ฮีโมโกลบินต่ำ เกิดได้จากหลายสาเหตุ ไม่ว่าจะเป็นโรคร้าย ความผิดปกติของโครงสร้างฮีโมโกลบิน ซึ่งจะส่งผลให้เกิดภาวะโลหิตจาง การเพิ่มฮีโมโกลบินก็มีตั้งแต่การกินยา เข้าปรึกษาแพทย์ หรือการกินอาหารเสริมธาตุเหล็กสำหรับคนที่มีภาวะฮีโมโกลบินที่ต่ำมาก ๆ นอกจากนี้การเลือกกินอาหารก็ช่วยได้เช่นกัน วันนี้ Hello คุณหมอ จะพาทุกคนไปดูอาหารที่ช่วยเพิ่ม ฮีโมโกลบิน จะมีอะไรบ้าง ติดตามอ่านได้ในบทความนี้เลยค่ะ
ฮีโมโกลบิน คืออะไร
ฮีโมโกลบิน (Hemoglobin) เป็นโมเลกุลโปรตีนในเม็ดเลือดแดงที่นำออกซิเจนจากปอดไปยังเนื้อเยื่อของร่างกายและส่งผลให้คาร์บอนไดออกไซด์จากเนื้อเยื่อกลับไปยังปอดเพื่อหายใจเข้า ฮีโมโกลบินประกอบด้วยโมเลกุลโปรตีน 4 ตัวเชื่อมต่อเข้าด้วยกัน
ฮีโมโกลบิน ยังมีบทบาทสำคัญในการรักษารูปร่างของเม็ดเลือดแดง ในรูปแบบธรรมชาติของเม็ดเลือดแดงคล้ายกับโดนัทที่ไม่มีรูตรงกลาง โครงสร้างฮีโมโกลบินผิดปกติจึงสามารถทำลายรูปร่างของเม็ดเลือดแดงและขัดขวางการทำงานและการไหลผ่านหลอดเลือดได้
ฮีโมโกลบินต่ำ
ระดับฮีโมโกลบินต่ำ (Low Hemoglobin) หมายถึง เป็นโลหิตจางหรือมีเม็ดเลือดแดงต่ำ จำนวนเซลล์เม็ดเลือดแดงที่ต่ำกว่าปกติจะเรียกว่าภาวะโลหิตจางและระดับฮีโมโกลบินสะท้อนถึงจำนวนนี้
ทางศูนย์การแพทย์ไม่หวังผลกำไรอย่าง Mayo Clinic ประเทศสหรัฐอเมริกา ได้กำหนดค่าฮีโมโกลบินต่ำ คือระดับที่ต่ำกว่า 13.5 กรัมต่อเดซิลิตรในผู้ชายหรือ 12 กรัมต่อเดซิลิตรในสตรี ซึ่งโรคโลหิตจางก็มาจากหลายสาเหตุ แต่สาเหตุที่พบได้โดยทั่วไปของโรคโลหิตจาง ได้แก่
- การสูญเสียเลือด (สูญเสียเลือดเป็นจำนวนมาก มะเร็งลำไส้ใหญ่หรือแผลในกระเพาะอาหาร)
- การขาดสารอาหาร (ธาตุเหล็ก วิตามินบี 12 โฟเลต)
- ปัญหาไขกระดูก โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว
- เซลล์เม็ดเลือดแดงถูกยับยั้งจากการสังเคราะห์โดยเคมีบำบัดหรือยา
- ไตวายและโครงสร้างของฮีโมโกลบินผิดปกติ (โรคโลหิตจางจากเม็ดเลือดแดงรูปเคียวหรือธาลัสซีเมีย)
- การตั้งครรภ์
- ปัญหาเกี่ยวกับตับ
- การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ
- นอกจากนี้บางคนยังมีปริมาณฮีโมโกลบินต่ำโดยไม่มีสาเหตุใด ๆ หรือคนที่มี ฮีโมโกลบินต่ำ แต่ไม่เคยแสดงอาการใด ๆ
- สูบบุหรี่มากเกินไป
อาหารเพิ่มฮีโมโกลบิน ที่คุณควรรู้
อาหารที่ช่วยเพิ่มฮีโมโกลบิน รวมถึงสารอาหารที่ช่วยในการเพิ่มฮีโมโกลบินที่คุณควรรู้จัก มีดังนี้
กินอาหารที่มีธาตุเหล็ก
ธาตุเหล็กมีบทบาทสำคัญในการผลิตฮีโมโกลบิน โปรตีนที่เรียกว่า “Transferrin’ ซึ่งเชื่อมโยงกับธาตุเหล็กและเคลื่อนย้ายไปทั่วร่างกาย ช่วยให้ร่างกายสร้างเม็ดเลือดแดงซึ่งมีฮีโมโกลบิน
อาหารที่มีธาตุเหล็กสูง ได้แก่ ตับ เนื้อปลา เนื้อวัว บร็อคโคลี่ ผักคะน้า ผักโขม ถั่วเขียว กะหล่ำปลี เต้าหู้ มันฝรั่ง
เพิ่มปริมาณโฟเลต
โฟเลตเป็นวิตามินบี ที่มีส่วนสำคัญในการผลิตฮีโมโกลบิน ร่างกายใช้โฟเลตเพื่อผลิต Heme ซึ่งเป็นส่วนประกอบของฮีโมโกลบินที่ช่วยในการพกพาออกซิเจน หากเราไม่ได้รับโฟเลตที่เพียงพอเซลล์เม็ดเลือดแดงจะไม่สามารถโตได้ ซึ่งอาจทำให้เกิดภาวะขาดสารอาหารในโฟเลตและระดับ ฮีโมโกลบินต่ำ
แหล่งโฟโตเลตที่ดี ได้แก่ เนื้อวัว ข้าว ถั่วดำ ถั่วแดง อะโวคาโด ผักกาดหอม
เพิ่มสารอาหารสำคัญที่ช่วยในการดูดซึมธาตุเหล็ก
การบริโภคธาตุเหล็กนั้นมีความสำคัญ แต่ก็ควรช่วยให้ร่างกายดูดซึมธาตุเหล็กนั้นด้วย อาหารที่อุดมด้วยวิตามินซี เช่น ส้ม สตรอว์เบอร์รี่ และผักใบเขียวช่วยดูดซึมปริมาณธาตุเหล็กได้ นอกจากนี้วิตามินเอ และเบต้าแคโรทีนก็สามารถช่วยร่างกายในการดูดซับและใช้เหล็กได้
อาหารที่อุดมไปด้วยวิตามินเอ ปลา ตับ ฟักทอง มันฝรั่งหวาน ส่วนอาหารที่อุดมไปด้วยเบตาแคโรทีน (Beta-carotene) คือกลุ่มที่มีสีส้ม เหลือง และแดง เช่น มะเขือเทศ มะม่วง แคนตาลูป
ทานอาหารเสริมธาตุเหล็ก
หากคุณต้องการเพิ่มระดับฮีโมโกลบินเป็นจำนวนมากคุณอาจจำเป็นต้องใช้ผลิตภัณฑ์อาหารเสริม ซึ่งอาจจะต้องได้รับคำแนะนำจากแพทย์เกี่ยวกับระดับฮีโมโกลบินที่ต่ำมากในการรับประทานอาหารเสริมธาตุเหล็ก ซึ่งขนาดและปริมาณจะขึ้นอยู่กับแต่ละคน
สิ่งสำคัญคือต้องสังเกตว่าเหล็กมากเกินไปอาจเป็นอันตรายได้ อาจทำให้เกิด ภาวะเหล็กเกิน (Hemochromatosis) ซึ่งอาจนำไปสู่โรคตับและผลข้างเคียงอื่นๆ เช่น ท้องผูก คลื่นไส้และอาเจียน
[embed-health-tool-bmr]