ฝีที่อวัยเพศหญิง หรือ ภาวะต่อมบาร์โธลินอักเสบ เกิดจากการอุดตันของต่อมบาร์โธลินที่อยู่บริเวณปากช่องคลอดทั้ง 2 ข้าง ทำให้ต่อมบาร์โธลินขยายใหญ่ขึ้น และทำให้เกิดอาการต่าง ๆ เช่น อาการระคายเคืองระหว่างมีเพศสัมพันธ์ รู้สึกไม่สบายตัวขณะเดิน วิ่ง หรือนั่ง

คำจำกัดความ

ฝีที่อวัยวะเพศหญิง คืออะไร

ฝีที่อวัยเพศหญิง คือ อาการอักเสบของต่อมบาร์โธลิน ซึ่งเป็นต่อมที่อยู่บริเวณปากช่องคลอดทั้ง 2 ข้าง มีหน้าที่หลั่งน้ำหล่อลื่นภายในช่องคลอด เพื่อช่วยให้ช่องคลอดชุ่มชื้น และลดความระคายเคืองขณะมีเพศสัมพันธ์ เมื่อเกิดการอักเสบ ทำให้ต่อมขยายใหญ่ขึ้น และรู้สึกไม่สบายตัวขณะเคลื่อนไหวแต่มักไม่ส่งผลอันตราย อย่างไรก็ตาม ฝีที่อวัยวะเพศหญิงสามารถเกิดขึ้นซ้ำได้หลายครั้ง และอาจเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้

อาการ

อาการฝีที่อวัยวะเพศหญิง

ฝีที่อวัยวะเพศหญิง หากไม่มีการติดเชื้อ อาจมีอาการดังต่อไปนี้

• อาการบวมเป็นก้อนที่บริเวณปากช่องคลอดข้างใดข้างหนึ่ง หรือทั้ง 2 ข้าง
• อาการไม่สบายตัวขณะเคลื่อนไหวหรือมีเพศสัมพันธ์

หากต่อมบาร์โธลินเกิดการติดเชื้อ อาจทำให้มีอาการดังต่อไปนี้

• มีไข้
• หนาวสั่น
• เจ็บปวดช่องคลอดระหว่างมีเพศสัมพันธ์
• เคลื่อนไหวลำบาก
• อาจมีหนองไหลออกจากมา

ควรเข้าพบคุณหมอทันทีหากสังเกตว่ามีการอาการเจ็บปวดช่องคลอด หรือพบก้อนนูนขึ้นใหม่หลังจากรักษาหาย เพราะอาจเป็นสัญญาณเตือนของมะเร็ง

สาเหตุ

สาเหตุของฝีที่อวัยวะเพศหญิง

ฝีที่อวัยวะเพศหญิง มีสาเหตุมาจากของเหลวอุดตันในต่อมบาร์โธลิน หรืออาจเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียอีโคไล (E. coli) เชื้อแบคทีเรียไนซีเรีย โกโนเรียอี (Neisseria gonorrhoeae) เชื้อแบคทีเรียคลาไมเดีย (Chlamydia) เชื้อแบคทีเรียสเตรปโตค็อกคัส นิวโมเนีย (Streptococcus pneumoniae) หรือเชื้อแบคทีเรียฮีโมฟิลุส อินฟลูเอนซา (Hemophilus influenza) ซึ่งเป็นเชื้อแบคทีเรียที่ก่อให้เกิดโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เช่น หนองในแท้ หนองในเทียม

ปัจจัยเสี่ยง

ปัจจัยเสี่ยงของฝีที่อวัยวะเพศหญิง

ปัจจัยเสี่ยงของฝีที่อวัยวะเพศหญิง มีดังนี้

• อายุระหว่าง 20-30 ปี
• เคยมีประวัติเป็นฝีที่อวัยวะเพศหญิงหรือต่อมบาร์โธลินอักเสบมาก่อน
• เคยผ่าตัดช่องคลอดหรือบริเวณแคมช่องคลอด
• การมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน

การวินิจฉัยและการรักษา

ข้อมูลในที่นี้ไม่มีเจตนาให้ใช้ทดแทนคำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษาคุณหมอทุกครั้งเพื่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม

การวินิจฉัยฝีที่อวัยวะเพศหญิง

วิธีการวินิจฉัยฝีที่อวัยวะเพศหญิง มีดังนี้

• คุณหมออาจสอบถามประวัติสุขภาพและประวัติการรักษาเบื้องต้น
• ตรวจอุ้งเชิงกราน
• เก็บตัวอย่างสารคัดหลั่งจากช่องคลอดหรือบริเวณปากมดลูก เพื่อตรวจหาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
• ตรวจหาเซลล์มะเร็ง โดยเฉพาะสตรีที่อยู่ในช่วงวัยหมดประจำเดือนหรืออายุมากกว่า 40 ขึ้นไป

การรักษาฝีที่อวัยวะเพศหญิง

การรักษาฝีที่อวัยวะเพศหญิง อาจทำได้ดังนี้

• แช่น้ำอุ่น การแช่น้ำในอ่างน้ำอุ่น วันละหลาย ๆ ครั้ง เป็นเวลา 3-4 วัน อาจช่วยให้ของเหลวในฝีที่อวัยวะเพศระบายออกได้ไวขึ้นและช่วยลดขนาดของฝี
• ยาปฏิชีวนะ คุณหมออาจให้รับประทานยาปฏิชีวนะในกรณีที่ฝีมีการติดเชื้อหรือมีความเสี่ยงเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ แต่หากมีการระบายของเหลวอย่างถูกต้อง อาจไม่จำเป็นต้องรับประทานยาปฏิชีวนะ
• การใส่สายสวน เหมาะสำหรับผู้หญิงที่เป็นฝีขนาดใหญ่และมีการติดเชื้อ โดยคุณหมอจะทำการกรีดฝีที่อวัยวะเพศ และใส่สายสวนเพื่อระบายของเหลวที่อยู่ภายในฝีออกจนหมด ทำให้ฝีมีขนาดเล็กลง
• การเลเซอร์ เป็นการใช้ลำแสงที่มีความเข้มข้นสูงเปิดช่องระบายของเหลวที่อยู่ในฝีที่อวัยวะเพศ
• การผ่าตัด สำหรับผู้ป่วยที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาใด ๆ หรือมีฝีขนาดใหญ่คุณหมออาจจำเป็นต้องผ่าตัดฝีออกทั้งหมด เพื่อป้องกันการอักเสบและการติดเชื้อรุนแรง

การปรับไลฟ์สไตล์และการดูแลตัวเอง

การปรับไลฟ์สไตล์และการดูแลตัวเองเพื่อป้องกันฝีที่อวัยวะเพศหญิง

การดูแลตัวเองเพื่อป้องกันฝีที่อวัยวะเพศหญิง อาจทำได้ดังนี้

• หลีกเลี่ยงการใช้ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดอวัยวะเพศที่มีส่วนประกอบของน้ำหอม
• หลีกเลี่ยงการสวนล้างช่องคลอด และซับอวัยวะเพศให้แห้งทุกครั้งหลังจากขับถ่าย โดยเช็ดจากด้านหน้าไปด้านหลังเพื่อป้องกันเชื้อโรคจากทวารหนัก
• สวมถุงยางอนามัยทุกครั้งเมื่อมีเพศสัมพันธ์
• เช้ารับการตรวจคัดกรองโรคประจำปี