IICP คือ อะไร อาการ การรักษาและการป้องกัน

IICP คือ ภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูง (Increased Intracranial Pressure) ซึ่งทำให้ผู้ป่วยมีอาการปวดหัวรุนแรง และไม่สามารถรักษาให้หายได้ด้วยการกินยาหรือนอนหลับ ภาวะนี้มักเกิดขึ้นเมื่อกะโหลกเต็มไปด้วยของเหลวส่วนเกิน จนสร้างแรงกดดันภายในกะโหลกศีรษะ ซึ่งเป็นภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ที่ต้องได้รับการรักษาโดยด่วน

คำจำกัดความ

IICP คือ อะไร

ภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูง หรือ IICP คือ ภาวะทางการแพทย์ที่เป็นอันตราย ซึ่งเกิดจากการบาดเจ็บบริเวณสมองและบริเวณอื่น ๆ ที่ทำให้ความดันศีรษะเพิ่มขึ้น ส่งผลทำให้เกิดอาการปวดศีรษะ มองเห็นภาพซ้อน อาเจียนและอ่อนแรง นอกจากนี้ แรงดันที่เพิ่มขึ้นยังอาจทำร้ายสมองและไขสันหลังได้อีกด้วย

อาการ

อาการของ IICP

อาการภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูงที่อาจพบได้บ่อย มีดังนี้

• ปวดศีรษะ
• มองเห็นภาพซ้อน
• รู้สึกตื่นตัวน้อยกว่าปกติ
• อาเจียน
• มีปัญหาในการเคลื่อนไหวหรือการพูดคุย
• ตื่นตัวน้อยลง
• อ่อนแรง ขาดพลังงาน หรือง่วงนอนตลอดเวลา

หากอาการเหล่านี้เกิดขึ้นร่วมกับอาการปวดหัวควรเข้าพบคุณหมอเพื่อวินิจฉัยอาการ

สาเหตุ

สาเหตุของ IICP

สาเหตุของภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูงที่อาจพบได้บ่อย คือ การบาดเจ็บที่สมองหรือกะโหลกศีรษะ เนื่องจากการบาดเจ็บอาจทำให้ผู้ป่วยมีเลือดออกหรือเกิดอาการบวมภายในกะโหลกศีรษะ ซึ่งอาการบวมหรือปริมาณเลือดที่เพิ่มขึ้นภายในกะโหลกศีรษะอาจทำให้เกิดแรงดันที่เป็นอันตราย และอาจสร้างความเสียหายต่อเนื้อเยื่อสมองหรือกระดูกสันหลังได้

นอกจากนี้ โรคหลอดเลือดสมองยังอาจเป็นอีกหนึ่งสาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูง เนื่องจากโรคหลอดเลือดสมองอาจทำให้หลอดเลือดในสมองแตก ส่งผลให้เลือดไหลเวียนไปทั่วสมองจนเกิดความดันได้

สำหรับสาเหตุอื่น ๆ ที่ทำให้เกิดภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูง อาจมีดังนี้

• น้ำส่วนเกินในไขสันหลัง
• โรคเส้นเลือดสมองโป่งพอง (Cerebral Aneurysm)
• เนื้องอกในสมอง
• ความดันโลหิตสูง
• การติดเชื้อ เช่น โรคไข้สมองอักเสบ เยื่อหุ้มสมองอักเสบ
• ภาวะโพรงสมองคั่งน้ำ (Hydrocephalus)

ภาวะแทรกซ้อน

ภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูงที่ร้ายแรงอาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อน ดังนี้

• อาการชัก
• ระบบประสาทเสียหาย
• โรคหลอดเลือดสมอง (Stroke)
• เสียชีวิต

การวินิจฉัยและการรักษา

ข้อมูลในที่นี้ไม่มีเจตนาให้ใช้ทดแทนคำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษาคุณหมอทุกครั้งเพื่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม

การวินิจฉัย IICP

คุณหมออาจวินิจฉัยอาการของภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูงด้วยวิธี ดังนี้

• การตรวจระบบประสาท เพื่อทดสอบประสาทสัมผัส การทรงตัว และสภาพจิตใจของผู้ป่วย
• การเจาะน้ำไขสันหลัง เพื่อตรวจวัดปริมาณน้ำและความดันในไขสันหลัง
• การตรวจด้วยซีทีสแกน (CT Scan) เป็นการสร้างภาพเอกซเรย์เพื่อตรวจอาการบาดเจ็บของศีรษะและสมองอย่างละเอียด
• การตรวจด้วยเอ็มอาร์ไอ (MRI) เพื่อตรวจหาการเปลี่ยนแปลงในเนื้อเยื่อสมอง ซึ่งสามารถตรวจได้ละเอียดกว่าการเอกซเรย์หรือซีทีสแกน

การรักษา

การรักษา IICP

การรักษาภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูงขึ้นอยู่กับสาเหตุและความรุนแรงของอาการ ดังนี้

การปรับไลฟ์สไตล์และการดูแลตัวเอง

การปรับไลฟ์สไตล์และการดูแลตัวเองเพื่อจัดการกับ IICP

การดูแลสุขภาพของตัวเองอยู่เสมออาจช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูงได้ รวมถึงอาจช่วยป้องกันปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้น เช่น ความดันโลหิตสูง โรคหลอดเลือดสมอง การติดเชื้อ ที่อาจนำไปสู่ภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูง ดังนี้

• กินอาหารที่มีประโยชน์ เน้นกินอาหารให้ครบ 5 หมู่ เช่น เนื้อสัตว์ไม่ติดหนังและมัน ข้าวขัดสี ธัญพืช ผัก ผลไม้ เพื่อให้ร่างกายได้รับสารอาหารที่เป็นประโยชน์อย่างครบถ้วน ซึ่งอาจช่วยบำรุงร่างกายให้สุขภาพดี ทั้งยังช่วยป้องกันการสะสมของไขมันส่วนเกินได้
• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอเสมอ การออกกำลังกายอาจช่วยส่งเสริมให้สุขภาพโดยรวมแข็งแรง และช่วยเผาผลาญไขมันส่วนเกินได้ จึงควรออกกำลังกายความเข้มข้นปานกลางอย่างน้อย 150 นาที/สัปดาห์ เช่น ว่ายน้ำ วิ่ง เดินเร็ว เต้นแอโรบิก
• นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ในระหว่างนอนหลับร่างกายจะซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอและปรับความสมดุลของฮอร์โมน ซึ่งอาจช่วยให้ร่างกายมีกระบวนการทำงานที่เป็นปกติและสุขภาพดี
• จัดการกับความเครียด ความเครียดอาจเป็นสาเหตุที่ทำให้สุขภาพเสื่อมโทรมและอาจทำให้ร่างกายอ่อนแอจนดจ็บป่วยได้ง่าย ดังนั้น จึงควรจัดการความเครียดเพื่อช่วยส่งเสริมให้สุขภาพดี เช่น นอนหลับพักผ่อน อ่านหนังสือ ออกกำลังกาย เดินเล่น พูดคุยกับเพื่อน เล่นเกม