ผู้ป่วยบางรายมีเรื่องทุกข์ใจที่ไม่กล้าเล่าให้ใครฟัง พวกเขารู้สึกไม่ปลอดภัยเมื่อต้องเล่าถึงเรื่องเลวร้ายที่เกิดขึ้น หรือบางครั้งเขาก็ไม่สามารถสื่อสารความรู้สึกอันหนักอึ้งภายในใจได้ แม้ว่าการพบจิตแพทย์จะเป็นพื้นที่ที่เขาจะมีสิทธิ์พูด อธิบายความรู้สึกของตนเองได้อย่างเต็มที่ แต่สำหรับบางคนการสื่อสารก็เป็นเรื่องยาก เขาอาจจะไม่สามารถอธิบายมันออกมาได้ ดังนั้นจิตแพทย์มักมีวิธีการอื่น ๆ ที่ทำให้ผู้ป่วยได้แสดงความรู้สึกของตนเองออกมา ผ่านสิ่งต่า งๆ เช่น ตุ๊กตา ศิลปะ หรือ ถาดทราย วันนี้ Hello คุณหมอ มีข้อมูลที่น่าสนใจเกี่ยวกับ ทรายบำบัด มาให้ได้อ่านกันค่ะ ใครที่สงสัยว่าการใช้ถาดทรายในการบำบัดนั้นเป็นอย่างไร ไปอ่านกันเลยค่ะ

ทรายบำบัด (Sand Tray Therapy) คืออะไร

ทรายบำบัด (Sand Tray Therapy) เป็นรูปแบบการบำบัดที่นำ การเล่นบำบัด (Play Therapy) มาใช้ร่วมกับการบำบัดแนวซาเทียร์ (Satir Model; Satir Transformational Systemic Therapy) ซึ่งในถาดทรายนั้นมักจะเต็มไปด้วยตุ๊กตาและของเล่นตัวจิ๋วที่มีความหลากหลาย เพื่อให้เขาได้สร้างโลกแห่งการเล่นที่แทนความรู้สึกในใจของเขา การบำบัดด้วยทรายนั้นเป็นการบำบัดที่มักจะใช้กับผู้ป่วยที่ประสบกับเหตุการณ์ที่กระทบกระเทือนจิตใจ มีความทุกข์ มีบาดแผลในใจ เคยเจอเหตุการณ์ในอดีตที่เลวร้าย หรือกำลังเผชิญกับปัญหาที่เลวร้ายในปัจจุบัน จนส่งผลต่อสุขภาพของตัวเอง การใช้ทรายบำบัดเป็นการทำลายกำแพงความกลัวในใจของผู้ป่วย เป็นตัวช่วยให้ผู้ป่วยเปิดใจ กล้าที่จะสื่อสารกับหมอมากขึ้น

หลักการทำงานของการใช้ทรายบำบัด

แพทย์มักเลือกใช้ทรายบำบัดกับผู้ป่วยที่ไม่สามารถสื่อสารความรู้สึกทุกข์ เจ็บปวดที่มีอยู่ในใจของตัวเองออกมาได้ ทำให้แพทย์ต้องหาวิธีให้ผู้ป่วยได้ระบายความรู้สึกที่มีอยู่มากมายในใจของตัวเองออกมา โดยการใช้ถาดทรายกับของเล่นและตุ๊กตาตัวจิ๋วมากมาย เพื่อแทนความรู้สึกในใจ

โดยแพทย์จะใช้ตุ๊กตาเป็นสื่อกลาง ให้คนไข้ดึงเอาความรู้สึกที่มีในใจนั้นออกมา โดยผู้ป่วยจะใช้ตุ๊กตาตัวต่าง ๆ แทนโลกในใจของเขา แทนคำพูดของเขา ซึ่งตุ๊กตาทุกตัวที่เขาเลือกออกมาวางในถาดทรายนั้นล้วนมีความหมายทั้งสิ้น ระหว่างที่เด็กเลือกตุ๊กตาตัวนั้น ตัวนี้แพทย์ก็จะพูดคุยและตั้งคำถามถึงตุ๊กตาตัวต่าง ๆ ที่เขาเลือกออกมาวางในถาดทราย โดยที่จะไม่ถามไปในเชิงชี้นำ ในขณะเดียวกันแพทย์ก็จะสังเกตทั้งน้ำเสียง แววตา และท่าทางเพื่อเก็บข้อมูลต่าง ๆ ระหว่างการบำบัด เพื่อนำไปวิเคราะห์แล้วทำให้เกิดเป็นรูปธรรมมากขึ้น

การใช้ทรายบำบัดเป็นรูปแบบการบำบัด ที่จิตแพทย์ในสำหรับการประเมิน วินิจฉัยสำหรับการรักษาอาการป่วยทางจิตที่หลากหลาย นอกจากนี้การบำบัดด้วยถาดทรายยังเป็นวิธีการที่ช่วยให้ผู้ป่วยได้แสดงออกทางอารมณ์ของตัวเอง และยังช่วยลดความทุกข์ในใจของตัวเองลง เพราะได้ระบายเรื่องราวอัดอั้นในใจต่าง ๆ ลงในถาดทราย

ทรายบำบัดช่วยเรื่องใดได้บ้าง

จากการวิจัยพบว่า การใช้ทรายบำบัดนั้นมีส่วนช่วยลดอาการของปัญหาทางสุขภาพจิตมากมาย และยังช่วยฟื้นฟู ทำให้ผู้ป่วยกลับสู่สภาพเดิมได้ดีขึ้น เพราะทรายบำบัดเป็นรูปแบบการบำบัดที่ไม่ตายตัว มันสามารถเปลี่ยนแปลงไปตามรูปแบบของผู้ป่วยแต่ละคน นอกจากนี้การใช้ทรายบำบัดยังช่วยให้แพทย์เข้าใจผู้ป่วยที่ไม่สามารถสื่อสารออกมาเป็นคำพูดได้ดีขึ้น ด้วยการสังเกตท่าทาง แววตา น้ำเสียงขณะเล่นถาดทรายและตุ๊กตาในถาดทราย นอกจากนี้การใช้ทรายบำบัดยังช่วยให้ผู้ป่วยรู้สึกผ่อนคลาย หลังจากที่ได้ระบายความรู้สึกในใจที่ไม่สามรถบอกใครได้ลงในถาดทราย