เบาหวาน ขึ้นตา คือ อาการแทรกซ้อนของโรคเบาหวาน ที่มีสาเหตุมาจากการมีระดับน้ำตาลในเลือดสูงเป็นเวลานาน จนนำไปสู่ภาวะหลอดเลือดเสื่อมและอุดตัน ซึ่งเมื่อเส้นเลือดที่เลี้ยงจอประสาทตาเสื่อมหรืออุดตันลง จึงทำให้จอประสาทตาขาดเลือด อีกทั้งมีการสร้างหลอดเลือดใหม่มาทดเเทน เเต่ผนังของหลอดเลือดที่สร้างใหม่ดังกล่าวมักเปราะฉีกขาดง่าย ทำให้เกิดเลือดออกในจอประสาทตาและวุ้นลูกตา ซึ่งผู้ที่มีเบาหวานขึ้นตาอาจมีอาการตาพร่ามัว มองเห็นภาพไม่ชัด หากปล่อยไว้เป็นเวลานานไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้อง อาจเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดปัญหาสุขภาพตาอื่น ๆ เช่น ต้อกระจก ต้อหิน และเป็นสาเหตุให้ตาบอดได้
[embed-health-tool-bmi]
อาการเบาหวานขึ้นตา
อาการเบาหวานขึ้นตา อาจสังเกตได้ดังนี้
- ปวดตา ตาเเดง
- ตาพร่ามัว มองเห็นภาพไม่ชัดเจน
- มองเห็นภาพสีซีด/จางลง ตาบอดสี
- เห็นจุดหรือเส้นสีดำอยู่ในลานสายตา
- การมองเห็นภาพตอนกลางคืนเเย่ลง
อย่างไรก็ตามในบางรายเเม้มีภาวะเบาหวานขึ้นตาแล้ว อาจไม่มีอาการเเสดงใด ๆ เลย เเละควรเข้าพบคุณหมอทันทีหากสังเกตว่าการมองเห็นเริ่มเปลี่ยนแปลงไป หรือมีอาการพร่ามัว แบบเป็น ๆ หาย ๆ เพื่อหาสาเหตุและทำการรักษาอย่างเหมาะสม ซึ่งจะช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดภาวะแทรกซ้อนรุนเเรงที่อาจตามมาได้
เบาหวานขึ้นตาส่งผลกระทบต่อสุขภาพอย่างไร
เบาหวานขึ้นตาอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพ ดังนี้
- ต้อกระจก เนื่องจากเมือระดับน้ำตาลในเลือดที่เพิ่มสูงขึ้นเป็นระยะเวลานาน น้ำตาลกลูโคสในกระเเสเลือด อาจเปลี่ยนแปลงเป็นน้ำตาลชนิดซอร์บิทอล (Sorbitol) และ ฟรุคโตส (Fructose) สะสมอยู่ในเลนส์ตา ทำให้เลนส์ตามีความขุ่นมัว มองสิ่งรอบตัวไม่ชัดเกิดเป็นภาวะต้อกระจก
- ต้อหิน เกิดจากการอุดตันของหลอดเลือดภายในดวงตาจากภาวะน้ำตาลในเลือดสูง ส่งผลให้ความดันตาสูงยเส้นประสาทตาถูกทำลาย ทำให้การมองเห็นแย่ลง มีอาการปวดตา และอาจนำไปสู่อาการตาบอดได้
- เลือดออกในวุ้นตาเกิดจากหลอดเลือดเลี้ยงจอประสาทตาที่สร้างใหม่เปราะฉีกขาด ทำให้มีเลือดออกในวุ้นตาส่งผลให้มีอาการตาพร่ามัว อาจะมองเห็นเป็นจุดดำหรือหยากไย่ลอยในดวงตา โดยปกติเเล้วเลือดจะถุกดูดซึมได้เอง อาการจึงมักจะทุเลาลงได้ภายในไม่กี่สัปดาห์
- จอประสาทตาลอก จัดเป็นภาวะรุนเเรงและเร่งด่วนทางตา โดยเมือหลอดเหลือดที่จอประสาทตาออุดตันจากการที่น้ำตาลในเลือดสูงเป็นระยะเวลานาน ทำให้จอประสาทตาขาดเลือดและเกิดเเผลดึงรั้ง ซึ่งทำให้เกิดการหลุดลอกของจอประสาทตาออกจากผนังด้านหลังลูกตาได้ ในระยะเเรกอาจมีอาการเห็นเเสงวาบคล้ายฟ้าเเลบ หรือ เงาดำ จุด/เส้นดำในลานสายตา ตามัวลง เเละหากไม่ได้การรักษาที่ถูกต้องอาจทำให้สูญเสียการมองเห็นอย่างถาวรได้
การรักษาอาการเบาหวานขึ้นตา
การรักษาภาวะเบาหวานขึ้นตา มีดังนี้
- ควบคุมโรคเบาหวานให้ดี รักษาระดับน้ำตาลในเลือดเเละน้ำตาลสะสมให้อยุ่ในเกณฑ์ปกติ เพื่อมิให้เกิดหลอดเลือดที่จอประสาทตามเสือม
- ยาหยอดตา คุณหมออาจแนะนำให้ใช้ยาหยอดตา เพื่อช่วยบรรเลาอาการต่างๆทางตา
- ฉีดยาเข้าวุ้นลูกตา ในปัจจุบันมีการฉีดยา เช่น รานิบิซูแมบ (Ranibizumab) บีวาซิซูแมบ (Bevacizumab) และ แอฟลิเบอร์เซ็ปต์ (Aflibercept) เพื่อยับยั้งการเจริญเติบโตของงหลอดเลือดใหม่ เเละ ช่วยลดความบวมของจอประสาทตา
- การเลเซอร์จอประสาทตา เพื่อช่วยหยุดหรือชะลอการรั่วซึมของหลอดเลือด
- การผ่าตัด อาจเหมาะสำหรับผู้ที่มีปัญหาเ ต้อกระจก ต้อหิน แผลเป็นที่จอประสาทตา เพื่อช่วยให้ผู้ป่วยกลับมามองเห็นตามปกติ
การป้องกันภาวะเบาหวานขึ้นตา
การป้องกันภาวะเบาหวานขึ้นตา อาจทำได้ดังนี้
- รักษาระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม หมั่นรตรวจระดับน้ำตาลในเลือดอย่างสม่ำเสมอ
- ออกกำลังกายเป็นประจำ อย่างน้อยสัปดาห์ละ 150 นาที เช่น การเดิน วิ่ง แอโรบิก
- เลิกสูบบุหรี่ เนื่องจากการสูบบุหรี่มีผลเสียต่อหลอดเลือด เป็นปัจจัยเสริมที่ทำให้จอประสาทตาเสื่อมสภาพไว
- รับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ เเน้นรับประทานอาหารที่มีกากใย เช่น พืชตระกูลถั่ว ผัก ผลไม้ ธัญพืชไม่ขัดสี ปลาแซลมอน และลดการบริโภคอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรตเชิงเดี่ยวเช่น ข้าว/แป้งขัดขาว ขนมหวาน น้ำอัดลม ให้น้อยลง
- พบคุณหมอจักษุแพทย์เมื่อมีอาการผิดปกติ หรือในผู้ที่เป็นเบาหวานเเล้ว ควรรับการตรวจเสุขภาพตาเป็นประจำทุกปี
