การใช้ยาพ่นจมูก เป็นตัวช่วยในการบรรเทาอาการคัดจมูก น้ำมูกไหลที่เกิดจากอาการภูมิแพ้ได้อย่างดี อย่างไรก็ตาม การใช้ ยาพ่นจมูก ภูมิแพ้ อย่างไม่เหมาะสม หรือใช้ติดต่อกันนานเกินไป อาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพได้เช่นกัน
[embed-health-tool-heart-rate]
ผลกระทบที่เกิดขึ้นเมื่อใช้ ยาพ่นจมูก ภูมิแพ้ ติดต่อกันนาน
ยาพ่นจมูกเป็นยาที่ใช้พ่นเข้าไปในจมูก เพื่อรักษาอาการคัดจมูก น้ำมูกไหล ซึ่งสารออกฤทธิ์ในยาพ่นจมูกที่พบได้มากที่สุดมี 4 ประเภท คือ
ยาพ่นจมูกแบบน้ำเกลือ
ยาพ่นจมูกแบบน้ำเกลือเหมือนน้ำเกลือล้างจมูก เมื่อหายใจ เชื้อโรคและสารระคายเคืองต่าง ๆ จะเข้าสู่จมูก ร่างกายจึงผลิตน้ำมูกเพื่อขจัดเชื้อโรคต่าง ๆ ออกจากโพรงจมูก การใช้ ยาพ่นจมูก แบบน้ำเกลือจะทำหน้าที่เหมือนน้ำมูกที่ขับของเสียออกจากจมูก ที่สำคัญยังสามารถช่วยขับน้ำมูกส่วนเกินออกมาได้ด้วย
แต่ยาพ่นจมูกแบบน้ำเกลือมักจะมีสารกันบูด ซึ่งสารกันบูดเหล่านี้อาจจะทำให้จมูกเกิดการอักเสบ หรือเกิดการระคายเคืองจมูกได้ แต่ไม่ทำให้เกิดการติดยาพ่นจมูกแต่อย่างใด
ยาพ่นจมูกกลุ่มสเตียรอยด์
ยาพ่นจมูก บางชนิดจะมีส่วนผสมของ คอร์ติโคสเตียร์รอยด์ (Corticosteroids) ที่มีส่วนช่วยลดอาการบวมในโพรงจมูก ยาพ่นจมูกกลุ่มสเตียรอยด์มักจะทำงานได้ดีเมื่อเกิดอาการแพ้หรือระคายเคือง โดยทั่วไปแล้วยาพ่นจมูกชนิดนี้ปลอดภัยสำหรับคนส่วนใหญ่ สำหรับผู้ใหญ่ที่ต้องใช้ยาพ่นกลุ่มสเตียรอยด์เป็นเวลานาน 6 เดือนขึ้นไปควรปรึกษาแพทย์ ยาพ่นจมูกกลุ่มสเตียรอยด์อาจผลข้างเคียงเมื่อใช้ในระยายาว เช่น
- เลือดกำเดาไหล
- แสบจมูก
- จาม
- ระคายเคืองคอ
ยาพ่นจมูกชนิดแก้แพ้
ยาพ่นจมูกบางชนิดจะมีส่วนผสมของยาแก้แพ้ (Antihistamines) ซึ่งมีส่วนช่วยลดอาการคัดจมูกที่เกิดจากภูมิแพ้ ยาพ่นจมูกชนิดแก้แพ้สามารถใช้ได้สูงสุดนาน 12 สัปดาห์ ซึ่งผลข้างเคียงที่เป็นไปได้ของการใช้ยาพ่นจมูกชนิดแก้แพ้ คือ
- ปากมีรสขม
- เหนื่อยล้า
- น้ำหนักขึ้น
- ปวดกล้ามเนื้อ
- แสบจมูก
ยาพ่นจมูกที่ออกฤทธิ์หดหลอดเลือดเยื่อบุโพรงจมูก
ยาพ่นจมูกที่ออกฤทธิ์หดหลอดเลือดเยื่อบุโพรงจมูก จะทำงานโดยการทำให้ หลอดเลือดในโพรงจมูกหดตัวลง ช่วยให้หายใจได้สะดวกขึ้น ลดอาการคัดจมูก เหมาะสำหรับผู้ที่ใช้ในระยะสั้น ๆ นอกจากนี้ยาพ่นชนิดนี้ยังมีส่วนช่วยลดการอักเสบและการผลิตเมือกในจมูกอีกด้วย การใช้ยาพ่นชนิดนี้สามารถทำให้เกิดอาการติดยาพ่นจมูก ได้หากใช้บ่อยหรือนานเกินไป นอกจากนี้ยังสามารถทำให้เกิดผลข้างเคียงได้ เช่น
- เนื้อเยื่อในโพรงจมูกถูกทำลาย
- ติดเชื้อในโพรงจมูก
- อาการแสบร้อน
- แสบจมูก
- น้ำมูกมากขึ้น
- โพรงจมูกแห้ง
- จาม
- คลื่นไส้
- เวียนหัว
นอกจากนี้อาจเกิดผลข้างเคียงที่ร้ายแรงกว่าที่กล่าวมา สำหรับผู้ที่ใช้ยาพ่นชนิดนี้แล้วมีอาการข้างเคียงใด ๆ เกิดขึ้นที่ไม่ได้กล่าวไปข้างต้นควรปรึกษาแพทย์ในทันที
เมื่อร่างกายติด ยาพ่นจมูก
จากข้อมูลเบื้อต้นไม่มี ยาพ่นจมูก ชนิดใดที่ทำให้เกิดการติดยาพ่นจมูก ยกเว้น ยาพ่นจมูกที่ออกฤทธิ์หดหลอดเลือดเยื่อบุโพรงจมูก ดังนั้น การใช้ยาพ่นจมูกชนิดออกฤทธิ์หดหลอดเลือดเยื่อบุโพรงจมูกเป็นระยะเวลานานเกินไป จะส่งผลทำให้หลอดเลือดทนต่อยาได้มากขึ้นเรื่อย ๆ ซึ่งทำให้ผู้ใช้ ใช้ยามากขึ้นเรื่อย ๆ ทั้งในด้านปริมาณและความถี่ จนทำให้เกิดผลกระทบต่อร่างกายหากเกิดอาการติดยาพ่นจมูก แม้จะเกิดผลกระทบในด้านลบ แต่ถ้ายังต้องใช้งานต่อ ควรเข้าปรึกษาแพทย์ถึงตัวเลือกการรักษาอื่น ๆ