มีโซเดียมสูง เช่น อาหารฟาสต์ฟู้ด อาหารที่มีเกลือผสมในปริมาณสูง อาหารแปรรูป อาหารหมักดอง อาจส่งผลให้หน้าบวมได้ เนื่องจากโซเดียมทำให้ร่างกายเก็บกักน้ำมากขึ้นตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย รวมไปถึงบริเวณใบหน้า
- แอลกอฮอล์ การบริโภคแอลกอฮอล์ เช่น เบียร์ เหล้า จะทำให้ร่างกายขาดน้ำ ผิวหนังและอวัยวะต่าง ๆ จะพยายามกักเก็บน้ำเอาไว้ให้มากที่สุด ส่งผลให้เกิดอาการตัวบวมและหน้าบวม ทั้งยังอาจทำให้ดวงตาแดงก่ำ ตาแห้ง ผิวแห้ง อีกด้วย
- ยารักษาโรค อาการหน้าบวมอาจเป็นผลข้างเคียงจากการใช้ยาบางชนิด เช่น แอสไพริน เพนิซิลลิน (Penicillin) ซัลฟา (Sulfa) กลูโคคอร์ติคอยด์ (Glucocorticoid)
นอกจากนี้ อาการหน้าบวมยังอาจเกิดได้จากภาวะสุขภาพบางประการ เช่น
- ประจำเดือน
- การสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้ เช่น ฝุ่น ควัน ละอองเกสรดอกไม้
- โรคไซนัสอักเสบ
- โรคกุ้งยิงตา (ที่มีอาการบวมรอบดวงตา)
- ภาวะพร่องฮอร์โมนไทรอยด์ (Hypothyroidism)
- กลุ่มอาการคุชชิง (Cushing Syndrome)
- ภาวะครรภ์เป็นพิษ
- เนื้อเยื่อเซลล์อักเสบ
- การขาดสารอาหารอย่างรุนแรง
- ฝีหนองที่รากฟัน
วิธีลดหน้าบวม ด้วยตัวเอง
วิธีลดหน้าบวม ที่ทำได้ด้วยตัวเอง มีดังนี้
- ล้างหน้าด้วยน้ำเย็นหรือประคบเย็น
ความเย็นจะช่วยให้เส้นเลือดหดตัวและลดอาการหน้าบวมได้ เป็น วิธีลดหน้าบวม ด้วยตัวเองโดยใช้อุปกรณ์ใกล้ตัว ให้นำผ้าสะอาดชุบน้ำเย็นหรือห่อน้ำแข็งมาประคบวนให้ทั่วใบหน้าหรือบริเวณที่ต้องการประมาณ 5-10 นาที อาจช่วยให้อาการบวมลดลงได้ ทั้งนี้ ควรหลีกเลี่ยงการใช้น้ำแข็งมาสัมผัสกับผิวโดยตรงเพราะหากน้ำแข็งไม่สะอาดอาจทำให้เกิดการระคายเคืองผิวหน้าได้
- จำกัดการบริโภคแอลกอฮอล์
การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทำให้เลือดมีความเข้มข้นสูง ร่างกายต้องดึงน้ำจากเซลล์ตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกายมาเจือจางแอลกอฮอล์ในเลือด ของเหลวจึงมาสะสมอยู่ในเลือดในปริมาณมาก ส่งผลให้บางส่วนของร่างกายเกิดอาการบวมได้ เช่น ใบหน้า หน้าท้อง เท้านอกจากนี้ แอลกอฮอล์ยังมีฤทธิ์ขับปัสสาวะ เมื่อปัสสาวะบ่อย ๆ ร่างกายจึงขาดน้ำ การจำกัดการบริโภคแอลกอฮอล์จึงอาจช่วยลดอาการหน้าบวมได้ โดยทั่วไป ผู้ชายควรดื่มแอลกอฮอล์ไม่เกิน 2 แก้ว/วัน และผู้หญิงควรดื่มแอลกอฮอล์ไม่เกิน 1 แก้ว/วัน นอกจากนี้ ควรดื่มน้ำให้เพียงพอเพื่อทดแทนของเหลวที่สูญเสียไป
- ออกกำลังกายเพื่อกระตุ้นการไหลเวียนของเลือด
ออกกำลังกายและขยับร่างกายเป็นประจำ เช่น วิ่งเหยาะ ๆ ปั่นจักรยาน เต้นแอโรบิค จะช่วยให้ของเหลวที่สะสมอยู่ตามใบหน้าไหลเวียนไปยังหลอดเลือด และเป็นการช่วยกระตุ้นให้เลือดไหลเวียนไปตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกายได้ดีขึ้น นับเป็นหนึ่งใน วิธีลดหน้าบวม ที่ให้ผลดี
- ปรับอิริยาบถและท่าทางในชีวิตประจำวัน
การปรับอิริยาบถต่าง ๆ ให้อยู่ในท่าที่ศีรษะอยู่เหนือระดับหัวใจจะช่วยให้ของเหลวไม่คั่งบริเวณใบหน้า รวมทั้งช่วยให้เลือดไหลเวียนตามปกติ เช่น นั่งเอน นอนหมอนสูง นอกจากนี้ การนวดคลึงเบา ๆ บริเวณที่มีอาการบวมก็อาจช่วยลดการสะสมของของเหลว การนวดใบหน้าเบา ๆ จึงอาจช่วยลดหน้าบวมได้เช่นกัน
- ใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมลดอาการบวม
ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมซึ่งช่วยลดอาการบวม เช่น มาส์กชาเขียว ครีมคาเฟอีน อาจช่วยกระตุ้นผิวหนังและทำให้หลอดเลือดหดตัว ลดอาการบวม ทั้งนี้ ผู้ที่มีผิวบอบบางหรือแพ้ง่าย ควรทดสอบการแพ้บนผิวหนังบริเวณข้อพับก่อนใช้ หรือควรปรึกษาเภสัชกรหรือผู้เชี่ยวชาญเพื่อขอคำแนะนำและวิธีการใช้ที่ถูกต้อง
นอกจากนี้ อาจใช้ส่วนผสมแบบสดด้วยการนำผ้าขาวบางห่อกากกาแฟหรือห่อใบชาอุ่น ๆ มาประคบบริเวณที่มีอาการบวม อาจช่วยกระตุ้นผิวหนังและช่วยให้เส้นเลือดหดตัว อาจลดอาการบวมได้ โดยควรระวังไม่ให้ร้อนเกินไปจนลวกผิว