อาการคันสามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน เมื่อเกิดอาการคันผิว อาจทำให้คุณรู้สึกรำคาญ ทั้งยังอาจทำให้เกิดความรู้สึกไม่สบายอย่างมาก และอาจทำให้เสียสมาธิในการทำสิ่งต่าง ๆ ได้ ถ้า คันจนต้องเกาแต่ไม่หาย จะวิธีไหนบ้างไหมที่จะทำให้อาการคันที่เกิดขึ้นนั้นหายไป เพราะหากเกามากๆ ก็อาจจะส่งผลเสียต่อผิว หรืออาจทำให้เกิดบาดแผลขึ้นได้ แล้วสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการคันนั้นมันมาจากไหน จะมีวิธีแก้อาการคันง่ายๆ บ้างไหม วันนี้ทาง Hello คุณหมอมีเรื่องนี้มาฝากกัน

สาเหตุที่ทำให้เกิดอาการคัน

อาการคันนั้นอาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ ตัวอย่างเช่น คุณอาจเคยสัมผัสกับพืชบางชนิด เช่น ไม้เลื้อย หรือไม่เลื้อยมีพิษ รวมไปถึงโรคผิวหนังอย่างโรคสะเก็ดเงินก็เป็นอีกหนึ่งที่ทำให้เกิดอาการคัน เนื่องจากเป็นภาวะที่ทำให้ผิวหนังแห้ง เป็นขุย จากการสะสมของเซลล์ผิวหนัง จึงทำให้เกิดอาการคันบริเวณผิวหนังที่แห้ง นอกจากนั้นความเจ็บป่วย การโดนแมลงกัด ต่อย แผลไฟไหม้ที่เริ่มหายดี หรือบาดแผลต่างๆ ก็สามารถทำให้คุณรู้สึกคันได้เช่นกัน

มากไปกว่านั้น อาการคันก็คือ อาการระคายเคืองผิวหนัง ซึ่งเป็นการกระตุ้นให้เกิดรอยขีดข่วนได้ อาการคันนั้นเป็นปัญหาที่ทุกคนสามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน สามารถเกิดขึ้นได้เฉพาะบริเวณใดบริเวณหนึ่งของร่างกาย หรือสามารถเกิดขึ้นได้ทั่วร่างกาย หรือในบริเวณต่างๆ บางครั้งอาการคันอาจจะแย่ลงในตอนกลางคืน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสาเหตุที่เกิดขึ้น

อาการคันทั่วไปที่เกิดขึ้นทั่วร่างกายนั้นมักจะรักษาได้ยากกว่าอาการคันเฉพาะที่ นอกจากนั้นยังสามารถเกิดขึ้นได้โดยมีหรือไม่มีแผลที่ผิวหนังก็ได้ สำหรับแผลที่ผิวหนังที่สังเกตเห็นได้ ก็คือ แผลพุพอง ผื่นแดง หรือความผิดปกติที่สามารถมองเห็นได้บนผิวหนัง ตามข้อมูลของ National Eczema Association (NEA) ผู้ที่มีอาการคันที่ผิวหนังบ่อยๆ อาจมีปัญหาในการนอนหลับ อาจรู้สึกหดหู่ หรือวิตกกังวล นอกจากนี้ยังอาจทำให้เกิดการเกาผิวหนังจนเป็นแผลเล็กน้อย ซึ่งมีแนวโน้มที่จะติดเชื้อได้

อย่างไรก็ตาม อาการคันที่มาพร้อมกับความผิดปกติของผิวหนังที่มองเห็นได้ ควรได้รับการประเมินจากแพทย์ และในบางกรณีอาจจะต้องได้รับการประเมินจากแพทย์ผิวหนังโดยตรง เนื่องจากอาการคันที่เกิดขึ้นอาจจะต้องได้รับการรักษาแบบเฉพาะทาง เช่น กลาก หรือหิด เป็นต้น

คันจนต้องเกาแต่ไม่หาย กับวิธีแก้ง่ายๆ

เมื่อรู้สึก คันจนต้องเก่าแต่ไม่หาย ก็ควรจะต้องได้รับการแก้ไขอย่างถูกวิธี ซึ่งบางครั้งอาจจะไม่จำเป็นต้องไปพบคุณหมอผู้เชี่ยวชาญ แต่สามารถใช้วิธีรักษาที่บ้านได้ง่ายๆ ดังนี้

ข้าวโอ๊ต

ข้าวโอ๊ตคอลลอย์ (Colloidal oatmeal) ไม่ใช่สิ่งที่คุณใช้กินเป็นอาหารเช้า แต่ข้าวโอ๊ตชนิดนี้ทำจากข้าวโอ๊ตที่บดเป็นผงละเอียดมากๆ เป็นผลิตภัณฑ์ธรรมชาติที่ใช้ในสบู่และโลชั่นหลายประเภท โดยวิธีการใช้ก็เพียงแค่คุณเพิ่มมันลงในอ่างอาบน้ำก็ได้

การศึกษาในปีค.ศ. 2012 จากแหล่งข้อมูลที่เชื่อถือได้พบว่า ผลิตภัณฑ์ข้าวโอ๊ตคอลลอยด์นี้ปลอดภัยและช่วยรักษาอาการคันจากสาเหตุต่างๆ ได้ โดยคุณสามารถหามันได้ตามร้านขายยา หรือาจจะทำเองโดยการบดข้าวโอ๊ตให้เป็นผงละเอียดก็ได้เช่นกัน

เจลธรรมชาติ

ลองใช้ผลิตภัณฑ์จากพืช เช่น เจลว่านหางจระเข้ หรือเมนทอลเย็น สำหรับอาการคันที่เกิดจากการถูกแดดเผา หรือยุงกัด เมนทอลสามารถทำให้เกิดความเย็น เนื่องจากทำสะระแหน่ แต่ควรใช้เมนทอลเฉพาะที่เท่านั้น และควรใช้อย่างระมัดระวัง เพราะมันอาจทำให้เกิดการระคายเคืองต่อผิวหนังได้ หากไม่เจือจาง

ใช้เมนทอล

เมนทอลเป็นน้ำมันหอมระเหยที่พบได้ในพืชตระกูลมิ้นต์ มีฤทธิ์และช่วยบรรเทาอาการปวดและคันได้ การศึกษาในปีค.ศ. 2012 ได้ตรวจสอบว่า น้ำมันสะระแหน่ซึ่งมีเมนทอล สามารถรักษาอาการคันในหญิงตั้งครรภ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพหรือไม่ โดยนักวิจัยได้แบ่งผู้เข้าร่วมออกเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มหนึ่งได้รับน้ำมันงา 1 ขวดผสมกับน้ำมันสะระแหน่เข้มข้น 0.5 เปอร์เซ็นต์ อีกกลุ่มได้รับขวดที่มีส่วนผสมของน้ำมันงาละน้ำมันมะกอก

ผู้เข้าร่ามทาน้ำมันบริเวณที่มีอาการคันวันละ 2 ครั้งเป็นเวลา 2 สัปดาห์ ผู้ที่ใช้น้ำมันผสมสะระแหน่ รายงานว่าความรุนแรงของอาการคันลดลงอย่างมีนัยสำคัญ เมื่อเทียบกับผู้ที่ใช้ผลิตภัณฑ์อื่นๆ แต่ก่อนใช้เมนทอลควรเจือจางน้ำมันหอมระเหยในน้ำมันตัวพาก่อนจะนำไปใช้กับผิวหนัง

มอยส์เจอไรเซอร์คุณภาพสูง

มอยส์เจอไรเซอร์คุณภาพดีจะสามารถกักเก็บน้ำเอาไว้ที่ชั้นนอกสุดของผิวได้ ซึ่งวิธีจะช่วยทำให้ผิวของคุณรู้สึกชุ่มชื้น ไม่แห้ง และคันน้อยลง

เจลประคบเย็น (Cold Pack)

สำหรับวิธีแก้ปัญหายุงกัดง่ายๆ ก็คือ การใช้เจลประคบเย็น หรือถึงที่เต็มไปด้วยน้ำแข็ง ที่สำคัญอย่างลืมสังเกตอาการเย็น ชา พยายามหลีกเลี่ยงไม่ให้บริเวณที่ได้รับผลกระทบสัมผัสกับน้ำร้อนให้มากที่สุด เพราะมันจะยิ่งทำให้เกิดอาการระคายเคืองผิวที่มีอาการคัน

ยาแก้แพ้

ฮีสตามีน (Histamines) เป็นสารเคมีในร่างกายที่ทำให้เกิดอาการภูมิแพ้ รวมถึงอาการคัน ดังนั้น ยาแก้แพ้จึงถือเป็นวิธีรักษาทั่วไปสำหรับอาการแพ้ อย่างไรก็ตามยาต้านฮีสตามีนหลายชนิดจะทำให้คุณง่วงนอน ดังนั้น ควรใช้ก่อนนอนดีที่สุด

จากการศึกษาชิ้นหนึ่งในปีค.ศ. 1996 ได้แนะนำเอาไว้ว่า ควรใช้ยาแก้แพ้เฉพาะที่กับบริเวณที่ได้รับผลกระทบโดยตรง เพื่อหลีกเลี่ยงผลข้างเคีบงที่เกี่ยวข้องกับยาแก้แพ้ในช่องปาก

ไฮโดรคอร์ติโซน (Hydrocortisone)

ครีมทาแก้คันเป็นอีกหนึ่งวิธีในการบรรเทาอาการคันที่ผิวหนัง เลือกใช้ครีมแก้คันที่มีไฮโดรคอร์ติโซนอย่างน้อย 1 เปอร์เซ็นต์ ยานี้สามารถยับยั้งการตอบสนองต่อการอักเสบในร่างกาย และสามารถช่วยในเรื่องของผิวหนังอักเสบและคันได้ คุณควรใช้ครีมนี้ในระยะเวลาสั้นๆ เท่านั้น แล้วจึงหยุดใช้

ยาแก้ซึมเศร้า

จากการศึกษาบางชิ้นโดยแหล่งที่เชื่อถือได้ บอกเอาไว้ว่า ยาซึมเศร้าอาจช่วยแก้อาการคันได้เช่นกัน เนื่องจากยาเหล่านี้บางตัวทำให้เกิดการปล่อยฮอร์โมนเซโรโทนิน (Serotonin) ที่สามารถผ่อนคลายตัวรับในร่างกายที่กระตุ้นความรู้สึกคันได้ โดยทั่วไปการรักษานี้จะใช้ในกรณีที่มีอาการคันเรื้อรัง

หยุดเกา

เมื่อคุณเกิดอาการคัน การเกาคือการตอบสนองตามธรรมชาติ แต่มันไม่ได้ช่วยแก้ปัญหาอะไรเลย ในความเป็นจริง การเกาอาจทำให้ผิวหนังเป็นรอย จนอาจทำให้เกิดการติดเชื้อได้ ดังนั้น คุณต้องใช้ความพยายามอย่างมากที่จะไม่เกาผิวหนังของคุณ พยายามสวมเสื้อผ้าสบายๆ ที่ไม่ระคายเคืองต่อผิวหนัง และตัดแต่งเล็บให้เหมาะสมอยู่เสมอ

คันจนต้องเกาแต่ไม่หาย นานขนาดไหนถึงควรไปพบหมอ

แน่นอนว่าหลายๆ คนอาจจะสามารถรักษาอาการคันได้ด้วยตัวเองที่บ้านด้วยวิธีต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นการรักษาความรักษา และการรักษาความชุ่มชื้นของผิวอย่างมีประสิทธิภาพ แต่ถ้าเกิดอาการเหล่านี้ควรจะไปพบคุณหมอจะดีที่สุด

• อาการคันที่เกิดขึ้นนั้นอยู่นานกว่า 2 สัปดาห์ หรือลุกลามเป็นประจำ
• อาการคันที่มาพร้อมกับผื่นที่ผิดปกติหรือมีอาการบวม
• สัญญาณของการติดเชื้อ เช่น การอักเสบ หรือแผลพุพอง
• อาการคันที่มีผลต่อร่างกายทั้งหมด

อาการที่กล่าวมาข้างต้นนั้นบ่งบอกถึงปัญหาสุขภาพพื้นฐานที่บอกว่าถึงเวลาแล้วที่คุณควรจะไปพบคุณหมอมากกว่าการมานั่งรักษาด้วยตัวเองที่บ้าน เพราะเมื่อไปหาคุณหมอ คุณหมออาจจะแนะนำครีมหรือยาเฉพาะที่ เพื่อบรรเทาอาการคันที่เกิดขึ้นแต่ละบุคคลได้