ท้องผูกในผู้สูงอายุ สามารถแก้ไขได้อย่างไร

เมื่ออายุเพิ่มขึ้น ระบบเผาผลาญ ระบบย่อยอาหารอาจเริ่มมีปัญหา ทำให้อาจส่งผลต่อระบบขับถ่าย ท้องผูกในผู้สูงอายุ อาจสร้างความยากลำบาก ไม่สบายตัวให้กับผู้สูงอายุ อาจถ่ายอุจจาระโดยใช้เวลามากกว่าปกติ อุจจาระอาจมีลักษณะแข็ง แห้ง และก้อนเล็ก รวมถึงถ่ายอุจจาระน้อยกว่า 3 ครั้งต่อสัปดาห์

อาการท้องผูกในผู้สูงอายุ

เนื่องจากอายุที่เพิ่มขึ้น ระบบเผาผลาญ ระบบย่อยอาหารของผู้สูงอายุอาจมีปัญหา ส่งผลให้ผู้สูงอายุท้องผูก โดยอาจถ่ายอุจจาระน้อยกว่า 3 ครั้งต่อสัปดาห์ ใช้เวลาในการถ่ายนานกว่าปกติ ลักษณะของอุจจาระเป็นก้อนเล็ก แข็ง และแห้ง รวมถึงรู้สึกเหมือนยังถ่ายไม่เสร็จ

สาเหตุของท้องผูกในผู้สูงอายุ  

สาเหตุของท้องผูกในผู้สูงอายุ อาจมีหลายปัจจัยดังต่อไปนี้ 

• รับประทานอาหารที่มีใยอาหาร หรือไฟเบอร์น้อย ทำให้ลำไส้ไม่มีตัวกระตุ้นช่วยทำให้ขับถ่าย
• ดื่มน้ำไม่เพียงพอในแต่ละวัน ส่งผลต่อระบบย่อยอาหาร เนื่องจากขาดการกระตุ้นการเคลื่อนไหวของลำไส้ และอาจทำให้ไม่สามารถขับอุจจาระออกมาได้ เพราะอุจจาระอาจแห้งเกินไป
• ความเครียด อาจทำให้ลำไส้หยุดบีบตัวชั่วคราว 
• ผู้สูงอายุอาจรับประทานยาเยอะ เช่น ยาคลายเครียด ยาแก้โรคซึมเศร้า ยาแก้ความดันสูง เนื่องจากยาบางชนิดมีฤทธิ์ลดการบีบไล่อาหาร ทำให้อุจจาระอัดเป็นก้อนแข็ง และเคลื่อนที่ยากจนกลายเป็นอาการท้องผูก 
• ความผิดปกติของระบบประสาท เช่น ภาวะการบาดเจ็บของกระดูกและไขสันหลัง โรคพาร์กินสัน โรคหลอดเลือดสมอง
• ลำไส้แปรปรวน ภาวะเรื้อรังของลำไส้ เป็นกลุ่มอาการที่ส่งผลต่อระบบย่อยอาหาร
• ลำไส้อุดตัน ภาวะการบีบตัวของลำไส้ถูกรบกวนหรือมีสิ่งอุดตัน ทำให้อาหารและของเหลวไม่สามารถเคลื่อนผ่านได้ตามปกติ
• มะเร็งลำไส้ใหญ่ การอุดกั้นทางเดินอาหาร ไม่ว่าจะเป็นก้อนเนื้องอก หรือเซลล์มะเร็ง ทำให้เกิดการตีบแคบของลำไส้

วิธีแก้ท้องผูกในผู้สูงอายุ 

วิธีเหล่านี้อาจช่วยบรรเทาอาการท้องผูกในผู้สูงอายุได้ เช่น 

• กลุ่มยาที่มีฤทธิ์กระตุ้นการขับถ่าย ทำให้ลำไส้บีบตัวเพิ่มขึ้น เพื่อกระตุ้นให้ขับถ่าย เช่น มะขามแขก บิซาโคดิล (Bisacodyl)
• กลุ่มยาที่มีฤทธิ์ในการเพิ่มปริมาณน้ำในลำไส้ มีคุณสมบัติเหมือนไฟเบอร์ โดยสารเหล่านี้ดูดซับน้ำเข้าสู่ลำไส้เพื่อทำให้อุจจาระอ่อนตัว หรือนิ่ม เช่น โพลีคาร์โบฟิล (Polycarbophil) เมธิลเซลูโลส (Methylcellulose)
• กลุ่มยาที่มีฤทธิ์ทำให้อุจจาระนิ่ม มีฤทธิ์ช่วยทำให้อุจจาระนิ่มและเคลื่อนตัวผ่านลำไส้ได้ง่ายขึ้น เช่น ด็อกคูเสทโซเดียม (Docusate Sodium)

ทั้งนี้ไม่ควรใช้ยาระบายนานกว่า 2 สัปดาห์ โดยไม่ได้ปรึกษาคุณหมอ เพราะหากยาระบายใช้ไปนาน ๆ อาจดื้อยา และอาการท้องผูกอาจแย่ลงได้ 

• การผ่าตัด คุณหมออาจแนะนำการผ่าตัด หากท้องผูกเกิดจากปัญหาลำไส้ใหญ่ เช่น ลำไส้อุดตัน ลำไส้ตีบ ไส้ตรงปลิ้นการผ่าตัดถือเป็นทางเลือกสุดท้ายในการแก้ปัญหาท้องผูกเมื่อรักษาด้วยวิธีอื่น ๆ แล้วไม่เกิดผล