ยาคุม 28 เม็ด กินอย่างไรให้ปลอดภัย ป้องกันไม่ให้ตั้งครรภ์

การคุมกำเนิดมีอยู่หลายวิธี แต่หนึ่งในวิธีที่ได้รับความนิยม คือ ยาคุมกำเนิด เหมาะสำหรับผู้มีเพศสัมพันธ์เป็นประจำ คู่สามีภรรยาที่มีคู่นอนเพียงคนเดียว เป็นการคุมกำเนิดแต่เพียงเท่านั้น ไม่สามารถป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้ โดยยาคุมกำเนิดมีอยู่ 2 แบบ ยาคุม 28 เม็ด กินอย่างไรให้ถูกต้องและปลอดภัย

[embed-health-tool-ovulation]

ยาคุมกำเนิด คืออะไร

ยาคุมกำเนิด เป็นการคุมกำเนิดที่มีประสิทธิภาพ หากกินอย่างถูกวิธี ลักษณะของยาคุมกำเนิด แบ่งได้ดังนี้ 

• ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม ตัวยาจะมีฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน ซึ่งเป็นยาคุมกำเนิดทั่วไปที่เภสัชกรและแพทย์แนะนำ ซึ่งลดโอกาสการตั้งครรภ์ให้เหลือเพียงร้อยละ 0.3 เท่านั้น 
• ยาคุมกำเนิดชนิดเม็ดแบบฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน แบบเดี่ยว ยาคุมชนิดนี้สำหรับแม่ให้นมลูก
• ยาคุมกำเนิดชนิดเม็ดแบบฉุกเฉิน ใช้เฉพาะกรณีฉุกเฉิน เมื่อมีเพศสัมพันธ์แบบไม่ได้ป้องกัน หรือการคุมกำเนิดที่ใช้อยู่ผิดพลาด 

ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวมจะยับยั้งการตกไข่ ทำให้มีประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์ อาจลดการสร้างเมือกและเพิ่มความหนืดของเมือกปากมดลูกด้วย ช่วยให้ตัวอสุจิไม่อาจเดินทางไปปฏิสนธิกับไข่ อีกทั้งเพิ่มการบีบตัวของท่อนำไข่และบีบตัวของมดลูก จึงทำให้ไข่ที่ปฏิสนธิแล้ว มาถึงโพรงมดลูกในเวลาที่ไม่เหมาะสมในการฝังตัว รวมถึงส่งผลให้เยื่อบุมดลูกไม่พร้อมที่จะรับการฝังตัวของตัวอ่อน

ประเภทของ ยาคุมกำเนิด

ยาคุมกำเนิด ปัจจุบันมีอยู่ 2 แบบ ได้แก่

1. ยาคุม 21 เม็ด ประกอบด้วยฮอร์โมนทั้ง 21 เม็ด เมื่อกินยาหมดแผงแล้ว ให้นับต่อไปอีก 7 วัน แล้วจึงเริ่มกินแผงใหม่ หลังจากหยุดยา 1-3 วันจะเริ่มมีประจำเดือน
2. ยาคุม 28 เม็ด ประกอบด้วยเม็ดยาฮอร์โมน 21 เม็ด เม็ดแป้งหรือวิตามินอีก 7 เม็ด เมื่อหมดแผงยาคุม 28 เม็ด ให้เริ่มกินแผงใหม่ต่อได้ในทันที ยาคุม 28 เม็ด จึงเหมาะสำหรับคนที่กลัวว่าจะลืมกินยาคุมกำเนิด สังเกตได้ว่าเม็ดแป้งจะมีสีและขนาดเม็ดที่แตกต่าง โดยช่วงที่รับประทานเม็ดแป้ง 1-3 เม็ด ประจำเดือนจะเริ่มมา

ยาคุมกำเนิดทั้งยาคุม 21 เม็ด และยาคุม 28 เม็ด ต้องเริ่มกินภายในวันที่ 1 – 5 ของการเริ่มมีประจำเดือน โดยนับวันที่มีประจำเดือนวันแรกเป็นวันที่ 1 และให้กินยาคุมกำเนิด ติดต่อกันตามลูกศรกำหนดบนแผง และควรกินยาคุมกำเนิดให้ตรงเวลาทุกวัน หลังจากเริ่มกินแล้วให้กินอย่างต่อเนื่อง ช่วงเวลาเดิมหรือเวลาใกล้เคียง เพื่อประสิทธิภาพสูงสุดของการคุมกำเนิด

ผลข้างเคียงของ ยาคุม 28 เม็ด

• คลื่นไส้ 
• อาเจียน 
• น้ำหนักตัวเพิ่ม 
• บวมน้ำ 
• ผื่นขึ้น

ลืมทานยาคุมกำเนิดต้องทำอย่างไร

หากเป็นยาคุม 28 วัน และเป็นเม็ดแป้ง ให้ทิ้งเม็ดที่ลืมแล้วรับประทานเม็ดถัดไปในเวลาเดิม แต่หากเป็นตัวยาฮอร์โมน ให้ดูรายละเอียด ดังนี้

หากลืมกิน 1 เม็ด

ลืมรับประทานยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม 1 เม็ด นึกได้ในช่วงเลย 24 ชั่วโมงแต่ยังไม่ถึง 48 ชั่วโมง นับจากเวลาปกติที่รับประทานยาคุมในทุกวัน 

1. กินยาคุมทันที
2. จากนั้นกินยาเม็ดถัดไปตามเวลาปกติ ซึ่งจะเป็นการกินยา 2 เม็ดในวันเดียวกัน 
3. อาจไม่ต้องใช้วิธีคุมกำเนิดอื่น

หากลืมกิน 2 เม็ด

ลืมรับประทานยาคุมกำเนิดติดต่อกัน 2 เม็ด เกิน 48 ชั่วโมง นับจากเวลาปกติที่รับประทานยาคุมในทุกวัน 

1. กินยาเม็ดที่ลืมล่าสุดทันที แต่ให้ทิ้งยาเม็ดอื่นที่ลืมก่อนหน้านั้น
2. จากนั้นกินยาเม็ดถัดไปตามเวลาปกติ ซึ่งจะเป็นการกินยา 2 เม็ดในวันเดียวกัน 
3. ใช้วิธีการคุมกำเนิดอย่างอื่นร่วมด้วย เช่น ถุงยางอนามัย หรือหลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ จนกว่าจะกินยาเม็ดที่มีฮอร์โมนติดต่อกันเป็นเวลา 7 วัน 

รับประทานยาคุมกำเนิดเกิน 1 เม็ดต่อวัน อันตรายหรือไม่

หากเป็นยาคุม 28 เม็ด ที่มีเม็ดยาฮอร์โมน 21 เม็ด อาจทำให้การกินยาคุมกำเนิดคลาดเคลื่อนได้ โดยประสิทธิภาพการคุมกำเนิดยังได้ผล แต่อาจเพิ่มผลข้างเคียงต่อร่างกายและอาจอาจส่งผลให้รอบประจำเดือนเลื่อน อย่างไรก็ตาม สามารถรับประทานยาคุม 28 เม็ด จนหมดแผง แล้วเริ่มแผงใหม่ได้ 

ข้อควรระวังในการใช้ยาคุมกำเนิด

ยาคุมกำเนิดโดยทั่วไปสามารถรับประทานเพื่อคุมกำเนิดได้ ยกเว้นผู้ที่มีปัญหาสุขภาพ เช่น

• มีโรคลิ่มเลือดอุดตันที่ขา ปอด หรือสมอง
• โรคหัวใจ 
• โรคความดันโลหิตสูง 
• โรคเบาหวานที่ควบคุมไม่ได้ดี  
• โรคมะเร็งเยื่อบุมดลูกหรือมีเลือดระดูผิดปกติที่ยังไม่รู้สาเหตุ 
• โรคมะเร็งเต้านมหรือ มีก้อนผิดปกติที่เต้านมที่ยังไม่รู้สาเหตุ
• ผู้มีภาวะเสี่ยงต่อการเกิดลิ่มเลือดอุดตัน
• ผู้ที่มีปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ เช่น อายุมาก สูบบุหรี่ และอ้วน 
• ผู้ที่มีการทำงานของตับที่ผิดปกติ 
• ผู้ที่ตั้งครรภ์

การรับประทานยาคุมกำเนิด ควรปรึกษาเภสัชกรหรือแพทย์ เพื่อวางแผนการกินยาคุมกำเนิดให้เหมาะสมและปลอดภัย