เบาหวาน ปากแห้ง สาเหตุและวิธีบรรเทาอาการ

เบาหวาน ปากแห้ง เป็นอาการหนึ่งที่พบได้ในผู้ป่วยเบาหวาน ซึ่งจะมีน้ำลายในช่องปากน้อย รู้สึกไม่สบายในช่องปาก อาจทำให้มีอาการแสบลิ้นปากแห้ง ลอกเป็นขุยหรือเป็นแผลติดเชื้อได้ ซึ่งเกิดจากมีระดับน้ำตาลในเลือดสูง ส่งผลให้ปัสสาวะบ่อย เเละ เกิดภาวะร่างกายขาดน้ำตามมา นอกจากนี้ ยาบางชนิด เช่น ยาแก้หวัด ยาขับปัสสาวะ ยาคลายเครียด ก็อาจทำให้เกิดอาการปากแห้งได้เช่นกัน

[embed-health-tool-bmi]

เบาหวาน ปากแห้ง เกิดจากอะไร

อาการเบาหวาน ปากแห้ง อาจเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ แต่สาเหตุหลัก ๆ คือเกิดจากระดับน้ำตาลในเลือดสูง ส่งผลทำให้ปัสสาวะบ่อย จึงสูญเสียน้ำออกจากร่างกาย ทำให้ร่างกายขาดน้ำ จนต่อมน้ำลายไม่สามารถผลิตน้ำลายเพียงพอที่จะให้ความชุ่มชื้นในช่องปาก และรวมถึงทำให้ผิวเเห้ง ชุ่มชื้นลดลง นอกจากนี้ อาการปากแห้งในผู้ป่วยเบาหวานยังอาจเกิดจากสาเหตุอื่น ๆ ได้ เช่น

• ผลข้างเคียงจากยา เช่น ยาแก้คัดจมูก ยานอนหลับ-คลายเครียด ยาแก้แพ้  ยาเคมีบำบัด ยาแก้ปวดบางชนิด
• หายใจทางปาก นอนกรน หรือนอนอ้าปากตอนกลางคืน
• การดื่มน้ำน้อยเกินไป
• สูบบุหรี่
• โรคบางชนิด เช่น โรคต่อมน้ำลายอักเสบ โรคเเพ้ภูมิตนเองหรือโรคโซเกร็น (Sjogren’s Syndrome) การติดเชื้อเอชไอวี

อาการเบาหวาน ปากแห้ง

อาการเบาหวาน ปากแห้งอาจทำให้ผู้ป่วยมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย ดังนี้

• น้ำลายน้อยจนช่องปากขาดความชุ่มชื้น
• ลิ้นแห้ง จนอาจทำให้ลิ้นอักเสบ
• เจ็บที่บริเวณริมฝีปาก มุมปาก ริมฝีปากแห้งแตก ลอกเป็นขุยและแดง
• แผลในช่องปาก และติดเชื้อในช่องปาก
• กลืน พูด หรือเคี้ยวลำบาก
• ลมหายใจมีกลิ่นเหม็น

ภาวะแทรกซ้อนของเบาหวาน ปากแห้ง

ผู้ป่วยเบาหวานที่มีน้ำตาลในเลือดสูงอาจมีความเสี่ยงในการติดเชื้อในช่องปากได้ง่ายกว่าบุคคลทั่วไป และอาจรักษาให้หายได้ยากกว่า เนื่องจากช่องปากขาดความชุ่มชื้น จึงอาจมีโอกาสทำให้เกิดปัญหาทันตกรรมตามมาได้หากไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม เช่น

• ฟันผุ
• โรคเหงือกอักเสบ
• การติดเชื้อในช่องปาก
• ต่อมน้ำลายติดเชื้อ
• โรคปริทันต์
• การสะสมของคราบจุลินทรีย์ในช่องปาก (Plaque)
• เชื้อราในช่องปาก

การรักษาอาการเบาหวาน ปากแห้ง

การรักษาหรือบรรเทาอาการปากแห้งจากโรคเบาหวานจำเป็นต้องรักษาสาเหตุ คือการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ ด้วยการหลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่มีแป้งเเละน้ำตาลสูง เช่น ผลไม้ที่หวานจัด ขนมหวาน  น้ำหวาน/น้ำอัดลม สำหรับวิธีดูแลตัวเองเมื่อมีอาการปากแห้งอาจทำได้ ดังนี้

• ใช้ลิปบาล์ม ลิปมัน เพื่อเพิ่มความชุ่มชื้นให้กับริมฝีปาก
• เคี้ยวหมากฝรั่งเพื่อกระตุ้นการผลิตน้ำลาย
• ดื่มน้ำเพิ่มขึ้น เเนะนำให้ดื่มน้ำเปล่าประมาณ 2-3 ลิตร/วัน และอาจจิบน้ำบ่อย ๆ เพื่อให้ร่างกายได้รับน้ำเพียงพอตลอดทั้งวัน
• หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารรสจัด เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ คาเฟอีน เพื่อลดการเสียน้ำออกจากร่างกาย เนื่องจากอาหารเเละเครื่องดื่มดังกล่าวจะทำให้ปัสสาวะมากขึ้น