ในสภาพอากาศที่ร้อนอบอ้าวของบ้านเรานั้น หากมีตัวช่วยดีๆ ที่ช่วยให้เรารู้สึกสดชื่นขึ้น ท่ามกลางอากาศร้อนระอุได้ ก็คงจะดีไม่น้อย นั่นจึงเป็นเหตุผลว่าทำไม ยาดม จึงเป็นสิ่งที่ครองใจคนไทยแทบจะทุกคน บางคนพกยาดมติดตัวตลอดเวลา และดมยาดมแทบจะทั้งวัน จากวัตถุประสงค์ในการเพิ่มความสดชื่น แต่หากดมมากเกินไป ร่างกายอาจพบกับอันตรายได้ชนิดที่คาดไม่ถึงเลยทีเดียว เรามาเรียนรู้ถึงอันตรายของยาดมในบทความนี้ของ Hello คุณหมอ กันค่ะ
สารประกอบใน ยาดม
สารประกอบหลักๆ ในยาดม ประกอบไปด้วย เมนทอล การบูร พิมเสน น้ำมันหอมระเหย
เมนทอล (Menthol) หรืออีกชื่อหนึ่งที่เรียกกัน คือ เกล็ดสะระแหน่ มีลักษณะเป็นผลึกเล็ก ๆ มีสีขาว เมนทอลใช้สำหรับรักษาอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ปวดข้อต่อ (เช่น โรคข้ออักเสบ ปวดหลัง เคล็ดขัดยอก) เมนทอลมีกลิ่นหอม และให้ความรู้สึกเย็น ช่วยบรรเทาอาการวิงเวียนศีรษะ คัดจมูก ลดอาการปวด บวม และยังช่วยแก้อาการท้องอืด ท้องเฟ้อ ได้อีกด้วย
การบูร (Camphor) คือ ผลึกที่พบในเนื้อไม้ของต้นการบูร การบูรมีสรรพคุณที่คล้ายกับเมนทอล มีคุณสมบัติต้านเชื้อแบคทีเรีย เชื้อรา และต้านการอักเสบ และยังช่วยในการทำงานของระบบทางเดินหายใจ บรรเทาอาการปวด
พิมเสน (Patchouli) มีอยู่ด้วยกัน 2 ชนิด คือ พิมเสนจากธรรมชาติ พบในยางของพืชบางชนิด เช่น หนาด เปราะหอม พืชตระกูลยางนา ส่วนพิมเสนสังเคราะห์นั้นได้มาจากสารสกัดของต้นการบูร พิมเสนมีสรรพคุณทางยา ช่วยในการขับเหงื่อ ขับลม แก้อาการวิงเวียนศีรษะ
ยาดม ช่วยอะไรบ้าง
ทุกครั้งที่คุณรู้สึกอ่อนเพลีย เหน็ดเหนื่อย เมื่อยล้า เพียงแค่ดมยาดมจะช่วยให้คุณรู้สึกสดชื่น และผ่อนคลาย นอกจากนี้สารประกอบในเมนทอลยังช่วยลดอาการบวมของหลอดเลือดบริเวณจมูกได้ และถ้าหากคุณโชคร้าย หรือซุ่มซ่ามจนเกิดอาการเคล็ด ขัด ยอก โดยแมลงหรือสัตว์กัด ต่อย สารประกอบในยาดมอย่างการบูร ก็มีฤทธิ์เป็นยาชาอย่างอ่อน ช่วยในการบรรเทาอาการปวด บวม เคล็ด ขัด ยอก ได้เช่นเดียวกับเมนทอล
ข้อควรระวังเกี่ยวกับ ยาดม
แม้ว่ายาดมจะถูกนำมาใช้เวลาที่ต้องการความสดชื่น หรือใช้ในการปฐมพยาบาล แต่บางคนกลับพกยาดมติดตัวไว้เหมือนเป็นอวัยวะชิ้นที่ 33 บางคนไม่เคยลืมที่จะพกยาดมติดกระเป๋าไว้ และบางคนแทบจะไม่วางมือจากยาดมเลย รู้หรือไม่ว่า อุปกรณ์เพิ่มความสดชื่นอันเล็ก ๆ อย่างยาดมนี้หากใช้มากเกินไป อาจมีอันตรายดังต่อไปนี้
อันตรายจากเมนทอล
เนื่องจากเมนทอลนั้นมีผลต่อระบบประสาท การใช้งานติดต่อกันเป็นระยะเวลานานๆ อาจทำให้เกิดการเสพติดได้ ทั้งยังเป็นอันตรายต่อระบบทางเดินอาหารและระบบทางเดินหายใจ แย่ยิ่งกว่านั้นคืออาจทำให้เกิดอาการปอดอักเสบได้ ยิ่งไปกว่านั้นยังอาจทำให้โพรงจมูกของคุณเกิดการอักเสบหรือเกิดการติดเชื้อในโพรงจมูกได้
อันตรายจากการบูร
การบูรนั้นก็เช่นเดียวกันกับเมนทอล การบูรจัดว่าเป็นสารเสพติดประเภทหนึ่งหากมีการใช้งานติดต่อกันนาน ๆ ทั้งยังส่งผลต่อระบบประสาทส่วนกลาง ทำให้ในบางคนอาจเกิดอาการแพ้ชนิดที่รุนแรง อาจทำให้หายใจไม่ออกหรือเกิดการช็อคได้
อันตรายจากพิมเสน
สำหรับพิมเสนนั้น แม้จะมีส่วนช่วยในการบรรเทาอาการวิงเวียนศีรษะ แต่ถ้าหากคุณใช้พิมเสนติดต่อกันเป็นเวลานาน อาจมีผลทำให้เกิดอาการวิงเวียนศีรษะแทนที่จะช่วยบรรเทาอาการวิงเวียนศีรษะ ทั้งยังอาจมีผลต่อความจำที่ทำให้เกิดภาวะความจำสับสนได้ด้วย ทั้งยังทำให้ระคายเคืองต่อดวงตา ผิวหนัง ระบบทางเดินหายใจและระบบทางเดินอาหาร
อันตรายจากน้ำมันหอมระเหย
น้ำมันหอมระเหยในยาดมนั้นมีด้วยกันอยู่หลายชนิด แตกต่างกันไปตามยี่ห้อหรือสูตรวิธีการทำ แต่โดยมากมักใช้น้ำมันกานพลูหรือน้ำมันยูคาลิปตัส ซึ่งน้ำมันหอมระเหยเหล่านี้ หากใครมีอาการแพ้ก็อาจจะมีอาการแพ้ที่รุนแรง ทั้งยังมีผลต่อผู้ที่มีความดันโลหิตสูง และผู้ป่วยโรคโฮมีโอพาธี (Homeopathy)
รู้ดังนี้แล้ว จึงควรดมยาดมแต่พอดี ไม่ควรดมติดต่อกันจนมากเกินไป เพราะแม้ยาดมจะมีสรรพคุณที่ให้ประโยชน์มากมาย แต่ในระยะยาว ยาดมอาจเป็นอันตรายต่อร่างกายร้ายแรงจนยากต่อการรักษาก็ได้
[embed-health-tool-bmi]
