“เนื้อดิบที่คุณโปรดปราน อาจเป็นภัยร้ายที่คุณมองข้าม” เนื้อดิบและอาหารดิบต่าง ๆ อาจเป็นเมนูโปรดของใครหลายคน ไม่ว่าจะเป็นลาบดิบ ซาซิมิเนื้อ หรือซอยจุ๊ แต่รู้หรือไม่ว่าความอร่อยเหล่านี้อาจแฝงไว้ด้วยอันตรายที่มองไม่เห็น โรคแอนแทรกซ์ (Anthrax) คือหนึ่งในภัยร้ายที่อาจเกิดขึ้นได้จากการบริโภคเนื้อดิบ หรือเนื้อสัตว์ที่ปรุงไม่สุก ซึ่งอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้หากไม่ได้รับการรักษาทันท่วงที

[embed-health-tool-bmi]

โรคแอนแทรกซ์คืออะไร

โรคแอนแทรกซ์เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Bacillus anthracis ซึ่งสร้างสปอร์ที่สามารถอยู่ในสิ่งแวดล้อมได้เป็นเวลานานหลายสิบปี เชื้อนี้มักพบในดินและสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม เช่น โค กระบือ แพะ และแกะ สัตว์ที่ติดเชื้อมักได้รับแบคทีเรียจากการกินหญ้าหรืออาหารที่ปนเปื้อนสปอร์ 

มนุษย์สามารถติดเชื้อได้จากการสัมผัสสัตว์หรือผลิตภัณฑ์จากสัตว์ที่ติดเชื้อ รวมถึงการบริโภคเนื้อสัตว์ดิบที่ไม่ผ่านการปรุงสุกอย่างเพียงพอ

อาการของโรคแอนแทรกซ์

อาการทั่วไป

เมื่อบริโภคเนื้อดิบที่ปนเปื้อนเชื้อแอนแทรกซ์ เชื้อจะเข้าสู่ระบบทางเดินอาหารและก่อให้เกิดอาการหลากหลาย ได้แก่

• ไข้สูง
• คลื่นไส้ อาเจียน
• ปวดท้องและท้องเสีย (บางครั้งอาจมีเลือดปน)
• การอักเสบรุนแรงในลำไส้

ในกรณีที่ไม่ได้รับการรักษา อาการอาจรุนแรงจนเกิดภาวะโลหิตเป็นพิษและเสียชีวิตได้ อาการเหล่านี้อาจเริ่มต้นภายใน 1-7 วันหลังการบริโภคเนื้อสัตว์ที่ติดเชื้อ

อาการภายนอก

ในบางกรณี หากเชื้อเข้าสู่ร่างกายผ่านการสัมผัสผิวหนังที่มีแผล อาจทำให้เกิดแอนแทรกซ์ชนิดผิวหนัง (Cutaneous anthrax) ซึ่งมีลักษณะอาการดังนี้:

• ตุ่มนูนแดงหรือดำคล้ำบนผิวหนัง (คล้ายแผลพุพอง)
• อาการบวมรอบตุ่มแผล
• ต่อมน้ำเหลืองบริเวณใกล้เคียงบวม

แอนแทรกซ์ชนิดนี้เป็นรูปแบบที่พบได้บ่อยที่สุด และมักรักษาได้หากได้รับการวินิจฉัยและรักษาอย่างทันท่วงที

ทำไมการกินเนื้อดิบจึงเสี่ยง?

ข้อมูลจากกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข ระบุว่า การระบาดของโรคแอนแทรกซ์ในประเทศไทยมักเกี่ยวข้องกับการบริโภคเนื้อดิบหรือเนื้อสัตว์จากสัตว์ที่ตายผิดธรรมชาติ ตัวอย่างเช่น กรณีชาวบ้านในภาคอีสานที่ติดเชื้อจากการกินลาบดิบที่ทำจากเนื้อวัวซึ่งไม่ได้ผ่านการตรวจสอบ

สปอร์ของเชื้อแอนแทรกซ์ทนต่อสภาพแวดล้อมและความร้อนได้สูง หากเนื้อสัตว์ไม่ได้รับการปรุงสุกถึงอุณหภูมิที่เหมาะสม สปอร์เหล่านี้จะไม่ถูกทำลาย นอกจากนี้ ความเชื่อผิด ๆ เช่น “เนื้อสดใหม่ไม่มีเชื้อโรค” หรือ “สัตว์ตายเองน่าจะปลอดภัย” ยังเพิ่มความเสี่ยงให้ผู้บริโภค

วิธีป้องกันตัวเอง

การป้องกันโรคแอนแทรกซ์เริ่มต้นได้จากพฤติกรรมง่าย ๆ ในชีวิตประจำวัน ดังนี้

1. หลีกเลี่ยงการกินเนื้อดิบหรือเนื้อกึ่งดิบ: ปรุงอาหารให้สุกทั่วถึง โดยใช้อุณหภูมิอย่างน้อย 74°C
2. เลือกซื้อเนื้อสัตว์จากแหล่งที่เชื่อถือได้: ตรวจสอบให้แน่ใจว่าเนื้อสัตว์ได้รับการตรวจสอบคุณภาพจากกรมปศุสัตว์
3. สังเกตอาการสัตว์เลี้ยงในฟาร์ม: หากสัตว์ตายผิดปกติ ห้ามนำมาบริโภค และแจ้งเจ้าหน้าที่ทันที
4. ดูแลความสะอาดของเครื่องมือปรุงอาหาร: เพื่อป้องกันการปนเปื้อนเชื้อโรค

หากสงสัยว่าติดเชื้อ ควรทำอย่างไร?

หากมีอาการผิดปกติหลังการบริโภคเนื้อดิบ เช่น ไข้สูง ท้องเสียรุนแรง หรือปวดท้อง ควรรีบพบคุณหมอทันที การวินิจฉัยและการรักษาในระยะแรกสามารถช่วยลดความรุนแรงของโรคได้ ยาปฏิชีวนะ เช่น ด็อกซีไซคลิน หรือซิโปรฟลอกซาซิน เป็นแนวทางการรักษาหลัก

การกินเนื้อดิบอาจเป็นความอร่อยที่ต้องแลกมาด้วยความเสี่ยงต่อชีวิต โรคแอนแทรกซ์เป็นตัวอย่างที่ชัดเจนว่าอาหารที่ดูไร้พิษภัยอาจซ่อนอันตรายร้ายแรงไว้ สุขภาพที่ดีเริ่มต้นจากอาหารที่กิน หลีกเลี่ยงเนื้อดิบและเลือกปรุงอาหารให้ถูกสุขลักษณะ เพื่อปกป้องตัวเองและครอบครัวจากโรคร้าย